Neistorijski ciklus
Neistorijski ciklus epskih narodnih pesama čine epske pesme koje govore o ličnostima i događajima nepoznatim istoriji. Imaju epski način kazivanja, ali opevaju mitove iz običnog, svakodnevnog života i pomažu nam da upoznamo društveni život ljudi tog vremena, kao i razna verovanja i običaje. Veći broj ovih pesama podseća na bajke. U njima su sačuvani i mnogi elementi iz narodne i stare slovenske mitologije. Neistorijski ciklus veoma slikovito pokazuje život običnog čoveka pritisnutog velikim neznanjem i predrasudama.[1] Pred njim su se dešavale čudne i njemu nerazumljive pojave: pomračivalo se Sunce, padale su zvezde, zemljotresi su rušili kuće, poplave ili suše uništavale useve, a razne bolesti odnosile najmilije. Pošto nije mogao da shvati i objasni pojave u prirodi on ih je tumačio na primitivan način, kao dela svemoćnih bogova.[2]
Među najstarijim pesmama ovog ciklusa nalaze se one o aždajama, zmajevima, vilama i ostalim stvorenjima kroz koja se ogledaju stara verovanja iz neznabožačkog doba predstavljena kroz lepe pesničke oblike. Posle njih dolaze pesme iz hrišćanskog perioda, spominju Bogorodicu, Hrista, anđele, pakao... Pesme obično pričaju o žalosnim događajima o stradanjima pravednik i zločinima grešnih. Neke pesme su vremenom dobile karakter istorijskih pesama zato što su događaji o kojima pevaju pripisani poznatim istorijskim ličnostima. To je, na primer, slučaj sa pesmama Ženidba Dušanova, Marko Kraljević i Mina od Kostura i Zidanje Skadra.
Najlepše pesme ovog ciklusa su:[3]
- Bog nikom dužan ne ostaje,
- Sveci blago dijele
- Jetrvica adamsko koleno,
- Nahod Simeuna,
- Zmija mladoženja i druge
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Pretkosovski ciklus
- Kosovski ciklus
- Ciklus Kraljevića Marka
- Pokosovski ciklus
- Hajdučki i uskočki ciklus