Salijska dinastija

Salijska dinastija
Država	Sveto rimsko carstvo Italija
Vladarska titula	car Svetog rimskog carstva
Osnivač	Konrad II
Posljednji vladar	Henrik V
Vladavina	1024-1125
Smjena	Hoenštaufen
Vjera	katolicizam

Salijska dinastija je bila dinastija nemačkih vladara u poznom srednjem veku. Takođe je poznata i pod nazivom Frankonska dinastija jer su njeni vladari poticali od vojvoda Frankonije. Članovi Salijske dinastije vladali su Svetim rimskim carstvom od 1024. do 1125. godine.

Istorija

Poslednji vladar Otonske dinastije, Henrik II Sveti, umro je 1024. godine. Velikaši su za kralja postavili Konrada II (1024-1039), osnivača nove dinastije. On se 1027. godine krunisao za cara. Konrad je primorao Češku da prizna vazalsku poziciju prema Nemačkoj. Godine 1034. osvojio je Arelat. Umro je u epidemiji koja je izbila 1039. godine. Henrik III (1039-1056) je tokom svoje vladavine intervenisao u gušenju ustanaka u Češkoj na strani Kazimira Obnovitelja, Ugarskoj i Italiji. Henrik IV (1056-1105) na vlast je došao kao maloletnik, a punoletstvo je stekao 1065. godine. Tokom njegove vladavine formirana je Vendska kraljevina Ljutića i Bodrića. Godine 1075. ugušio je ustanak feudalaca i nametnuo vojvodama neograničenu kraljevsku vlast.

Sukob sa crkvom, tzv. borba za investituru, započeo je dolaskom Grgura VII na papsku stolicu. Grgur je izdao spis Dictatus Papae u kome je naglasio božansko poreklo crkve i svoje pravo da carevima daje i oduzima krunu. Henrik se najpre nije obazirao na spis. Sa papom je ušao u sukob kada je za milanskog nadbiskupa postavio svog čoveka. Papa i car zbacili su jedan drugog sa položaja. Izmirenje je izvršeno na saboru u Augzburgu 1078. godine gde se Henrik lukavo poklonio papi i zamolio ga za oproštaj što ovaj nije smeo da odbije. Međutim, papa je ubrzo podržao novog pretendenta na nemački preѕto, Rudolfa Švapskog, što dovodi do novog sukoba. Godine 1080. Henrik pokreće pohod na Rim. Osvaja ga 1084. godine i na papsku stolicu postavlja Klementa. Povukao se pred vojskom Normana Roberta Gviskara. Novi papa, Urban II, ponovo je ekskomunicirao Henrika. Sukobi su nakratko zaustavljeni na saboru u Klermonu 1095. godine gde je ustanovljen obavezan Božji mir rati pokretanja verskog rata protiv nevernika. Da bi stekao naklonost pape, Henrik je izjavio da želi pokrenuti pohod na Svetu zemlju. Na tu vest velikaši su se pobunili i na presto postavili njegovog sina, Henrika V (1105-1125). Stariji Henrik umro je sledeće godine. Henrik V nastavio je sa sukobom oko investiture. Godine 1110. uhapsio je papu i primorao ga da se odrekne svetovne vlasti. Međutim, nakon poraza Henrika od feudalaca, papa ga je ponovo ekskomunicirao. Sukob oko investiture završen je 1122. godine sklapanjem Vormskog konkordata. Pobedu je odnelo papstvo; car se odrekao prava na izbor biskupa i opata. Henrik je umro 1125. godine. Sa njim je izumrla Frankonska dinastija (1024-1125). Na presto je postavljen Lotar III, da bi od 1137. godine, nakon dolaska Konrada III na carski presto, Nemačkom vladala dinastija Hoenštaufen.

Carevi Salijske dinastije

• Konrad II (1024-1039; car od 1027)
• Henrik III (1039-1056; car od 1046)
• Henrik IV (1056-1106; car od 1084)
  • Konrad II (1087-1098; kralj Italije kao vazal Henrika IV)
• Henrik V (1106-1125; car od 1111)

Nemački carevi iz Salijske dinastije

• 
  Konrad II
• 
  Henrik III
• 
  Henrik IV
• 
  Henrik V

Literatura

• Linč, Džozef H. (1999). Istorija srednjovekovne crkve. Beograd: Clio. 
• Srednjovekovno doba povijesnog razvitka 1, Miroslav Brant, Biblioteka povijesti, Zagreb, 1980. godina
• Istorija srednjeg veka, Sidni Peinter, Klio, 1997. godina
• Istorija srednjeg veka I, A. D. Udaljcov, J. A. Kosminski i O. L. Vajnštajn, Zavod, Beograd 1950. godina