Korisnik:Boke ovde/Viktorijanska dekorativna umetnost
Viktorijanska dekorativna umetnost odnosi se na stil dekorativne umetnosti tokom viktorijanske ere. Naširoko se smatra da je viktorijanski dizajn dopustio sebi neumerenu količinu ukrasa. Viktorijansko doba poznato je po svojoj interpretaciji i eklektičnom oživljavanju istorijskih stilova zajedno sa uvođenjem bliskoistočnih i azijskih uticaja u nameštaj, opremu i dekoraciju enterijera. Pokret umetnosti i zanatstva, estetski pokret, anglo-japanski stil i stil secesije imaju svoje začetke u kasnom viktorijanskom dobu i gotičkom periodu.
Arhitektura[uredi | uredi izvor]
Dekoracija i dizajn enterijera[uredi | uredi izvor]
Dekoracija i dizajn enterijera viktorijanske ere poznati su po uređenosti i ukrasima. Kuća iz ovog perioda bila je idealistički podeljena na prostorije, sa pažljivo odvojenim javnim i privatnim prostorom. Salon je bio najvažnija prostorija u kući i bio je izlog vlasnika kuće gde su se gosti zabavljali. Pusta soba smatrala se pokazateljem lošeg ukusa, pa je svaka površina bila ispunjena predmetima koji su odražavali interese i težnje vlasnika. Trpezarija je bila druga po važnosti prostorija u kući. Kredenac je najčešće bio centralna tačka trpezarije i veoma kitnjasto ukrašen.
-
Vila Vanderbilt, dnevna soba -
1879. godina, salon muzej kuće Emlem Physick Estate, ulica Washington Street, broj 1048, Nju Džerzi -
Kuća Lanhydrock, salon -
Dunedin klub, enterijer, sala za bilijar
Zidovi i tavanice[uredi | uredi izvor]
Smatra se da je izbor boje na zidovima u viktorijanskim domovima bio zasnovan na nameni prostorije. Hodnici koji su činili predsoblje i stepeništa farbani su u sumorno sivo kako ne bi bili konkurencija okolnim prostorijama. Većina ljudi mermerisala je zidove ili stolariju. Takođe, bilo je uobičajeno da se mokri malter na zidovima dubi kako bi ličio na kamene blokove. Završni slojevi koji su bili ili mermerisani ili zrnasti često su se nalazilni na vratima i stolariji. „Tekstura“ je trebalo da imitira drvo većeg kvaliteta koje je bilo teže za obradu. Postojala su posebna pravila za odabir boja i unutrašnji raspored. Teorija „harmonija po analogiji“ predstavljala je upotrebu boja koje su se nalazile jedna do druge na spektru boja. Druga je bila „harmonija po kontrastu“ i podrazumevala je da se koriste boje koje su bile suprotne jedna drugoj na spektru boja. Postojao je omiljeni trodelni zid koji je uključivao dado ili zidnu oblogu na dnu, polje u sredini i friz ili venac na vrhu. Bio je popularan u 20. veku. Frederik Volton, koji je kreirao linoleum 1863. godine, osmislio je tehniku za utiskivanje polutečnog lanenog ulja sa vodootpornim papirom ili platnom u vidu potpore. Ova tvorevina zvala se Linkrusta i nanosila se slično kao tapeta. Čitav proces olakšao je da se zatim pređe preko ulja i učini da liči na drvo ili različite vrste kože. Na plafonima visine 2,4–4,3 metra boja je bila tri nijanse svetlija od boje koja je bila na zidovima i obično je imala visok kvalitet ornamentike jer su ljudi preferirali dekorisane plafone.
Nameštaj[uredi | uredi izvor]
U viktorijanskom periodu nije postojao samo jedan dominantan stil nameštaja. Dizajneri su radije koristili i modifikovali mnoge stilove preuzete iz različitih vremenskih perioda u istoriji poput gotike, doba Tjudorovih, elizabetanskog perioda, engleskog rokokoa, neoklasičnog perioda i drugih. Gotički i rokoko stil oživljavanja bili su najčešći stilovi koji su se mogli videti na nameštaju tokom ovog perioda u istoriji.
-
Albert Ševalije Tejler, Sivi salon -
Albert Ševalije Tejler, Period Kućnog reda -
Doručak Alberta Ševalijea Tajlera (1909) -
Kićenje jelke Marsela Ridera (1862-1942)
Tapete[uredi | uredi izvor]
Tapete i zidne obloge postale su dostupne sve većem broju domaćinstava sa svojim širokim spektrom dizajna i različitim cenovnim rangom. To je bilo zbog uvođenja tehnika masovne proizvodnje i ukidanja Poreza na tapete iz 1712. u Engleskoj 1836. godine.
Tapete su često sadržale složene cvetne šare sa primarnim bojama (crvena, plava i žuta) u pozadini i bile preštampane krem i smeđim nijansama. Posle svega ovoga pojavile su se tapete inspirisane gotičkom umetnošću u zemljanim tonovima sa stilizovanim šarama u vidu lišća i cveća. Vilijam Moris bio je jedan od najuticajnijih dizajnera tapeta i tkanina u drugoj polovini viktorijanskog perioda. Moris je u svom radu koristio srednjovekovne i gotičke tapiserije koje su za njega bile izvor inspiracije. Na plafonima i frizovima korišćen je reljefni papir.
-
Tapeta Artičoka, autor Džon Henri Dirli za Morris & Co., oko 1897. godine (Muzej Viktorije i Alberta). -
Tapeta sa biljkom Acanthus (1875) -
Morisov zmijoliki štampani tekstil (1876) -
Tkanina za nameštaj od vune sa šarama u vidu pauna i zmaja (1878) -
Dizajn tekstila za Windrush (1881–83) -
Detalj tapiserije sa detlićem (1885)
-
Trpezarija gradske kuće Teodora Ruzvelta starijeg, Njujork (1873, srušena) -
Trpezarija u viktorijanskom stilu, SAD, rane 1900-te -
Salon u viktorijanskom stilu, SAD, rane 1900-te -
Soba viktorijanskog dizajna, rane 1900-te -
Salon kuće Whittemore, ulica New Hampshire Avenue, broj 1526, Dupont Circle, Vašington
-
Spavaća soba iz 1890-ih, Nacionalno istorijsko mesto Džejmsa A. Garfilda -
Izložba spavaće sobe viktorijanskog perioda, muzej Dalgarven Mills, Ejršir -
Dnevna soba viktorijanskog perioda -
Kuhinja viktorijanskog perioda, muzej Dalgarven Mill, Ejršir -
Kuhinja viktorijanskog perioda, muzej Dalgavren Mill -
Učionica u radnom domu
Estetika viktorijanske dekoracije Oskara Vajlda[uredi | uredi izvor]
Glavni među praktičarima dekorativnog estetizma u književnosti bio je Oskar Vajld, koji je zagovarao viktorijanski dekorativni individualizam u govoru, fikciji i formi eseja.[1] Vajldov pojam kulturnog prosvetljenja kroz vizuelne naznake odjekuje idejama Aleksandra fon Humbolta[2] koji je tvrdio da mašta nije romantičan plod oskudice i misterije, već nešto što bi svako mogao da počne da razvija uz pomoć drugih metoda, uključujući organske elemente u pteridomaniji[3].
Promenom svog neposrednog staništa, čovek je promenio i mišljenje[[4]]. Vajld je verovao da je put u kosmopolitizam počeo kao sredstvo za pomračenje društvene prizemnosti i da se takve smernice neće naći u knjigama ili učionicama, već kroz proživljenu platonsku epistemologiju.[5] Estetska promena u domaćoj viktorijanskoj dekorativnoj umetnosti dostigla je svoj vrhunac u doslovnoj transformaciji pojedinca u kosmopolitu, baš kako je i Vajld bio okarakterisan i poznat među ljudima na svojoj turneji po Americi.[6]
Za Vajlda, međutim, unutrašnje značenje viktorijanske dekorativne umetnosti je četvorostruko: čovek mora prvo da rekonstruiše svoju unutrašnjost kako bi shvatio ono što je spolja (i kada je reč o stambenom prostoru i kada je reč o umu), istovremeno se vraćajući od fon Humbolta do Platona da bi se udubio u savremeni kosmopolitizam,[7] čime u idealnom stanju postaje i sam zadivljujuće estetski.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Viktorijanska moda
- Viktorijana
- Istlejk pokret
- Francusko poliranje
- Neoviktorijanski
- Pteridomania
- Stafordska figurica psa
- Rashlađivač za ruke
- Čarls Istlejk, viktorijanski dizajner
- Augustus Pugin, viktorijanski dizajner
- Dizajn tapeta Vilijama Morisa
Reference[uredi | uredi izvor]
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Viktorijanski nameštaj
- Virtuelni obilazak sobe viktorijaskog perioda
- Viktorijanski dizajn (victorianweb.org) uključujući keramiku, nameštaj, staklo, nakit, predmete od metala i tekstil.
- Rana istorija viktorijanskog nameštaja u Engleskoj
- Dekoracija i dizajn enterijera
- Cvetne tapete
- Istorija nameštaja kasnog viktorijanskog doba u Engleskoj
- Victorian Bookmarks
- Mostly-Victorian.com - Članci o umetnosti, zanatima i dizajnu enterijera iz viktorijanske periodike.
- „Victorian Furniture Styles”. Furniture. Victoria and Albert Museum. Arhivirano iz originala 2010-11-19. g. Pristupljeno 2011-04-03.
- Istorija zidnih obloga i tapeta
- Dizajn enterijera: Viktorijanski - National Trust
[[Категорија:Ентеријер]] [[Категорија:Украсна уметност]]
- ^ van der Plaat, Deborah (2015). „Visualising the Critical: Artistic Convention and Eclecticism in Oscar Wilde's Writings on the Decorative Arts”. Australasian Journal of Victorian Studies. 19 (1): 9—10.
- ^ van der Plaat, Deborah (2015). „Visualising the Critical: Artistic Convention and Eclecticism in Oscar Wilde's Writings on the Decorative Arts”. Australasian Journal of Victorian Studies. 19 (1): 1—2, 12.
- ^ Flanders, Judith (2002). Inside the Victorian Home. New York: W.W. Norton & Co. str. 200—02.
- ^ van der Plaat, Deborah (2015). „Visualising the Critical: Artistic Convention and Eclecticism in Oscar Wilde's Writings on the Decorative Arts”. Australasian Journal of Victorian Studies. 19 (1): 11—14.
- ^ van der Plaat, Deborah (2015). „Visualising the Critical: Artistic Convention and Eclecticism in Oscar Wilde's Writings on the Decorative Arts”. Australasian Journal of Victorian Studies. 19 (1): 11—16.
- ^ Blanchard, Mary W. (1995). „Boundaries and the Victorian Body: Aesthetic Fashion in Gilded Age America”. The American Historical Review. 100 (1): 39—45.
- ^ Monsman, Gerald (2002). „The Platonic Eros of Walter Pater and Oscar Wilde: Love's Reflected Image in the 1890s”. English Literature in Transition. 45 (1): 26—9.