Портал:Istorija/Biografija 26 2013
Mesrop Maštoc (jerm. Մեսրոպ Մաշտոց) bio je jermenski lingvista, tvorac jermenskog pisma, prosvetitelj, misionar, prevodilac Biblije na jermenski jezik, začetnik školstva i pedagoške misli među Jermenima, teolog i svetitelj Jermenske apostolske crkve i Jermenske katoličke crkve. Rođen je u selu Hačik u provinciji Taron, blizu jezera Van 361. ili 362. godine, a umro 17. februara 440. godine u Ečmijadzinu.
Zajedno sa svojim ktitorom, tadašnjim katolikosom Jermenske apostolske crkve Isakom Partevom preveo je na jermenski jezik Bibliju i mnoge druge verske knjige. Zahvaljujući Mesropu Maštocu jermenski narod je ponovo obnovio svoju nacionalnu književnu i obrazovnu delatnost, a sam jermenski jezik je po prvi put (404) proglašen kao nacionalni jezik svih Jermena. Tokom svoje misionarske i prosvetiteljske delatnosti aktivno je radio na širenju i jačanju hrišćanske vere među Jermenima i drugim narodima na Kavkazu, otvarao je brojne škole u svim delovima zemlje, i bespoštedno se borio protiv paganskih učenja i jeresi.
Mesrop Maštoc se sa pravom može smatrati ocem jermenske pismenosti i ocem jermenske nacije. Jer pismo koje je Maštoc stvorio postalo je kamen temeljac jermenske apostolske crkve koja je kroz vekove tuđinske vladavine održavala nacionalni identitet jermenskog naroda.
Mesrop Maštoc se smatra i prvim lingvistom i tvorcem nekog pisma koji je istorijska ličnost i čija delatnost se ne vezuje za mitologiju i usmena predanja.
Mnogi lingvisti mu daju veliki značaj i u stvaranju gruzijskog i agvanskog pisma.
Jermenska apostolska crkva praznuje 17. februar kao dan sećanja na Mesropa Maštoca. Crkvena poezija koju je pisao (šarakani) i danas je u osnovi bogosluženja u jermenskoj apostolskoj crkvi.
U njegovu čast institut za proučavanje drevnih spisa Matenadaran iz Jerevana nosi njegovo ime, a svaki grad u Jermeniji ima po jednu ulicu sa njegovim imenom. Sve jermenske škole proslavljaju Svetog Mesropa Maštoca kao svog zaštitnika.