Ajka (srpska narodna književnost)
Ajka[1] (Ajkuna, Hajka, Hajkuna, Kuna) je često žensko ime u narodnim pesmama za lepu, zavodljivu muslimanku: Ajka Šarengaća, Hajka Atlagića i sl.
Pesma „Hajka Atlagića i Jovan bećar"[2] je obrada teme o opkladi momka i devojke „da spavaju da se ne diraju“ i kao primer za prerastanje romanse u novelističku epiku, karakterističnu za srpsku epsku poeziju. U ovoj pesmi Hajka Atlagića se vezuje za Ravne kotare i Atlagića kulu, posed poznate begovske porodice, a koja je uništena tokom Morejskog rata. Pesma se događa u uskočkom ambijentu i u njoj je bitno njeno opredeljenje junaku pesme uprkos njegovom nacionalnom poreklu.
Hajka je sultanova ćerka u romansi „Jovo čobanin i careva kćer"[3] koju junak bez njenog pristanka odvodi u planinu. U ovoj je pesmi važno njeno duhovito i metaforično otkrivanje erotskih čari života sa čobaninom.
Blidolika Ajka je po tradiciji poznavalac muslimanskih epskih pesama.
Ajka u narodnim pesmama[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Radmila Pešić i Nada Milošević-Đorđević, Narodna književnost, Vuk Karadžić, Beograd, 1984, str. 11
- ^ Vuk Stefanović Karadžić, Srpske narodne pjesme, treća knjiga u kojoj su pjesme junačke srenjijeh vremena, Prosveta, Beograd, 1958, str. 19.
- ^ Vuk Stefanović Karadžić, Srpske narodne pjesme, knjiga peta u kojoj su različne ženske pjesme (državno izdanje), Beograd, 1898, str. 551.
Dodatna literatura[uredi | uredi izvor]
- Adam Mickjevič, O srpskoj narodnoj poeziji, Narodna knjiga, Cetinje, 1955, urednik: Božidar Pejović, Štampa i povez: Štamparsko preduzeće „Obod”, Cetinje.
- Dragutin Mićović, Severnoarbanaske i srpskohrvatske deseteračke junačke narodne pesme, izvor: "Stanovništvo slovenskog porijekla u Albaniji" - Zbornik radova sa međunarodnog naučnog skupa održanog na Cetinju 21, 22. i 23. juna 1990. godine.
- Nada Milošević-Đorđević, Narodna književnost