Ланднаумабоук

Landnaumabouk
Landnaumabouk
	Deo rukopisa na velumu koji se čuva u muzeju u Rejkjaviku
Nastanak
Orig. naslov	Landnámabók
Autor	Ari Torgilson
Zemlja	Island
Jezik	staronordijski, islandski
Sadržaj
Žanr / vrsta dela	saga, istorijska hronika
Tema	naseljavanje Islanda
Mesto i vreme; radnje	Island (850−930)

Landnaumabouk, skraćeno Landnauma, ili u doslovnom prevodu Knjiga o naseljavanju (isl. Landnámabók) srednjovekovna je istorijska hronika sa elementima sage koja se bavi prvim kolonizacijama Islanda u periodu 850−930, od strane nordijskih doseljenika. Rukopis je nastao verovatno krajem XI veka i postoje nesuglasice oko autora rukopisa. Neki istoričari smatraju da je kompletan rukopis delo jedne osobe, verovatno hroničara Arija Tordarsona, dok drugi smatraju da delo predstavlja zbornik rukopisa koji su nastajali na zasedanjima lokalnih skupština. Rukopis koji detaljno opisuje sva prvobitna naselja (isl. landnám) na ostrvu, uprkos nekim fantastičnim mitskim dodacima, smatra se jednim od najvrednijih istorijskih izvora za taj period islandske istorije, ali i za samu genealogiju islandskog stanovništva.

Knjiga je podeljena na 5 delova sa više od 100 poglavlja. Prvi deo opisuje sam nastanak ostrva, a naredna četiri dela bave se naseljima na ostrvu podeljenim u četvrti, počev od zapadnog, a završivši sa južnim delom ostrva. Smatra se i značajnim geneološkim dokumentom jer detaljno opisuje sve prvobitne doseljenike i njihove porodice u nekoliko generacija. U rukopisu je izdvojeno 435 muškarca koji su predstavljeni kao prvobitni naseljenici, a većina njih su bili naseljeni na severnom i zapadnom delu ostrva. U kompletnom rukopisu je opisano više od 3.000 pojedinaca i preko 1.400 naseljenih mesta. Prema Landaumi, prvi stalni naseljenik na ostrvu bio je izvesni Ingoulfir Arnarson (isl. Ingólfr Arnarson) koji se naselio na području savremenog Rejkjavika.

Originalna verzija rukopisa nije sačuvana, a najstarija živuća kopija napisana je u drugoj polovini XIII veka (ili nešto kasnije). Do današnjih dana sačuvano je pet srednjovekovnih verzija ovog rukopisa:

Sturlubouk (isl. Sturlubók) − autor Sturla Tourdarson, zapisan u periodu 1275−1280. i u celosti sačuvan.
Hauksbouk (isl. Hauksbók) − autor Haukr Erlendson, napisana na osnovu Tourdarsonove verzije u periodu 1306−1308.
Melabouk (isl. Melabók) − napisan 1313, sačuvan u fragmentima na velumu.
Skardsaurbouk (isl. Skarðsárbók) − napisan 1636, tri veka kasnije rukopis je preradio Bjerdn Jounson.
Tourdarbouk (isl. Þórðarbók) − napisan tokom XVII veka.