Alilengion

Alilengion je u Vizantijskom carstvu bio poreski dodatak za vlastelu na napuštena seoska imanja.

Alilengion

Alilengion ili kolektivnu poresku odgovornost uveo je vizantijski car Nićifor I (802-811). Alilengion je proistekao iz epibole, poreza koji vodi poreklo još iz države Ptolemejida. Napušteno zemljište prinudno je dodeljivano veleposednicima koji su za njega plaćali epibolu. Epibola se krajem 3. veka proširila na ostatak Carstva, a u 7/8. veku prerasta u alilengion. Alilengion znači solidarnost i predstavlja obavezu suseda tj. članova jedne seoske opštine. Porezi na napušteno ili neobrađeno zemljište prenose se na susede koji tako stiču pravo na obradu tog zemljišta. Vlasnik zemlje postaje onaj koji za nju plaća porez. Alilengion se prvi put javlja u Zemljoradničkom zakonu iz vremena vladavine cara Justinijana II (685-695/705-711). Car Vasilije II (976-1025) oko 1002. godine uvodi pravilo da alilengion moraju plaćati veleposednici za svoje susede koji to nisu bili u stanju da učine. Razlog za ovu meru bio je taj što su seljaci jedva imali dovoljno proizvoda za sopstvene potrebe, a kamoli da plaćaju i alilengion. Posledica toga je bilo često bežanje seljaka sa imanja što je umanjivalo državne prihode. Veleposednici su se bunili protiv ove mere. Patrijarh Sergije (999-1019) molio je Vasilija da ukine ovu meru. Vasilije je pristao ukoliko odnese pobedu u ratu sa Bugarima. Alilengion je obezbeđivao redovna sredstva za Vasilijeve vojne pohode. Nakon završetka rata sa Bugarskom, Vasilije je nastavio ratovanje na istoku, a spremao se i da osvoji Siciliju. Umro je 1025. godine. Alilengion je ukinuo car Roman III Argir (1028-1034) strahujući od veleposednika. Ova mera Romana Argira predstavlja kraj zdravog sistema na kome se, počev od 7. veka, zasnivala moć Vizantijskog carstva.

Izvori

• Ostrogorski; Istorija Vizantije, Prosveta, Beograd (1969)