Mustang

Mustang je tipičan „divlji” severnoamerički konj, koji vodi poreklo od podivljalih domaćih konja koje su doveli u Ameriku španski konkistadori. Reč Mustang dolazi od španske reči mestengo (mesteño), što je označavalo španski ceh koji je uzgajao stoku u Kastilji. Mustang je sinonim američkog divljeg zapada i predstavlja gracioznost, lepotu, brzinu i nezavisnost, zato je danas taj sinonim često upotrebljavan u proizvodima visokog razreda (motori, automobili).

Godine 1971. američki kongres priznaje Mustanga kao istorijski simbol Zapada.

Mustang je bio prvi domaći konj koji je došao u Ameriku sa Špancima. Do tada američki kontinent ga nije poznavao. Preci konja su živeli u Americi u praistoriji, a kasnije su izumrli.

Izumrli preci konja u Severnoj Americi[uredi | uredi izvor]

Porodica konja (Equidae), potiče iz Severne Amerike, gde je nastala pre 55 miliona godina.^[1] Na osnovu skorašnje DNK studije došlo se do zaključka da je među vrstama konja koje su živele u Severnoj Americi i vrsta koja je predak današnjeg konja.^[2]^[3]^[4] Krajem kasnog pleistocena, postojale su dve poznate loze iz porodice konja u Severnoj Americi: jednu su činile vrste roda Equus, a drugu rod Haringtonhippus, koji je sadržao samo jednu poznatu vrstu Haringtonhippus francisci.^[5]^[3] Krajem poslednjeg ledenog doba, rod Haringtonhippus je izumro, a Equus je lokalno izumro u Severnoj Americi.

Prvi mustanzi u Americi[uredi | uredi izvor]

Prvi konji došli su u Ameriku sa Špancima oko 1500. Bili su andaluzijskog, arapskog i magrebskog porekla. Prilikom španskih ekspedicija neki od njih su pobegli ili su ih oteli Indijanci (ekspedicija Ernanda de Sotoa, Fransiska Vaskeza de Koronada). To je bio razlog za brzo širenje populacije konja po Americi. Mustang je bio vrlo dobro prihvaćen i kod Indijanaca, kojima je konj postao veoma značajan, naročito Komančima, Šošonima i Nezpersi.

Mustang je postao obavezan simbol u predstavljanju Amerike, bilo u napadima na poštanske vozove ili bitkama Indijanaca i kauboja. Holivud ga izdiže u legendu.

Konji su bili velikog značaja u osvajanju Amerike. Kad su Indijanci videli Špance na konju, smatrali su ih božanstvom. Do tada nikad viđeni, konji su im ulivali veliki strah.

Izvori[uredi | uredi izvor]

^ „Equidae”. Research.AMNH.org. American Museum of Natural History. Arhivirano iz originala 9. 4. 2016. g.
^ Orlando, Ludovic; Ginolhac, Aurélien; Zhang, Guojie; Froese, Duane; Albrechtsen, Anders; Stiller, Mathias; Schubert, Mikkel; Cappellini, Enrico; Petersen, Bent; Moltke, Ida; Johnson, Philip L. F. (26. 6. 2013). „Recalibrating Equus evolution using the genome sequence of an early Middle Pleistocene horse”. Nature (na jeziku: engleski). 499 (7456): 74—78. Bibcode:2013Natur.499...74O. ISSN 0028-0836. PMID 23803765. S2CID 4318227. doi:10.1038/nature12323.
^ ^a ^b Heintzman, Peter D.; Zazula, Grant D.; MacPhee, Ross D. E.; Scott, Eric; Cahill, James A.; McHorse, Brianna K.; Kapp, Joshua D.; Stiller, Mathias; Wooller, Matthew J.; Orlando, Ludovic; Southon, John; Froese, Duane G.; Shapiro, Beth (2017). „A new genus of horse from Pleistocene North America”. eLife. 6. PMC 5705217 . PMID 29182148. doi:10.7554/eLife.29944 .
^ Barrón-Ortiz, Christina I.; Rodrigues, Antonia T.; Theodor, Jessica M.; Kooyman, Brian P.; Yang, Dongya Y.; Speller, Camilla F. (17. 8. 2017). Orlando, Ludovic, ur. „Cheek tooth morphology and ancient mitochondrial DNA of late Pleistocene horses from the western interior of North America: Implications for the taxonomy of North American Late Pleistocene Equus”. PLoS One. 12 (8): e0183045. Bibcode:2017PLoSO..1283045B. ISSN 1932-6203. PMC 5560644 . PMID 28817644. doi:10.1371/journal.pone.0183045 .
^ Weinstock, J.; et al. (2005). „Evolution, systematics, and phylogeography of pleistocene horses in the New World: A molecular perspective”. PLOS Biology. 3 (8): e241. PMC 1159165 . PMID 15974804. doi:10.1371/journal.pbio.0030241.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

[1] „Equidae”. Research.AMNH.org. American Museum of Natural History. Arhivirano iz originala 9. 4. 2016. g.

[Orlando-2] Orlando, Ludovic; Ginolhac, Aurélien; Zhang, Guojie; Froese, Duane; Albrechtsen, Anders; Stiller, Mathias; Schubert, Mikkel; Cappellini, Enrico; Petersen, Bent; Moltke, Ida; Johnson, Philip L. F. (26. 6. 2013). „Recalibrating Equus evolution using the genome sequence of an early Middle Pleistocene horse”. Nature (na jeziku: engleski). 499 (7456): 74—78. Bibcode:2013Natur.499...74O. ISSN 0028-0836. PMID 23803765. S2CID 4318227. doi:10.1038/nature12323.

[Heintzman2017-3] Heintzman, Peter D.; Zazula, Grant D.; MacPhee, Ross D. E.; Scott, Eric; Cahill, James A.; McHorse, Brianna K.; Kapp, Joshua D.; Stiller, Mathias; Wooller, Matthew J.; Orlando, Ludovic; Southon, John; Froese, Duane G.; Shapiro, Beth (2017). „A new genus of horse from Pleistocene North America”. eLife. 6. PMC 5705217 . PMID 29182148. doi:10.7554/eLife.29944 .

[4] Barrón-Ortiz, Christina I.; Rodrigues, Antonia T.; Theodor, Jessica M.; Kooyman, Brian P.; Yang, Dongya Y.; Speller, Camilla F. (17. 8. 2017). Orlando, Ludovic, ur. „Cheek tooth morphology and ancient mitochondrial DNA of late Pleistocene horses from the western interior of North America: Implications for the taxonomy of North American Late Pleistocene Equus”. PLoS One. 12 (8): e0183045. Bibcode:2017PLoSO..1283045B. ISSN 1932-6203. PMC 5560644 . PMID 28817644. doi:10.1371/journal.pone.0183045 .

[Weinstock2005-5] Weinstock, J.; et al. (2005). „Evolution, systematics, and phylogeography of pleistocene horses in the New World: A molecular perspective”. PLOS Biology. 3 (8): e241. PMC 1159165 . PMID 15974804. doi:10.1371/journal.pbio.0030241.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]