Belovode
| Lokalitet Belovode | |
|---|---|
 Eksponat u Zavičajnom muzeju u Petrovcu na Mlavi | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Veliko Laole Tabanovac |
| Opština | Opština Petrovac na Mlavi |
| Država |  Srbija |
| Tip kulturnog dobra | Arheološko nalazište |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture |
| spomenicikulture | |
Belovode predstavlja značajno arheološko nalazište gde se nalaze ostaci neolitskog naselja iz 5400. godine pre nove ere, a nestalo u požaru koji su izazvali naleti vandalskih plemena 1.500 godina kasnije. Nastalo je za vreme vinčanske civilizacije, dva kilometra zapadno od Velikog Laola, na tromeđi sa selima Krvije i Tabanovac.
Rezultati laboratorijskih ispitivanja, na institutima za arheometalurgiju u Londonu i Oksfordu, pokazali su da je topljenje metala, prvi put u istoriji, počelo upravo na lokalitetu Belovode, 5.400 godine pre nove ere.[1]
Na Belovodama su, osim nekoliko figurina, pronađeni i delovi stambenih objekata, što bi moglo da potvrdi pretpostavku da se ovde, na površini od oko 100 hektara, nalazilo naselje sa stotinak kuća i hiljadu žitelja.[2]
Lokalitet je zanimljiv i po materijalu od kog su građene kuće za stanovanje. Otkriveni ostaci ukazuju na to da su stanovnici Belovoda, osim obrade metala, bili značajni i po otkrivanju novog građevinskog materijala. Dobijali su ga mešanjem fine gline i mlevenog krečnjaka, a posle pečenja, poprimao je karakteristike današnjeg betona.
Raznovrstan i bogat arheološki materijal se obrađuje u Narodnom muzeju u Beogradu i Zavičajnom muzeju u Petrovcu na Mlavi. Pronađeni su nožići od opsedijana, vulkanskog stakla, kremena sečiva poput strugača i nožića, kamene sekire, glačalice i dleta, a od kostiju šila i spatule. Posebno su interesantne antromorfne figurine koje predstavljaju jedinstvenu pojavu u Vinčanskoj kulturi. Na dnu sonde otkrivena je kružna jama, koja osim Vinčanske keramike, sadrži i veću količinu keramičkih posuda Starčevačke kulturne grupe koja je prethodnik Vinčanske kulture na ovim prostorima.