Crkva Nigerije

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Crkva Nigerije je anglikanska crkva u Nigeriji. To je druga po veličini pomesna crkva u anglikanskoj zajednici, mereno krštenim članstvom (ali ne i prisustvom bogosluženjima), posle Crkve Engleske. Trenutno članstvo ima „preko 18 miliona“,[1] od ukupnog nigerijskog stanovništva od 190 miliona.

Od 2002. godine Crkva Nigerije je organizovana u 14 crkvenih provincija. Brzo je povećala broj svojih dijaceza i biskupa sa 91 u 2002. godini na 161 u januaru 2013. Administrativno sedište se nalazi u Abudži. Njen primas je nadbiskup Henri Ndukuba.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Biskup Semjuel Ajaji Krouter

Hrišćanstvo je u Nigeriju došlo u 15. veku preko monaha avgustinaca i kapucina iz Portugalije. Prvu misiju Crkve Engleske je, međutim, 1842. godine u Badagriju uspostavio Henri Taunsend. Semjuel Ajaji Krouter, etnički Joruba i bivši rob, je 1864. godine izabran za biskupa Nigera i za prvog crnog biskupa anglikanske zajednice. Lagos je 1919. godine postao sopstvena eparhija.

Lesli Gordon Vining postao je biskup Lagosa 1940. godine, a 1951. prvi nadbiskup novostvorene provincije Zapadne Afrike. Vining je bio poslednji episkop Lagosa evropskog porekla.

Dana 24. februara 1979, šesnaest nigerijskih dijeceza spojeno je u Crkvi Nigerije, novoosnovanoj provinciji anglikanske zajednice, sa Timoti O. Olufosojeom, tadašnjim biskupom Ibadana, koji je postao njen prvi nadbiskup, primas i mitropolit. Između 1980. i 1988, stvoreno je osam dodatnih dijaceza. Godine 1986. nasledio ga je J. Abiodun Adetiloje koji je postao drugi primas i mitropolit Nigerije, a tu funkciju je obavljao do 1999. godine.

Na području nove prestonice Nigerije je 1989. godine stvorena je dijaceza Abudža, čiji je prvi biskup bio Piter Akinola.

Devedesete su bile decenija evangelizacije za Crkvu Nigerije, počev od posvećenja misionarskih biskupa za misionarske dijaceze Mina, Kafančan, Kacina, Sokoto, Makurdi, Jola, Maiduguri, Bauči, Egbado i Ife. Između 1993. i 1996. primas je osnovao devet dijaceza; Oke-Osun, Sabongida-Ora, Severni Okigve, Južni Okigve, Ikale-Ilaje, Kaba, Nnevi, Egbu i Niger Delta Sever. U decembru 1996. na severu je dodato još pet misionarskih biskupija - Kebi, Duce, Damaturu, Jalingo i Oturkbo - i izabrani njihovi prvi biskupi.[2] 1997. i 1998. osnovane su još četiri dijaceze: Vusasa, Abakaliki, Ugheli i Severni Ibadan. Crkva Nigerije je 1999. godine dodala 13 novih dijaceza; četiri u julu (Reka Oji, Ideato, Južni Ibadan i Ofa), osam u novembru (Zapadni Lagos, Zapadni Ekiti, Gusau, Gombe, Niger Delta Zapad, Gvagvalada, Lafia i Bida) i Oleh u decembru. Tako je u roku od 10 godina osnovano 27 novih redovnih i 15 misionarskih dijaceza. Nadbiskup Kenterberija proglasio je Crkvu Nigerije najbrže rastućom crkvom u anglikanskoj zajednici.

Crkva Nigerije je 1997. godine podeljena na tri crkvene provincije (vidi dole). Nadbiskup Piter Akinola je 2000. godine nasledio nadbiskupa Adetiloja kao primas Crkve Nigerije. Jedna od njegovih prvih akcija kao primasa bila je okupljanje 400 biskupa, sveštenika, laičkih članova i članova Saveza majki kako bi razvili viziju Crkve Nigerije pod predsedavanjem Ernesta Šonekana, bivšeg predsednika Nigerije. Razrađena vizija bila je:

Crkva Nigerije (anglikanska zajednica) biće: na Bibliji zasnovana, duhovno dinamična, ujedinjena, disciplinovana, samopomoćna, posvećena pragmatičnoj evangelizaciji, socijalnoj zaštiti i Crkva koja predstavlja istinsku Hristovu ljubav.[3]

Program akcije obuhvatao je, između ostalih, dodatne prevode liturgije, uspostavljanje laičkog tima za prikupljanje sredstava, uspostavljanje pravne podrške za osiguranje slobode veroispovesti i bogosluženja, osnivanje bogoslovskih koledža i univerziteta, pristup internetu za sve dijaceze, obuku jevanđelista, sveštenika i njihovih supruga, programe socijalne zaštite, bolnice, srednje škole, kurseve pismenosti i uspostavljanje kućne radinosti.

Kao jedan od ciljeva vizije crkve Nigerije, 2005. godine Univerzitet Ajaji Krouter u Oju u vlasništvu crkve dobio je dozvolu za rad kao privatni univerzitet u Nigeriji 7. januara 2005.[4]

Ustrojstvo[uredi | uredi izvor]

Katedralna Crkva Hrista, Lagos

Kao rezultat brzog širenja, 1997. godine Crkva Nigerije je podeljena na tri unutrašnje crkvene provincije:

  • Provincija 1, koju čine zapadne dijaceze, na čijem je čelu bio nadbiskup Džozef Abiodun Adetiloje, koji je i dalje ostao primas cele Nigerije i mitropolitanski nadbiskup.
  • Provincija 2, koju čine istočne dijaceze, na čijem je čelu Bendžamin Nvankiti, biskup Overija kao mitropolitanski nadbiskup.
  • Provincija 3, koju čine severne dijaceze, na čelu sa Petrom Akinolom, episkopom Abudže, kao mitropolitanskim nadbiskupom.[5]

Crkva Nigerije je 2002. godine ponovo reorganizovana, ovog puta u 10 crkvenih provincija.[6]

Naglo širenje je nastavljeno, a od 2012. godine postoji 14 nadbiskupa, na čelu 14 crkvenih provincija, sa ukupno 161 dijacezom.[7]

Primas[uredi | uredi izvor]

Piter Akinola je bio nadbiskup i primas Crkve Nigerije od 2000. - 2010. godine.

Svaki od četrnaest nadbiskupa ima mitropolitsku vlast u svojim provincijama. Jedan od njih je uz to primas i nosi titulu „primas cele Nigerije“. Primasi Crkve Nigerije bili su:[5][8]

Ime Godine
Timoti O. Olufosoje 1979–1986
Džozef Abiodun Adetiloje 1986–1999
Piter Akinola 2000–2010
Nikolas Okoh 2010–2020
Henri Ndukuba 2020-

Anglikansko prestrojavanje[uredi | uredi izvor]

Crkva Nigerije se kontinuirano protivila liberalnim sklonostima Episkopalne crkve u Sjedinjenim Državama i Anglikanske crkve Kanade, koje si dovele do prihvatanja necelibatske homoseksualnosti i necelibata homoseksualnog sveštenstva. Bivši primas, Piter Akinola, postao je istaknut kao vođa konzervativaca u okviru anglikanske zajednice. Posle hirotonije gej muškarca, Džina Robinsona, za biskupa dijeceze Nju Hempšir, u Sjedinjenim Državama, zapretio je da je to mera koja može razdvojiti anglikansku zajednicu. Kao prvi korak, crkva se 21. novembra 2003. izjasnila da je u „poremećenom zajedništvu“ sa Episkopalnom crkvom SAD. U septembru 2005. godine Crkva Nigerije preformulisala je svoj ustav kako bi redefinisala, sa svoje tačke gledišta, anglikansku zajednicu, koja više nije „provincije u zajednici sa Kenterberijskom stolicom“, već sa „svim anglikanskim crkvama, dijacezama i provincijama koje drže i održavaju istorijsku veru, doktrinu, sakrament i disciplinu jedne Svete, Katoličke i Apostolske Crkve“. Takođe 2005. godine, nadbiskup Akinola kritikovao Englesku crkvu jer je dozvoljavala sveštenstvo u istopolnim civilnim partnerstvima rekavši da „[ona] predlaže istopolne brakove u svemu, osim u imenu i da je predlog da se iz homoseksualnog sveštenstva koje se registruje za građansku uniju izvuče obećanje da će se uzdržati od seksualnih odnosa „potpuno neizvodljivo“ i „poziva na obmanu i podsmeh“.[9]

Crkva je 12. novembra 2005. godine sklopila „Konkordatski savez“ sa Reformisanom episkopalnom crkvom i Anglikanskom provincijom Amerike, dve konzervativne grupe anglikanskog porekla, ali izvan anglikanske zajednice, koje ne priznaju Episkopalnu crkvu SAD. U oktobru i decembru 2006. godine, nekoliko episkopalnih crkava u Virdžiniji izjasnilo se da nisu u zajednici sa Episkopalnom crkvom SAD zbog svog protivljenja njenom stavu o homoseksualnosti i pridružile su se Crkvi Nigerije putem Saziva anglikanaca u Severnoj Americi, misije koju je prvobitno započela Crkva Nigerije da podrži nigerijske anglikance u Sjedinjenim Državama. Sada se uglavnom sastoje od nenigerijskih, teološki konzervativnih američkih anglikanaca, i u početku su bili pod nadzorom dvojice biskupa, Martina Minsa i biskupa sufragana Dejvida Bene, koji su istovremeno i biskupi Crkve Nigerije.[10] Crkva Nigerije je trenutno u punoj zajednici sa Anglikanskom crkvom u Severnoj Americi, osnovanom u junu 2009. godine, čiji je CANA pridružena jurisdikcija, pokrenuta kao konzervativna alternativa liberalnim tendencijama Episkopalne crkve u Sjedinjenim Državama i Anglikanska crkva Kanade.[11]

Crkva Nigerije je poslala delegaciju od 470 članova, predvođenu nadbiskupom Nikolasom Okohom, uključujući nekoliko nadbiskupa i episkopa, na GAFCON II (Global Anglican Future Conference, konferenciju konzervativnih anglikanaca) koja se održala od 21. do 26. oktobra 2013. godine u Najrobiju u Keniji.[12]

Crkvu Nigerije je na GAFCON III, održanom u Jerusalimu, 17. i 22. juna 2018. godine, predstavljala delegacija od 472 člana, najveća iz bilo koje anglikanske provincije.[13]

Rukopolaganje žena[uredi | uredi izvor]

Crkva Nigerije ne priznaje rukopolaganje žena u sveštenstvo ili episkopat.[14][15][16] Tadašnji nadbiskup Nikolas Oko je 2010. godine dozvolio rukopolaganje žena u đakonat uz neka ograničenja.[17]

Ekumenski odnosi[uredi | uredi izvor]

U oktobru 2009. godine, rukovodstvo Crkve Nigerije reagovalo je na vatikansko predloženo stvaranje ličnih ordinarijata za nezadovoljne tradicionalističke anglikance rekavši da, iako pozdravlja ekumenski dijalog i deli moralnu teologiju sa Rimokatoličkom crkvom, trenutne strukture GAFCON-a već zadovoljavaju duhovne i pastoralne potrebe konzervativnih anglikanaca u Africi.[18]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „World Council of Churches”. Pristupljeno 6. 1. 2016. 
  2. ^ [1]
  3. ^ „Vision of the Church of Nigeria”. Anglican-nig.org. Arhivirano iz originala 2. 5. 2013. g. Pristupljeno 18. 2. 2013. 
  4. ^ „About ACU”. acuoyo.com. Arhivirano iz originala 30. 08. 2021. g. Pristupljeno 30. 5. 2016. 
  5. ^ a b „History”. Church of Nigeria. Arhivirano iz originala 10. 1. 2011. g. Pristupljeno 27. 12. 2010. 
  6. ^ „Constitutions of the Church of Nigeria” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 2. 5. 2013. g. Pristupljeno 10. 1. 2016. 
  7. ^ All are listed on [2] directory page at the Anglican Communion official website.
  8. ^ „1,000 delegates to attend enthronment of Anglican primate”. Nigerian Tribune. 19. 3. 2010. Arhivirano iz originala 9. 2. 2012. g. Pristupljeno 27. 12. 2010. 
  9. ^ „Africa Anglicans Criticise Church of England Over New Direction on Homosexuals | Christian News on Christian Today”. www.christiantoday.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2017-04-09. 
  10. ^ „Church of Nigeria”. Anglican-nig.org. 5. 3. 2007. Arhivirano iz originala 18. 5. 2013. g. Pristupljeno 18. 2. 2013. 
  11. ^ „Church of Nigeria in Full Communion with the ACNA”. Religionblog.dallasnews.com. 20. 3. 2009. Arhivirano iz originala 25. 6. 2009. g. Pristupljeno 18. 2. 2013. 
  12. ^ „Okoh leads 470 Anglicans to Nairobi for GAFCON 2 - Vanguard News”. vanguardngr.com. 20. 10. 2013. Pristupljeno 30. 5. 2016. 
  13. ^ GAFCON III largest pan-Anglican gathering since Toronto Congress of 1963, Anglican Ink, 20 June 2018
  14. ^ „First Imo State Female Priest Licensed”. Nigerian Voice. Pristupljeno 2021-01-14. 
  15. ^ Rubenstein, Mary-Jane (2004). „An Anglican Crisis of Comparison: Intersections of Race, Gender, and Religious Authority, with Particular Reference to the Church of Nigeria”. Journal of the American Academy of Religion. 72 (2): 341—365. ISSN 0002-7189. 
  16. ^ anglican.ink https://anglican.ink/2014/07/26/nigerian-churchmen-lament-coe-synod-vote-on-women-bishops/. Pristupljeno 2021-01-14.  Nedostaje ili je prazan parametar |title= (pomoć)
  17. ^ „Nigeria: Cleric Okays Women Ordination | WWRN - World-wide Religious News”. wwrn.org. Pristupljeno 2021-01-14. 
  18. ^ Miranda, Carlos (27. 10. 2009). „A Pastoral Exhortation to the Faithful in the Anglican Communion”. Catholicevangelical.blogspot.com. Pristupljeno 18. 2. 2013. 
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Црква_Нигерије&oldid=27494058”