Antraksna kampanja u SAD 2001.
Antraksna kampanja u Sjedinjenim Američkim Državama 2001. godine bila je prekretnica u odnosu nadležnih i javnosti prema problemu bioterorizma, nakon što je u ovoj državi došlo do distribucije pisama ukojima se nalazio prah sa sporama antraksa.[2][3]
Istorija[uredi | uredi izvor]
U septembru i oktobru 2001. najmanje pet koverti koje su sadržale značajne količine uzročnika antraksa poslane su senatorima Sjedinjenih Američkih Država, dok je najmanje još jedna koverta poslata na adresu agencije Američkih medija (AMI) lociranom u Boka Ratonu na Floridi. U objektu AMI došlo je do izbijanja antraksa, a kontaminirano je i 35 poštanskih objekata i poštanskih prostorija.[1]
Nakon ovog incidenta najmanje 22 osobe obolelelke su od antraksa nakon kontakta sa porukama u zaraženim pismima. Jedanaest osoba obolelo je od inhalacionog oblika antraks udisanjem sporabacila antraksa a 11 osoba oboleleo je od kožnog oblikaa antraks apsorbujući ga kroz kožu. Pet osoba obolelih od inhalacionog oblika antraksa umrlo je od posledica infekcije.[2]
Prvi dokaz o bioterorističkom napadu pojavio se 3. oktobra 2001. godine, kada je Robert Stivens, zaposleni u AMI u Boka Ratonu na Floridi, dijagnostikovano da se zarazio inhalacionim oblikom antraksa od kojeg je kasnije umro.[2]
Uzorkovanjem materijala uzetog od svih obolelih osoba potvrđeno je da se radi o identičnom soju spora antraksa, i to soju koji se koristio u istraživanjima biološkog oružja u Sjedinjene Američke Države i Velikoj Britaniji.[2]
Usledila je neobično složena krivična istraga , s obzirom na moguću širinu i obim ovog bioterorističkog napada. Tokom sedam godina posle napada, istražitelji radne grupe Amerithrax Task Force utrošili su preko 600 000 radnih sati u koje je uključeno i vreme utrošeno za 10.000 razgovora sa svedocima na šest kontinenata i izučavanje preko 6.000 predmeta potencijalnih dokaza. Slučaj je uključivao izdavanje preko 5.750 sudskih poziva velikih porota i prikupljanje 5.730 ekoloških uzoroka sa 60 lokacija. Nekoliko lokacija u inostranstvu obrađeno je uz saradnju sa vladama domaćina.[2]
Nakon ovog saznanja pažnja istražnih organa usmerena je na osoblje koje je radilo u ustanovama ovog profila. Na kraju je sumnja pala na neposrednog izvršilac napada vojnog mikrobiologa Brus Ajvins, koji je navodno želeo da skrene pažnju javnosti na zarazne bolesti i preko toga dobije nova sredstava za istraživanje vakcine na kojoj je radio.[2]
Od oktobra do decembra 2001. godine laboratorije u Americi obavile su pregled više od 120.000 kliničkih i sredinskih uzoraka na prisustvo antraksa. Američki poštanski servis zatvorio je dva teško kontaminirana centra za obradu i distribuciju Trenton u Hamiltonu u Nju Džerziju koji nije radio od 18. oktobra 2001. do 14. marta 2005.) Brantvud u Vašingtonu (koji nija radio od 21. oktobra 2001. do 22. decembra 2003). Više od 1,8 miliona pisama, paketa, časopisa, kataloga i ostale pošte stavljen je u karantin u ova dva objekta.[2]
Posledice[uredi | uredi izvor]
Iako je broj žrtava antraksne kampanje bio relativno mali, druge posledice ove zaraze bile su ogromne:[4]
- Angažovan je veliki broj ekipa stručnjaka različitih profila,
- Izvršena je bakteriološka obradu preko milion uzoraka,
- Utrošeno je preko 3,5 miliona dolara za antibiotike, kao i preko milijardu dolara troškova za bolju zdravstvenu zaštitu.
- Samo Agencija za zaštitu životne sredine SAD, potrošila je 27 miliona dolara iz svog programa, za plaćanje usluga 27 izvođača radova nas dekontaminaciji i tri savezne i državne agencije za čišćenje objekata Kapitol Hila.[2]
Prema tome pored zdravstvenih posledica po opbolele i umrle, ekonomska dimenzija ovog bioterorističkog akata nije zanemarljiva, jer stoji u istoj ravni sa onom štetom koja se meri stresom, strahom i panikom koji su ugrožavali svakodnevne živote i rad ljudi.[3]
Zloupotreba antraksne kampanje[uredi | uredi izvor]
Ovaj događaj je odigrao barem podjednaku ulogu u američkoj antiterorističkoj kampanji, kao i napadi na nekoliko lokacija 11. septembra 2001., koji su iskorišćeni za podizanje nivoa straha od terorizma u SAD ali i svetu, koja do danas podržava:
- vođenje beskrajnih ratova širom sveta,
- masovno izdvajanje u budžetu za odbranu i državnu bezbednost,
- neumoljivu eroziju građanskih sloboda, sve do brojnih zloupotreba.
U suštini, prema mišljenju nezavisnih istraživača antraks je iskorišćen kao sredstva kojim je trebalo uveriti veliki broj Amerikanaca da je terorizam nešto što se može dogoditi bez upozorenja na njihovom pragu - poput nečeg bezazlenog kao što je poštansko sanduče - u obliku napada sličniom onog u filmovima o Džejms Bondu, koji koristi nevidljiv, smrtonosne prah.[5]
Antraks je tako posle terorističkog napada 11. septembra 2001. godine iskorišćen kao sredstvo da opravda rat u Iraku i podigne nivo straha od Sadama Huseina, jer je američka štampa lažno objavljivala da je ovaj agens deo iračkog programa hemijskog oružja, i da je antraks bio jedno od Sadamovih zastrašujućih oružja.[5]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b „Linguistic/Behavorial Analysis of the Anthrax Letters”. FBI (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-01-31.
- ^ a b v g d đ e ž „Amerithrax investigative summary” (PDF). Federal Bureau of Investigation. Pristupljeno 7. 9. 2019.
- ^ a b „Amerithrax or Anthrax Investigation”. Federal Bureau of Investigation (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-01-31.
- ^ „Statement of Director Mueller on FBI Investigations into Anthrax Exposures and Suspected Anthrax Exposure”. FBI (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-01-31.
- ^ a b Greenwald, Glenn (16.2.2016.) Serious doubt cast on FBI's anthrax case against Bruce Ivans, Salon.com
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
 | Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja). |
