Đura Đurić
Đura Đurić | |
|---|---|
| Datum rođenja | 1838. |
| Mesto rođenja | Šabac |
| Datum smrti | 21. jun 1891. |
| Mesto smrti | Beograd |
Đura Đurić (Šabac, 1838 — Beograd, 21. jun 1891) je bio jedini antikvar u Beogradu, poznat tadašnjoj čitalačkoj publici kao i Đoka Đurić.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Đura Đurić je rođen u Šapcu 1838. godine, od oca Dimitrija i majke Soje. Posle smrti svojih roditelja došao je iz Šapca u Beograd i bio na zanatu kao šegrt, a zatim kao kalfa. Zbog ljubavi prema knjigama, u slobodno vreme je odlazio u beogradsku čitaonicu, koja je bila na mestu gde se sada nalazi osnovna škola kod Saborne crkve, u ulici kralja Petra. U čitaonici je upoznao čuvenog prodavca knjiga, slepog Jeremiju. Oni su postali dobri prijatelji i zajedno prodavali kalendare i knjige naših pisaca i književnika onog vremena.
Antikvarski rad[uredi | uredi izvor]
Dok nije sazidan lokal između Kapetan-Mišinog zdanja i turskog hana, Đura je svaki dan, nameštao svoju tezgu sa knjigama na ulici, baš na mestu gde je posle podignut za njega pomenuti lokal. Osim školskih knjiga, prodavao je zabavna i stručna dela, kako na maternjem, tako i na stranim jezicima. Iako je bio neškolovan čovek, dosta se razumeo u vrednosti knjiga. Kupovao je knjige po izboru, nekad i celu biblioteku. Nikada nije određivao cenu po koricama i veličinama knjiga i uvek se trudio da svima izađe u susret tako što je kupcima davao povoljne cene. Dok je još prodavao na ulici, imao je ispod tezge sanduk sa knjigama, koje bio nudio onima koji su ga često posećivali ili koje je bolje poznavao. Čak se mogla i naći zabranjena knjiga Svetozara Markovića Srbija na istoku ili nerado viđena knjiga Džona Stjuarta Mila O slobodi u prevodu kneza Petra Karađorđevića. Kasnije dobija od Ministarstva prosvete plac, koji se nalazio između, tada, turskog hana (danas hotela Imperijal) i velike škole Univerziteta, gde je sagradio malu zgradu, dućan, u kome je otvorio antikvarnicu i knjižaru, u kojoj su se između ostalog prodavale i knjige srpskih i stranih pisaca. Još u to vreme su se čitali romani Milovana Vidakovića kao i kriminalni romani.[1]
Nakon što se oženio i osnovao porodicu pristupio je poslu sa još više truda, te je svojim poštenim i predanim radom stekao skromno imanje. Ukazala mu se mogućnost da putuje kroz Srbiju, te je kupovao antičke stvari, skupoceno oružje od zlata i srebra, koje je bilo ukrašeno raznim skupocenim kamenjem, razne arheološke predmete. Na taj način je proširio svoju radnju, koju su posećivali ne samo đaci, već i profesori i naučnici. Mnogi stranci i arheolozi, koji su prolazili kroz Beograd, svraćali su u njegovu radnju da razgledaju arheološke predmete koje je marljivo prikupljao. Jedan deo stvari je poklonio Beogradskom muzeju, a neke od njih se i danas nalaze u ovoj instituciji. Drugi deo tih stvari je odnosio za Pariz i London, gde ih je na tamošnjim izložbama izlagao i prodavao. Tadašnji predsednik Francuske odlikovao je Đuru diplomom, koju i danas njegova porodica čuva kao uspomenu. [2]
Dobrotvorni rad[uredi | uredi izvor]
Pored tadašnjih prosvetnih ustanova i biblioteka, on je knjigama i časopisima snadbevao i ustanove kao što su „Srpsko učeno društvo“, „Srpska čitaonica“ i mnoge druge. Pomagao je i mnogim siromašnim đacima i gimnazijalcima, poklanjajući im školske knjige i školski pribor. Jedan deo kupljenih stvari koje je prikupljao prilikom putovanja kroz Srbiju je poklonio, tada još siromašnom, Beogradskom muzeju, koji je zahvanjujući Đuri obogaćen.[2]
Smrt[uredi | uredi izvor]
Dana 21. juna 1891. godine u 53. godini života Đura umire u krugu svoje porodice u Beogradu.[2]