Aksel Oksenšerna

Aksel Oksenšerna
Aksel Oksenšerna, 1635. godine
Puno ime	Aksel Gustafson Oksenšerna
Datum rođenja	(1583-06-16)16. jun 1583.
Mesto rođenja	Upsala
Datum smrti	28. avgust 1654.(1654-08-28) (71 god.)
Mesto smrti	Stokholm

Aksel Gustafson Oksenšerna (šved. Axel Gustafsson Oxenstierna; 16. jun 1583 — 28. avgust 1654) bio je švedski državnik, kancelar u vreme Tridesetogodišnjeg rata.

Biografija

Rođen je u Foneu 1583. godine. Studirao je u Rostoku, Jeni i Vitenbergu. Najpre se interesovao za teologiju. Nakon što je napustio univerzitet, posetio je mnoge nemačke dvorce, ali se 1603. godine vratio u Švedsku. Stupio je u službu kralja Karla IX. Kralj ga je 1606. godine postavio za ambasadora u Meklenburgu. Postao je senator 1609. godine, a tokom Karlove nesposobnosti našao se na čelu regentstva Gustavu Adolfu. Bio je opunomoćenik u pregovorima za mir između Švedske i Danske, a 1617. godine u Stolbovu je organizovao mir sa Rusijom. Vodio je administraciju države 1621. godine u odsustvu kralja koji je ratovao sa Poljskom. Zaključio je 1629. godine mir sa Poljskom pod veoma povoljnim uslovima. Neko vreme se snažno suprotstavljao kralju koji se želeo uključiti u Tridesetogodišnji rat. Tokom rata vodi diplomatiju Švedske. Nakon kraljeve pogibije kod Licena (1632), odlučio je da nastavi borbu. Postavljen je na čelo Evangelističke lige 1633. godine. Poslednja volja Gustava Adolfa bila je da vlada bude poverena petorici plemića koji su ovlastili kancelara Oksenstjerna da nastavi rat. Nakon poraza Šveđana kod Nordlingena (1634), Oksenstjern je preneo vođstvo na vojvodu Bernarda Vajmarskog. Šveđani sledeće godine dobijaju pomoć Francuske i Holandije. Oksenstjern se vraća u Nemačku i guši pobunu švedskih trupa u Magdeburgu. Priprema Pomeraniju za odbranu od napada Brandenburga i obnavlja ugovor sa Poljskom. Vratio se u Stokholm 1646. godine ostavljajući Bernarda na čelu švedske vojske. Oksenstjern predstavlja Švedsku 1645. godine u pregovorima sa Danskom. Nastavio je da podržava protestantsku politiku u Nemačkoj sve do Vestfalskog mira (1648) kojim je rat završen. Oksenstjernov sin bio je jedan od švedskih izaslanika koji su potpisali sporazum. Kraljica Kristina primorala je Oksenstjerna da abdicira. Oksenstjern je umro 28. avgusta 1654. godine.

Izvori

• Enciklopedija Britanika - Aksel Oksenstjern