Anglo-danski rat
 | Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
| Anglo-danski rat | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo Napoleonovi ratovi | |||||||||
 Anglo-danski rat, bitka iz 1808. | |||||||||
| |||||||||
| Sukobljene strane | |||||||||
 Ujedinjeno Kraljevstvo |
 Danska | ||||||||
| Jačina | |||||||||
| 25 linijska broda, 40 fregata, 380 transportnih brodova, ukupno oko 29 000 vojnika | 20 linijskih brodova, 17 fregata i veći broj topovnjača i malih ratnih brodova | ||||||||
Anglo-danski rat, poznat i kao Rat topovnjača vođen je u periodu 1807-1814. godine između engleskih i dansko-norveških snaga. Ovaj rat je deo Napoleonovih ratova, a završen je britanskom pobedom.
Uvod[uredi | uredi izvor]
Posle Tilzitskog mira, Velika Britanija se pobojala da će Napoleon iskoristiti Dansku i njenu flotu (20 linijskih brodova, 17 fregata i veći broj topovnjača i manjih ratnih brodova) za sprovođenje kontinentalne blokade koju je objavio 21. septembra 1806. godine, pa je odlučila da to spreči silom. Kada je Napoleon jula 1807. godine zahtevao od Danske da zatvori svoje luke britanskoj trgovini, britanski poslanik je 9. avgusta zatražio da Danska odmah zaključi savez sa Velikom Britanijom, da njena flota bude internirana u britanske luke i da ostrvo Šeland posednu Britanci do zaključenja mira u Evropi. Danska je odbila zahteve i otpočela sa pripremama za odbranu. Pošto je glavnina danske flote bila u Holštajnu, u pomoć je pozvano stanovništvo Kopenhagena (za 4 dana prikupljeno je 14 000 branilaca). Pomorski front Kopenhagena ojačan je usidrenim i potopljenim brodovima.
Bitka za Kopenhagen[uredi | uredi izvor]
Britanci su protiv danske flote angažovali flotu od 25 linijskih brodova, 40 fregata i 380 transportnih brodova na koje je ukupno ukrcano oko 29 000 vojnika. Bez prethodne objave rata, britanske trupe su se iskrcale 16. avgusta severno od Kopenhagena koji je sutradan opkoljen i sa kopna i sa mora. U osmodnevnim borbama na morskim i kopnenim prilazima Kopenhagenu i pribrežju ostrva Seland, zauzet je spoljni pojas utvrđenja. Pošto je komandant Kopenhagena odbio da preda flotu i grad, 2. septembra počelo je bombardovanje Kopenhagena koje je, sa prekidima, trajalo do 5. septembra. Gradu su nanete velike štete, a bilo je i znatnih gubitaka u ljudstvu, naročito upotrebom Kongrivovih raketa. Komandant grada potpisao je kapitulaciju 7. septembra. Uništivši sva skladišta i brodove u gradnji, Britanci su 21. septembra otplovili sa zaplenjenih 16 linijskih brodova.
Nastavak i kraj rata[uredi | uredi izvor]
Danski prestolonaslednik - regent, nije ratifikovao ugovor o kapitulaciji, pa je rat nastavljen. Velika Britanija je 4. novembra 1807. godine i formalno objavila rat. Vodio se isključivo na moru između pojedinačnih brodova, malih topovnjača (otuda i naziv „Rat topovnjača") i u vidu krstaričkog rata. Danci su zarobili 335, a Britanci 400 priza. Na samom početku rata, Britanci su u svojim lukama zaplenili 600 danskih trgovačkih brodova, a Danci 67 britanskih. Mirom u Kilu od 14. januara 1814. godine, Danska je ustupila ostrvo Helgoland Velikoj Britaniji, Norvešku Švedskoj, a dobila je Lauenberg. Od flote su joj ostala 2 linijska broda, 2 fregate i 186 manjih ratnih brodova. Norveškoj su dodeljena 122 mala ratna broda.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- Vojna enciklopedija, tom 1 (150-151)
| Normativna kontrola: Državne |
|---|
