Jana Gruba
 |
| Jana Gruba | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Puno ime | Jana Gruba Nemanjić |
| Mesto rođenja | Nerodimlje, Kraljevina Srbija u srednjem veku |
| Porodica | |
| Supružnik | Mrnjava |
| Potomstvo | Uglješa Mrnjavčević, Vukašin Mrnjavčević, Gojko Mrnjavčević |
| Roditelji | Stefan Uroš III |
| Dinastija | .jpg){kind=small} |
Jana Gruba Nemanjić je bila ćerka srpskog kralja Stefana Dečanskog i polusestra srpskog cara Stefana Dušana. Bila je udata za Mrnjava koji je bio rodonačelnik dinastije Mrnjačević.
Jana zvana Gruba Nemanjić, rođena je u Nerodimlju na Kosovu. Ona je kao mlada djevojka boravila u porodičnom ljetnjikovcu u Podlastvi u Grblju, gdje je njen otac kralj Stefan Dečanski imao dvorac i crkvu. Grbaljskom župom upravljao je knez Bojković od 1308. godine, kada je kralj Milutin predao Boku na upravu kotorskoj vlasteli. Knez Bojković imao je dvore u selu Višnjevu. 4) Kod kneza Bojkovića često su se okupljali srpski vladari i vlastela. Na dvor kneza Bojkovića dolazila je i mlada princeza Gruba, a kod njega se okupljala i mlada vlastela. Knez Bojković na svom dvoru zapazio je smjernog, stasitog i naočitog vlastelina Mrnju. Vlastelin Mrnja zagledao se u mladu princezu Grubu. To je knezu bilo po volji, jer je Mrnju izdvajao od ostalih po njegovim plemenitim osobinama. Mlada Gruba se odlikovala mudrošću i znanjem. Rodbina momka i djevojke saglasili su se da se ova veza kruniše brakom. Ubrzo je brak bio blagosloven i zaključen po pravoslavnom običaju. Mladi supružnici Mrnja i Gruba zasnovali su svoj porodični dom u Kosovom Lugu na predjelu između rijeka Zete i Sušice u Gornjoj Zeti Supružnici Mrnjavčevići živjeli su u svom porodičnom domu u Kosovom Lugu. Na predjelu Mrnjavčevića Grude formirali su brojnu porodicu, u kojoj su imali sinove: Vukašina, Jovana i Gojka, a kćeri Jelenu i NN. 5) Mrnjini sinovi svoje rano djetinjstvo proveli su u porodičnom domu na prostranom predjelu Gornje Zete, u kome su Nemanjići imali svoj ljetnjikovac i lovište. Oni su svoje djetinstvo provodili po Mrnjića livadama pored rijeke Sušice i živopisnog predjela zvanog "Jabuke". Kada su braća Mrnjavčevići stasavali oni su odlazili na Nemanjićki dvor, gdje su se pripremali za vojne vještine i upravljanje zemljom.
3) Vlastelin Marko (Mrnja) oženio se Janom (Grubom), kćerkom kralja Stefana Dečanskog. Jana je dobila ime po svojoj babi Janni majci njenog oca Stefana. Jana je bila druga žena kralja Milutina. Milutin i Janna imala su sina Stefana i kćer Anu. Ana je bila udatla za bugarskog cara Mihaila Šišmana. Stefanova majka Janna bila je kćer Jovana sevastokratora Tesalije.Jovanov otac Mihailo II imao je vizantijsko carsko porijeklo. Jovan se potpisivao sa "Komnen, Anđel, Duka". (Pahimer Andr. III, 30 genealoška tabla). J. Valentini: ACTO ALBANIE, VENETA, PATRIS, SECUNDE, Munchen, 1970, str. 99.) Nadimak Mrnja izveden je po toponimu Mrnjići, mjestu u Dračevici gdje se rodio Marko zvani Mrnja. Marko je bio sin Gojkov (Mrnjana), a unuk Mrnjavin. Za nadimak Gruba imaju dvije verzije. Po jednoj verziji na staroslovenskom jeziku Gruba znači nježnost. Po drugoj verziji nadimak Gruba je dat po idili sa protovestijarom Dušanom Prorokovićem zvani Grub, vlastelin iz Kotora, koji je bio na Nemanjićkom dvoru, kao finansijski stručnjak u vrijeme gradnje manastira. Istoričari: Lj. Kovačević, N. Ljubinković i drugi istraživali su srpske dinastije i došli su u posjed turskih dokumenata. U tim dokumentima, pored ostalog, došli su do podataka da je najstarija kćer kralja Stefana Dečanskog i supruge mu Teodore zvala se Jana. Naziv Jana po starosrpskom jeziku označava Božicu šuma i lova.
4) J. Erdeljanović: Stara Crna Gora, Podgorica, 1997. str. 650 i Etnografski zbornik, 20, str. 550 i 551.