Мразовац
| Mrazovac | |
|---|---|
| |
| Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | |
| Divizija: | |
| Klasa: | |
| Red: | |
| Porodica: | |
| Rod: | |
| Vrsta: | C. autumnale
|
| Binomno ime | |
| Colchicum autumnale | |
Mrazovac (lat. Colchicum autumnale) je biljka iz porodice Colchicaceae.
Opis[uredi | uredi izvor]
Mrazovac je zeljasta biljka, koja ima u zemlji, do 20 cm duboko, smeđu lukovicu. Svake godine tokom leta razvija se nova lukovica sa pupoljkom, a stara tokom zime propada. Iz pupoljka se početkom jeseni razvija vrlo kratak, u zemlji skriveni cvetni izdanak, iz kojeg se tik do zemlje razvija po jedan ili nekoliko ružičastih cvetova. Cveće se sastoji od šest obojenih listova koji su u donjem delu srasli u dugu cev.[1] Listovi su mu kopljasto-levkastog oblika, a cvet je bledoljubičaste boje. Mrazovac cveta od kraja leta pa do polovine jeseni, i tada se samo pojavljuje cvet bez lista. Iduće godine s proleća izbijaju listovi između kojih se formira zelena čaura, pa biljka mnogo podseća na zumbul.[2]
Toksičnost[uredi | uredi izvor]
Mrazovac se često zameni sremušem, samoniklom biljkom, lukovicom širokih, jestivih listova, poznatog kao medveđi luk[4]. Manifestacije trovanja, nakon latentnog perioda, od 3-12 sati, prolaze kroz tri faze.
- Prva faza - muka, povraćanje, prolivi
- Druga faza se javlja nakon 1-3 dana i manifestuje se srčanom slabošću, aritmijama, bubrežnom slabošću, oštećenjem jetre, respiratornom insuficijencijom, poremećajima funkcije koštane srži, smanjenjem krvnih loza, posebno leukocita
- Treća faza nastupa nakon 5-7 dana s povećanjem broja leukocita, što znači da dolazi do postepenog oporavka.[5]
Stanište[uredi | uredi izvor]
Mrazovac se najčešće može naći po pašnjacima, planinskim livadama, vlažnim mestima kontinentalnim krajevima.[2]
Primena u medicini[uredi | uredi izvor]
Zbog sadržaja vrlo otrovnog alkaloida kolhicina tražena je sirovina za farmaceutsku industriju. Krtole mrazovca se vade u jesen i sečanjem u šnite i sušenjem pripremaju se kao roba koja će kasnije služiti u medicini. Seme se koristi u medicini za pripremu raznih lekova za reumu i astmu. Sakuplja se seme sasvim zrelo iz žutih čaura. Seme dobijeno iz zelenih čaura nije kvalitetno i ne treba ga sakupljati.[2]
Galerija[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Bioenergija Belosa”. Arhivirano iz originala 11. 02. 2015. g. Pristupljeno 11. 02. 2015.
- ^ a b v „Lekovito bilje i Narodna medicina”. Arhivirano iz originala 11. 02. 2015. g. Pristupljeno 11. 02. 2015.
- ^ „BiH: Otrovali se "sremušom", jedan pacijent umro”. Blic. 18. 04. 2014. Pristupljeno 16. 12. 2016.
- ^ „Doznajemo onlajn magazon”. Arhivirano iz originala 11. 02. 2015. g. Pristupljeno 11. 02. 2015.
- ^ Zvanična stranica Vojnomedicinske Akademije
