Tolteci
Tolteci su indijanski narod, koji je živeo pre dolaska Kolumba u Ameriku. Dominirali su centralnim Meksikom između X i XII veka. Glavni grad im je bio Tula. Asteci se smatraju naslednicima Tolteka, a kultura Asteka je Tolteke videla kao intelektualne i kulturne prethodnike i oličenje civilizacije. Kultura Tolteka je pretkolumbovsko mezoamerička koja je bila zastupljena u postklasičnom periodu mezoameričke hronologije (od 900. do 1521. godine).[1]
Na jeziku Navatl reč toltek poprimila je značenje zanatlija.
Nastavljači Teotivakan kulture[uredi | uredi izvor]
Nastali su od ratobornog nomadskog naroda zvanog Tolteci-Čičimeci. Pretpostavlja se da su oni ili njihovi preci opljačkali Teotivakan oko 750. Oni su stvorili novu civilizaciju spajanjem ponosnog pustinjskog nasleđa sa moćnom kulturom Teotivakana. Oko 900. jedna grupa zvana Nonoalca preselila se iz Čolule i pridružila se Toltecima-Čičimecima. Posle toga Tolteci su spojili mnoštvo malih državica centralnog Meksika u carstvo, kojim su vladali iz glavnog grada Tulankinga. Posle toga glavni grad je prema legendi premestio Kvecalkoatl u Tolan (moguće Tula).[2]
Toltečko carstvo[uredi | uredi izvor]
Toltečko carstvo je dopiralo na jugu do Centralne Amerike, a na severu do jugozapada SAD. Uticaj Tolteka širio se kroz većinu Srednje Amerike u postklasičnom periodu. Toltečki uticaj na Maje je posebno vidljiv na gradu Čičen Ici. Toltečka keramika se može naći čak u Kosta Riki. Tolteci su uspostavili unosnu trgovinu tirkizom i ptičjim perima sa severnim civilizacijama Puebla Benita u Novom Meksiku.
Astečke i majanske pesme i legende koje je nakon španskog osvajanja zapisalo lokalno stanovništvo ili Španci je sačuvalo Tolteke od zaborava.
Neki istoričari povezuju kult Kvecalkoatla sa Toltecima. Ipak to božanstvo je bilo nacrtano čak kod Olmeka u prvom milenijumu pre Hrista. U Tulu je Kvecalkoatl počeo poprimati ljudski oblik i počeli su ga asocirati sa najčuvenijim toltečkim vladarem.
Pad Tule[uredi | uredi izvor]
Toltečka prestonica je bila grad Tula, nekih 100 kilometara severozapadno od današnjeg Meksiko Sitija. Veruje se da su Toltečko carstvo uništili oko 1200. nomadski ratnici Čičimeci. Do pada Tule dolazi zbog nepremostivih razlika između dve kulture Nonoalka i Tolteka-Čičimeka, koje su zajedno živele. Veruje se da su se Tolteci povukli u Čolulu, koja nije pala sve do dolaska Ernana Korteza.
Većina toltečke istorije zna se iz pisanja kasnijih naroda, kao Asteka. Asteci su pokušavali da se prikažu da su oni povezani sa Toltecima. Vladajuća porodica Asteka je tvrdila da potiče od Tolteka preko svetog grada Koluakana.[3]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Čuvari tradicije drevnog Meksika
- ^ „Tolteci”. Arhivirano iz originala 16. 01. 2022. g. Pristupljeno 16. 01. 2022.
- ^ Toltečko carstvo[mrtva veza]
