Kaćuša

Kaćuša
	Raketni bacač BM-13 izložen u Kijevu.
Klasifikacija	višecevni bacač raketa
Šasija	ZIS-6, Studebaker US6
Istorija
Zemlja razvoja	SSSR
Konstruktor	Georgij Langemak
Proizvođač	"Kompresor" (Moskva), ; "Uralelektromašina" (selo Mali Istok, ; Sverdlovska oblast, sada - "Uralelektrotiazhmash", Jekaterinburg) i; "Kominterna" (Voronjež)
Period proizvodnje	1941— 1945
Period upotrebe	1941 - do danas
Broj proizvedenih jedinica	više od 11 000 kom.
Verzije	BM-13, BM-8, BM-31, BM-14, BM-21, BM-24, BM-25, BM-27, BM-30
Dimenzije
Težina u borbenom položaju	6 800 kg
Dužina u marševom položaju	6060 mm
Širina u marševom položaju	2235 mm
Visina u marševom položaju	3090 mm
Klirens	275 mm
Naoružanje
Kalibar	132 mm
Punjenje bojeve glave	5,5 kg trotila
Dužina cevi	5 mm
Broj cevi	16
Minimalni domet paljbe	470 m
Maksimalni domet paljbe	8740 m
Udarna površina	udarom puka sa 576 raketa površina iznosi 100 hektara
Maksimalni ugao gađanja	po horizontali - 20°; po vertikali -+4° +45°
Posada	4 ljudi.
Prelazak sistema iz marševog u borbni položaj	2 min
Trajanje plotuna	7-10s
Potrebno vreme za napuštanje vatrenog položaja nakon plotuna	1 min
Pogon
Tip motora	Zis-6
Snaga motora	73 KS
Maksimalna brzina na autoputu	50 km/č
Doseg vozila	260 km
Vrsta pogonskog sistema	na točkovima 6×4

Kaćuša (rus. Катюша — Katjuša) je ime za sovjetski višecevni bacač raketa, prvo raketno artiljerijsko oružje na svetu i jedno od najpoznatijih artiljerijskih oruđa u naoružanju Crvene armije tokom Drugog svetskog rata. Razvijena tokom 1930-ih godina, Kaćuša je držana u tajnosti sve do nemačkog napada na SSSR. Baterije ovih raketnih bacača, kojima su do tada rukovale isključivo jedinice NKVD, stavljane su po potrebi na raspolaganje pojedinim komandantima armija na onim sektorima fronta koji su bili posebno ugroženi neprijateljskim napadom. Na bojištu ih je prvi puta koristila u Drugom svetskom ratu Crvena armija 14. jula 1941. godine. Sistem se sastoji od više raketnih lansera postavljenih na šasiju kamiona, što mu daje veliku pokretljivost. Rakete je moguće ispaljivati pojedinačno ili u nizu. Kaćuše su oružja male preciznosti, pa je njihova efikasnost ostvarena istovremenim dejstvom većeg broja raketa na istu metu. Korišćene su kao oružje podrške pešadiji i oklopno-mehanizovanim jedinicama. U završnoj fazi rata korišćena je u velikom broju tokom artiljerijske pripreme pre početka ofanzivnih dejstava. Nemački vojnici koji su se po prvi put u borbi susreli sa ovim oruđem nazvali su ga „Staljinove orgulje“, zbog specifičnog zvuka koji je raketa proizvodila prilikom lansiranja. Prvobitna verzija ovog raketnog lansera M-13 koristila je rakete na čvrsto gorivo kalibra 132 mm koje su lansirane sa jednostavnog višestrukog šinskog lansera, najčešće montiranog na kamionu sa tri osovine. Paralelno sa M-13 razvijen je i lanser raketa M-30 koji je koristio rakete kalibra 300 mm koje su lansirane iz jednostavnog lansera u obliku pravougaonog rama od čeličnih šipki, u kojem su bile montirane četiri lansirne šine.^[1] Poznati su bili sovjetski sistemi BM-13 i BM-8.

Višecevni bacači raketa su bili vrhunska tajna na početku Drugog svetskog rata. Zbog toga su formirani specijalni odredi tajne policije NKVD-a da upravljaju njima.^[2] Eksperimentalna baterija od sedam bacača pod komandom kapetana Ivana Fljorova je prvi put korišćena 14. jula 1941. u bici kod sela Rudnja kod Smolenska. Ta baterija je uništila veliku grupu nemačkih vojnika sa tenkovima, oklopnim vozilima i kamionima.

Tretirana kao jedna od najvećih vojnih tajni, kaćuše su, kada nisu dejstvovale bile pokrivene ciradom. Nemci su zbog specifičnog zvuka kaćuše zvali „Staljinove orgulje“.

Tri su momenta naročito bila tajna: raketno gorivo, način opaljivanja (koji je bio iz kamiona) i prevazilaženje faktora trenja između rampe i projektila prilikom lansiranja. Kaćuše su imale ugrađen sistem za samouništenje te tokom Drugog svetskog rata ni jedna nije pala u nemačke ruke.

Ostale su u upotrebi i nakon Drugog svetskog rata sve do 60-ih godina 20. veka, kada su ih zamenili precizniji i efikasniji sastavi.