Jovan Popović Lipovac

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Jovan Popović Lipovac
Datum rođenja(1856-06-14)14. jun 1856.
Mesto rođenjaGrađani, Knjaževina Crna Gora
Datum smrti17. avgust 1919.(1919-08-17) (63 god.)
Mesto smrtiPariz, Francuska

Jovan Popović Lipovac (Građani, 1856 — Pariz, 1919) bio je ađutant kralja Nikole, general ruske vojske, pjesnik, putopisac i prevodilac.[1]

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen je u plemenu Građani 14. juna 1856. godine u porodici Đura-Đorđa Popovića, sveštenika. Bio je poznati ratnik sa balkanskog i rusko-evroazijskih ratnih poprišta, brigadir crnogorske vojske, ađutant kralja Nikole, general ruske vojske, pjesnik, putopisac i prevodilac. O njegovom junaštvu pisali su i japanski listovi, a posebno engleski „Dejli Njus" i „Herald". U člancima se ističe da je general Lipovac za cijelo vrijeme Rusko-japanskog rata bio na najopasnijim pozicijama i da su njegovi podvizi na mnogim bojištima Evrope i Azije vremenom prerasli u legendu, kao i da je čovjek izuzetne inteligencije koji pored srpskog jezika govorio: ruski, francuski, engleski i italijanski.

Na jednom mjestu se kaže „Interesantno je viđeti Lipovca u uniformi ruskog generala, čije grudi tada predstavljaju junačku izložbu sa 33 ordena". Toliko ratnih odlikovanja teško da je mogao imati ijedan njegov savremenik i izgledalo je nevjerovatno da je imao čak i 4 ordena Đorđijevskog krsta i to su isticali kao „jedini slučaj u Rusiji".

Jovan Popović-Lipovac je umro u vojnoj bolnici u Parizu 17. avgusta 1919. godine. Njegovoj sahrani u Parizu, pored porodice i prijatelja, su prisustvovali: članovi kraljevske porodice Petrović-Njegoš, oficijelni predstavnici Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, predstavnik carske Rusije, predstavnik francuske vojske i izaslanik predsjednika francuske vlade Klemansoa.

Glas Crnogorca je 1898. godine objavio pismo Jovana Popovića Lipovca, iz Petrograda, koji je bio negiranje laži da je pobjegao iz Crne Gore. [2]

Lazar Tomanović o Popoviću[uredi | uredi izvor]

Jedna od Lipovčevih pjesama, Sa sred Jadranskog mora - Pogled na Sutorman, objavljena u Luči 1895.[3]

Lazar Tomanović je bio gost u Građanima kod Jovana Popovića Lipovca, o čemu je ostavio putopisni zapis. Domaćin je svjetski obrazovan, imućan, mlad, neoženjen. Od 12 mjeseci u godini 10 živi u Moskvi, Petrogradu i Parizu, a dva u Građanima, svom rodnom selu. Kao pjesnik bi imao više uspjeha da ne vodi takav život, tj. da se više posveti pisanju pjesama. Na Tomanovića je najveći utisak ostavila njegova pjesma Manita mater, zbog koje je stari list Zeta bio zabranjen u Austriji.[4] Jovanov brat je bio Petar.[5] Lipovčevo vino je tada bilo najbolje u Crnoj Gori. Na vrhu brda, koji je skoro cijeloga već otkupio, je napravio kuću i okolo vinograd. Jovan je jednome sestriću plaćao obrazovanje.[6] Kao dobrovoljac s Petrogradskog univerziteta ušao je u rusku vojsku i junaštvom je stekao odlikovanje i posjed, koji mu je donosio 8000 rubalja godišnje. U to je bio počasni pobočnik knjaza Nikole. Tomanović ga je poznavao iz Zadra, gdje je Lipovac išao u osnovnu školu, a Tomanović u gimnaziju. On pripada onim porodicama što su prešle u Austriju sa Đorđem Petrovićem u vrijeme knjaza Danila. Stari brat Petar mu je održavao imanje u Građanima. Za vino je bio izgrađen veliki podrum.[7]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „Jovan Popović-Lipovac”. Nova knjiga. Arhivirano iz originala 23. 01. 2019. g. Pristupljeno 22. 1. 2019. 
  2. ^ Glas Crnogorca, br.21 od 23. maja. Cetinje. 1898. str. 4. 
  3. ^ Popović Lipovac, Jovan (1895). Luča, godina 1., sveska 5., za maj, Sa sred Jadranskog mora (PDF). Cetinje. str. 334. 
  4. ^ Tomanović 2007, str. 385.
  5. ^ Tomanović 2007, str. 381.
  6. ^ Tomanović 2007, str. 380.
  7. ^ Tomanović 2007, str. 386.

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Tomanović, Lazar (2007). Putopisna proza. Gradska biblioteka i čitaonica Herceg Novi. 


Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Јован_Поповић_Липовац&oldid=26798239”