Портал:Meksiko
|
¡Bienvenido! Dobrodošli na meksički portal  Meksiko (šp. México), ili zvanično Sjedinjene Meksičke Države (šp. Estados Unidos Mexicanos), država je u Severnoj Americi koja se na severu graniči sa SAD, na jugoistoku sa Gvatemalom i Belizeom, na zapadu sa Tihim okeanom, a na istoku sa Meksičkim zalivom i Karipskim morem. Površina Meksika iznosi 1.972.550 km² i po tome je 13. država u svetu. Glavni i najveći grad Meksika je Meksiko, a drugi veći gradovi su Ekatepek de Morelos, Gvadalahara, Puebla, Sijudad Huarez, Tihuana, Monterej i Leon. Broj stanovnika Meksika, prema podacima iz 2015. godine, iznosio je 125.280.000. U prekolumbovskom Meksiku postojale su mnoge indijanske kulture koje su stvorile napredne civilizacije kao što su Olmeci, Tolteci, Teotivakan, Zapoteci, Maje i Asteci. Španija je 1521. godine pokorila ovu teritoriju i organizovala je u Novu Španiju. Meksiko je stekao nezavisnost od Španije 1810. godine. Period posle sticanja nezavisnosti obeležile su privredne nestabilnosti, Američko-meksički rat i teritorijalni ustupci SAD, građanski rat, dva carstva i diktatura. Diktatura je 1910. godine dovela do Meksičke revolucije, što je dovelo do donošenja Ustava iz 1917. i uspostavljanja današnjeg političkog sistema. Prema Svetskoj turističkoj organizaciji, Meksiko privlači najviše stranih turista u Latinskoj Americi, dok je u svetskim razmerama na desetom mestu. Tome doprinose i kulturni i prirodni lokaliteti koje je Unesko uvrstio u Svetsku baštinu; ima ih 31, što Meskiko svrstava na prvo mesto u Americi i šesto u svetu. Prema bruto domaćem proizvodu, Meksiko je četrnaesta globalna ekonomija, a po paritetu kupovne moći nalazi se na jedanaestom mestu u svetu. Prema izveštaju UN iz 2011, meksički indeks humanog razvoja je bio 0,770, te se Meksiko našao na 57. mestu u svetu. Međutim, raspodela bogatstva je neujednačena, jer u zemlji postoje krajevi sa različitim ljudskim razvojnim indeksom; neki krajevi su visoko razvijeni poput Nemačke, a neki siromašni kao Burundi. Takođe, Meksiko je jedna od zemalja sa najvećim klimatskim diverzitetom u svetu, smatra se jednom od 17 zemalja sveta sa megadiverzitetom; u Meksiku se nalazi 10—12% svetske biološke raznovrsnosti, a takođe je i dom za preko 12.000 endemskih vrsta. Politički, Meksiko je demokratska, federalna republika koja se sastoji od 32 države, to jest od 31 države i jednog federalnog okruga. Sedište vlade i sindikata nalaze se u Meksiko Sitiju, čija teritorija je određena kao federalni okrug.   Meksiko Siti (šp. Ciudad de México), glavni je i najveći grad Meksika, a ujedno je i istoimeni Federalni distrikt. Meksiko Siti je politički, privredni, transportni i kulturni centar meksičke države. U njemu se nalaze brojni univerziteti, visoke škole, pozorišta, muzeji i spomenici kulture. Istorijski centar grada i bašte na vodi u četvrti Hočimilko su od 1987. godine na Uneskovoj listi svetske kulturne baštine. Prema proceni iz 2015. u gradu je živelo 8,918,653 stanovnika, a u širem gradskom području, „Zoni doline Meksika“ (Zona Metropolitana del Valle de México) živi 20,4 miliona ljudi. Po ovome je Meksiko jedan od najvećih gradova na svetu. Područje ove metropole se smatra najbrže rastućim na zemlji. Tako snažan rast uzrokuje s jedne strane veliko doseljavanje u Meksiko, a s druge visoka stopa prirodnog prirasta stanovništva. Tu je političko, ekonomsko i kulturno središte kao i najvažniji saobraćajni čvor zemlje s brojnim univerzitetima, visokim školama, kazalistima, muzejima i građevinskim spomenicima. Ostali vikiportali |
