Manastir Podvrh
| Manastir Podvrh | |
|---|---|
| Osnovni podaci | |
| Jurisdikcija | SPC |
| Osnivanje | 17. vijek |
| Osnivač | iguman Kiril |
| Mesto | Mokri Lug |
| Država | Crna Gora |
Manastir Podvrh je srpski pravoslavni manastir u eparhiji budimljansko-nikšićkoj.[1]
Manastirska crkva je posvećena Svetom Nikoli, a poznata je u narodu i u literaturi kao Podvrh. Nalazi se u selu Mokri Lug, mjesna zajednica Bistrica, 25 kilometara severoistočno od Bijelog Polja.
Prošlost[uredi | uredi izvor]
Manastir Podvrh je smješten na platou između krša zvanog Vrh i lijeve obale rijeke Bistrice, iznad ulaza u Đalovića klisuru. Put do manastira zalazi duboko u planinu i završava se usjekom na oko 770 metara nadmorske visine.[2]
Po svom spoljašnjem izgledu bogomolje Svetog Nikole gotovo se ne razlikuje od seoske kuće. Ima visoki dvoslivni krov od klisa, polukružno izveden, unutra se nalazi kupola koja se može sagledati samo iznutra. Ovaj veliki krov pokriva i otvoren drveni trijem ispred glavnog ulaza u crkvu. Bogomolja je zidana od kamena, omalterisana i okrečena, okružena kamenom, vodom i šumom. Bogomolja je nastala početkom 17. vijeka. Skromni manastirski kompleks ograđen je jednostavnom drvenom ogradom sa dvije ukrašene kapije sa juga i jugozapada. Zapadna fasada bogomolje visokog trouglastog zabata, ukrašena je stjenopisima prikazujući deizis parabole Hristove, svete ratnike i arhanđele Mihaila i Gavrila, čuvare ulaska u hram, dok je nad vratima u niši prikazano poprsje Svetog Nikole, zaštitnika hrama, upravo iznad kamene ploče sa natpisom koja govori da je crkva sazidana 1606. godine, u vrijeme vladike Pećkog gospodina Jovana.[3]
Freske je oslikao Pop Strahinja iz Budimlje 1613/14. godine. Freske iz Podvrha spadaju u Strahinjina zrelija djela i predstavljaju najbolje očuvan, do sada poznat, Strahinjin potpisan rad.
Ikonostas je urađen u duborezu i pozlaćen, skromnih je dimenzija, 2,30 metara sa 4,40 metara u skladu sa veličinama bogomolje, ali zrači veličanstvenošću. Oslikao ga je 1665. godine glavni majstor Jovan Kozma, čiji je ovo posljednji poznat rad i izuzetne su ljepote. Oslikavanje je dovršio njegov učenik i pomoćnik Radul čiji je ovo prvi poznati rad. Na ikonostasu, tačnije na njegovom naddverju je natpis iz kojeg se vidi da „kemer sagradi i popisa jeromonah nastojatelj Stefan 1665. godine trudom i platom Despine Pičinove iz Ćićića“.
U hramu se čuva dio moštiju svetog sveštenomučenika Haralampija.
Ovde je 1960. otkriveno Divoševo jevanđelje iz 14. vijeka.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Manastir Podvrh
- ^ Manastir Podvrh, Bijelo Polje
- ^ „Arhivirana kopija”. Arhivirano iz originala 09. 06. 2016. g. Pristupljeno 28. 04. 2017.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Vukić, Predrag (2006). „Pravoslavne eparhije, crkve i manastiri u Crnoj Gori”. Pravoslavlje u Crnoj Gori. Cetinje: Svetigora. str. 87—128.
