Korona (astrogeologija)

Korona (lat. corona, coronae) u planetarnoj geologiji označava uzvišenje ovalnog oblika na površini planete Venere i Uranovog meseca Mirande, a nastalo izdizanjem istopljenog materijala ispod površine.

Korone na Veneri su ogromnih dimenzija, uglavnom više stotina kilometara u prečniku, svojom fizionomijom podsećaju na krune i njihovo postojanje praćeno je intenzivnijom vulkanskom aktivnošću.^[1] Ovaj oblik je prvi put uočen i definisan 1983. zahvaljujući radarskim snimkama sa sonde Venera-16, a u početku se mislilo da je reč o jednom od oblika meteorskih kratera.

Veruje se da su korone na Veneri nastale usled visokih pritisaka u mantlu koji ka površini kore guraju moćne količine vrelih gasova i otopljenog materijala, što dovodi do deformacija na kori. Potom u centralnom delu takve formacije dolazi do urušavanja usled oticanja magme i gasova i njihovog hlađenja. Tako se formira ovalna struktura u obliku krune sa udubljenjem u centralnom delu i prstenastim uzvišenjima po obodu (otuda pogrešna konekcija sa kraterima).

Najveći ovakav oblik reljefa na Veneri je Artemidina korona sa prečnikom od oko 2.100 km.

Korone na Mirandi su znatno manjih dimenzija u poređenju sa onima na Veneri, ali su dosta masivne kada se porede sa veličinom meseca. Veruje se da nastaju na sličan način kao i na Veneri, s tim što u slučaju Mirande dolazi do izdizanja leda iz mantla ka površini i njegovog zagrevanja usled sile trenja.^[2]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

^ Basilevsky, A.; J. Head. „The surface of Venus”. Reports on Progress in Physics. 66 (10): 1699—1734.
^ R., Pappalardo; Greeley, R. (1993). „Structural evidence for reorientation of Miranda about a paleo-pole”. In Lunar and Planetary Inst., Twenty-Fourth Lunar and Planetary Science Conference. Part 3: N-Z. str. 1111—1112. Pristupljeno 5. 8. 2006.