Engelberg
| Engelberg Engelberg | |
|---|---|
 Panorama Engelberga | |
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Švajcarska |
| Kanton | Kanton Obvalden |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2018. | 4.181[1] |
| — gustina | 1.778 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 46° 29′ 30″ S; 8° 14′ 36″ I / 46.4915751° S; 8.2432314° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 1.013 m |
| Površina | 74,87 km2 |
  Engelberg Engelberg na karti Švajcarske | |
| Veb-sajt | |
| https://www.gde-engelberg.ch | |
Engelberg (nem. Engelberg (planina anđela)) je seosko odmaralište i opština u kantonu Obvalden u Švajcarskoj. Pored sela Engelberg, opština obuhvata i naselja Grafenort, Oberberg i Švand.
Opština Engelberg je eksklava kantona Obvalden, okružena kantonima Bern, Nidvalden i Uri.
Engelberg je veliko planinsko odmaralište u centralnoj Švajcarskoj. U srednjem veku, Engelberg je bio poznat po obrazovnom kvalitetu svog benediktinskog samostana, opatije Engelberg. Od 19. veka pa nadalje Engelberg je postao međunarodno poznat kao planinsko odmaralište, ali je danas posećen koliko zbog skijanja, tako i zbog svog alpskog karaktera. Svojom kombinacijom modernih snežnih i sportskih objekata i alpske lokacije, Engelberg je danas popularan i za letnji i za zimski turizam. Najbliži veliki grad je Lucern.
Zvanični jezik Engelberga je (švajcarska varijanta standardnog) nemački, ali glavni govorni jezik je lokalna varijanta alemanskog švajcarskog nemačkog dijalekta.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Engelberg se prvi put pominje kao Engilperc 1122. godine, kada je tu osnovana opatija, iako je alpski pašnjak Trebse već bio kolektivno eksploatisan pre tog vremena.[2]
U avgustu 1815, kanton Nidvalden je sporo prihvatio Savezni ugovor dok je Engelberg dao podršku. Nidvalden je konačno prihvatio novi sporazum 18. avgusta 1815. nakon što su federalne trupe umarširale u kanton. Kao rezultat toga, Engelberg je prebačen u kanton Obvalden.
Od 1850. Engelberg je postao međunarodno odmaralište (mineralna voda, mlečni serum i lekovi na svežem vazduhu). Mnoge hotele izgradile su porodice Katani, Hes i Odermat, pioniri turizma. Od 1872. do 1874. godine izgrađen je novi, širi put, a 1898. godina otvorena je električna pruga Stanstad-Engelberg.[2]
Planinarenje i drugi planinski sportovi razvili su se krajem 19. veka, a Engelberg je prvi put imao zimsku sezonu 1903–1904. godine. Uspinjača (otvorena 1913) povezuje Engelberg sa Geršnijem, a odatle druga žičara u Švajcarskoj (otvorena 1927) vodi dalje do Ober Trebse. Decenija koja je prethodila Prvom svetskom ratu bila je period razvoja turizma (165.922 noćenja posetilaca 1911. godine). Proširenje puta i proširenje železničke pruge do Lucerna (1964. godine) značajno je otvorilo mogućnosti razvoja turizma, a 1967. godine je otvoren viši deo žičare Titlis. Nedavno su održavanje redovnih poslovnih i sportskih sastanaka u Engelbergu došle da dopune zimski turizam. U 2000. godini, tercijarni sektor, posebno turizam, nudio je zapošljavanje tri četvrtine radne snage Engelberga.[2]
Geografija[uredi | uredi izvor]
Engelberg se nalazi unutar planinskog lanca Uri Alpi.
Engelberg je okružen visokim planinskim vrhovima, kao što su Titlis na jugu (3.238 m (10.623 ft)), Valenstoke (2.572 m (8.438 ft)) i Ruhstock (2.813 m (9.229 ft)) na severu , Hahnen (2.606 m (8.550 ft)) i Vissberg (2.627 m (8.619 ft)) na istoku, Engelberger Rotstock (2.819 m (9.249 ft)) i Visigstok (2.887 m (9.472 ft)) na severoistoku, i gornja dolina Engelberger Aa koja vodi do prolaza Surenen (2.291 m (7.516 ft)) koja vodi do Urner Rustal.[3]
Engelberg ima površinu (prema istraživanju iz 2004/09.) od 74,87 km2 (28,91 sq mi). Od ove površine, oko 27,1% se koristi u poljoprivredne svrhe, dok je 25,8% pod šumama. Od ostatka zemljišta, 3,7% je naseljeno (zgrade ili putevi), a 43,5% je neproduktivno zemljište. U istraživanju 2013/18. ukupno 146 ha (360 acres) ili oko 1,9% ukupne površine bilo je pokriveno zgradama, što je povećanje od 35 ha (86 acres) u odnosu na iznos iz 1980/81. U istom vremenskom periodu, količina rekreativnog prostora u opštini povećana je za 34 ha (84 acres) i sada iznosi oko 0,61% ukupne površine. Od poljoprivrednog zemljišta, 685 ha (1.690 acres) su njive i travnjaci, a 1.424 ha (3.520 acres) se sastoji od alpskih pašnjaka. Od 1980/81. godine količina poljoprivrednog zemljišta je smanjena za 78 ha (190 acres). U istom vremenskom periodu količina pošumljenog zemljišta je povećana za 103 ha (250 acres). Reke i jezera pokrivaju 78 ha (190 acres) u opštini.[4][5]
Prosečna nadmorska visina Engelberga je 1.020 m (3.350 ft). Međutim, selo je okruženo Alpima, stvarajući veoma strm teren. Najviša tačka u granicama opštine je Titlis. Dolinu Engelberg (nem. Engelbergertal) drenira Engelberger Aa, pritoka jezera Lucern. Dolina se nalazi južno od jezera.[3]
Klima[uredi | uredi izvor]
Između 1991. i 2020. Engelberg je u proseku imao 151 dan kiše ili snega godišnje i u proseku je imao 1.568 mm (61,7 in) padavina. Najkišniji mesec bio je jul sa 198 mm (7,8 in) padavina tokom 15,7 dana. Međutim, jun je imao najviše dana padavina (15,9), ali samo 179 mm (7,0 in). Najsušniji meseci u godini bio je februar sa 81 mm (3,2 in) padavina tokom 10,0 dana.[6]
Ovo područje ima dugu zimsku sezonu, sa malo padavina uglavnom u vidu snega, i niskom vlažnošću. Kepenov klimatski sistem klasifikuje klimu u Engelbergu kao okeansku.[7] MeteoSviss-ova klasifikacija je severna padina Centralnih Alpa.[6]
| Klima Engelberg (referentni period 1991–2020) na 1.036 m (3.399 ft) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pokazatelj \ Mesec | Jan. | Feb. | Mar. | Apr. | Maj | Jun | Jul | Avg. | Sep. | Okt. | Nov. | Dec. | God. |
| Maksimum, °C (°F) | 2,0 (35,6) |
3,0 (37,4) |
7,3 (45,1) |
11,7 (53,1) |
16,0 (60,8) |
19,3 (66,7) |
21,0 (69,8) |
20,6 (69,1) |
16,3 (61,3) |
12,2 (54) |
6,4 (43,5) |
2,8 (37) |
11,6 (52,9) |
| Prosek, °C (°F) | −1,7 (28,9) |
−1,1 (30) |
2,5 (36,5) |
6,3 (43,3) |
10,4 (50,7) |
13,8 (56,8) |
15,4 (59,7) |
15,2 (59,4) |
11,4 (52,5) |
7,6 (45,7) |
2,5 (36,5) |
−0,8 (30,6) |
6,8 (44,2) |
| Minimum, °C (°F) | −5,3 (22,5) |
−5,1 (22,8) |
−1,7 (28,9) |
1,5 (34,7) |
5,4 (41,7) |
8,9 (48) |
10,7 (51,3) |
10,7 (51,3) |
7,2 (45) |
3,8 (38,8) |
−0,9 (30,4) |
−4,2 (24,4) |
2,6 (36,7) |
| Količina padavina, mm (in) | 89 (3,5) |
91 (3,58) |
98 (3,86) |
112 (4,41) |
166 (6,54) |
179 (7,05) |
198 (7,8) |
196 (7,72) |
128 (5,04) |
110 (4,33) |
102 (4,02) |
107 (4,21) |
1,568 (61,73) |
| Količina snega, cm (in) | 78,5 (30,91) |
82,1 (32,32) |
75,4 (29,69) |
43,2 (17,01) |
3,6 (1,42) |
0,0 (0) |
0,0 (0) |
0,0 (0) |
0,0 (0) |
7,1 (2,8) |
52,5 (20,67) |
72,4 (28,5) |
414,8 (163,31) |
| Dani sa padavinama (≥ 1.0 mm) | 11,4 | 10,0 | 12,2 | 12,0 | 14,5 | 15,9 | 15,7 | 14,7 | 11,7 | 10,3 | 10,9 | 11,7 | 151,0 |
| Dani sa snegom (≥ 1.0 cm) | 8,4 | 8,1 | 7,8 | 5,4 | 0,8 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,7 | 5,2 | 8,3 | 44,7 |
| Relativna vlažnost, % | 79 | 77 | 74 | 72 | 76 | 78 | 79 | 81 | 84 | 82 | 81 | 80 | 79 |
| Sunčani sati — mesečni prosek | 51 | 92 | 128 | 146 | 147 | 158 | 164 | 157 | 131 | 112 | 62 | 31 | 1.380 |
| Sunčano vreme — mesečni procenti | 46 | 47 | 46 | 47 | 42 | 42 | 45 | 48 | 46 | 47 | 44 | 42 | 45 |
| Izvor: MeteoSwiss (sneg 1981–2010)[6][8] | |||||||||||||
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Statistički ured
- ^ a b v http://www.e-lir.ch/
- ^ a b „Swiss Topo Map, Municipal Boundaries”. map.geo.admin.ch. Pristupljeno 2019-10-02.
- ^ „Arealstatistik Land Use - Gemeinden nach 10 Klassen”. www.landuse-stat.admin.ch. Swiss Federal Statistical Office. 24. 11. 2016. Pristupljeno 14. 2. 2018.
- ^ Regionalporträts 2018: Swiss Federal Statistical Office accessed 17 September 2018
- ^ a b v „Klimatske normale Engelberg (referentni period 1991−2020)” (PDF). Švajcarski savezni zavod za meteorologiju i klimatologiju, MeteoSwiss. Arhivirano iz originala (PDF) 26. 01. 2022. g. Pristupljeno 26. januar 2022.
- ^ Climate Summary for Engelberg
- ^ „Klimatske normale Engelberg (referentni period 1981−2010)” (PDF). Švajcarski savezni zavod za meteorologiju i klimatologiju, MeteoSwiss. Arhivirano iz originala (PDF) 26. decembar 2019. g. Pristupljeno 26. januar 2022.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Geografske | |
| Ostale | |
