Gadoroš

Gadoroš mađ. Gádoros
Železnička stanica
Grb
Administrativni podaci
Država	Mađarska
Region	Velika južna ravnica
Županija	Bekeš
Srez	Orošhaza
Stanovništvo
Stanovništvo	‍
—	4.095
— gustina	107 st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate	46° 24′ S; 20° 22′ I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Površina	38,13 km2
Gadoroš Gadoroš na karti Mađarske
Poštanski broj	5932
Pozivni broj	(+36) 68
Veb-sajt
http://www.gadoros.hu/

Gadoroš (mađ. Gádoros), do 1901. godine poznat pod imenom kao „Banfalva”, je manji grad u županiji Bekeš u Mađarskoj.

Geografija

Naselje leži na površini od 38,13 km² i ima populaciju od 4.095 ljudi (2002).

To je naselje na zapadnom obodu okruga, severno od Orošhaze. Njegovi najbliži susedi na istoku su Nađsenaš, koji je udaljen 6 kilometara, a na severozapadu, Eperješ, koji već pripada okrugu Senteši u okrugu Čongrad-Čanad, nalazi se na sličnoj udaljenosti vazdušnom linijom, ali se do njega može doći nešto duži put drumom. Njegova administrativna oblast se takođe graniči sa Orošhazom sa jug-jugoistoka i Arpadhalom sa jugozapada.

Istorija

Gadoroš je bilo ime jednog od dva sela iz doba Arpadove dinastije u blizini današnjeg naselja. Niko od njih nije preseljen u kasnom srednjem veku, ali je ime iz ere Arpad sačuvano do danas. Tatari su spalili selo 1241. godine.

U kraljevskom pismu o donaciji iz 1436. godine se već pominje kao Gadoroš-pusta, a ime se odnosi na predvorje drevne crkve naselja, gadora.

Godine 1512. zemlja gde je bio Gardoš je pripala Sentetornji, naselju koje je tada bilo najrazvijenije.

Ponovno oživljavanje naselja se dogodilo 1826. godine. Šandor Rudnjanski je zaključio ugovor sa stanovnicima Orošhaze i Senteša o obrađivanju zemlje. Mesto je do 1901. godine koristio naziv „Banfalva”. Po narodnom predanju, ljudi koji su se tu naselili požalili su se zbog svoje odluke, pa naziv potiče od reči tuga. Po drugima, međutim, baron Rudnjanski je jednostavno tako nazvao svoj novi posed.

Nadgrobna ploča pisca Žigmonda Justa (1863–1894) postavljena je na Gadorošu iz Just-majora 1963. godine. Na imanju pisca osnovao je seljačko pozorište. Klasične i narodne predstave izvodili su seljaci koji žive i rade na njegovom imanju.

Zanimljivo je da je na ovom groblju sahranjen Laslone Udvardi Košut, koja je bila unuka Petefijeve prve ljubavi.

Demografija

Godine 2001. 99% stanovništva naselja se izjasnilo kao Mađari, 1% Romi.

Tokom popisa 2011. godine, 88,4% stanovnika se izjasnilo kao Mađari, 2,8% kao Romi, 0,2% kao Nemci i 0,2% kao Rumuni (11,5% se nije izjasnilo, zbog dvojnog državljanstva, ukupan broj veći može biti na 100 %).

Verska distribucija je bila sledeća: rimokatolici 30,6%, reformisani 3,4%, luterani 5,9%, nedenominacioni 39% (20,4% se nije izjasnilo).

Spoljašnje veze

• Zvanični veb-sajt
• Gadoroš na .hu-n