Bitka zastava
 | Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
| Bitka zastava | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo Bezakonja | |||||||
 | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
| Kraljevstvo Engleska | Kraljevstvo Škotska | ||||||
Bitka zastava odigrala se 22. avgusta 1138. kod gradića Nortelerton u Kouton Muru u pokrajini Jorkšir između škotske vojske pod komandom kralja Davida I od Škotske i engleske vojske pod zapovedništvom Vilijema od Elbemarla (engl. William le Gros, Earl of Albemarle). Ova bitka je još poznata i kao bitka kod Nortelertona.
Situacija pre bitke[uredi | uredi izvor]
U težnji da na engleski presto umesto Stivena od Engleske - posledenjeg normanskog kralja na engleskom prestolu - dovede svog sestrića Henrija Plantageneta (budućeg kralja Henri II Plantagenet), škotski kralj Davida I je podržao svoju sestričinu Matildu od Engleske. Iako su David I i Stiven od Engleske 1136. godine sklopili mirovni sporazum David I od Škotske, je pokrenuo nov pohod na Englesku, pokušavajući da iskoristi Stivenovu zauzetost borbom protiv pobunjenih barona na jugu. Zbog toga je engleski kralj protiv njega mogao da anagažuje samo manje, uglavnom najamničke snage, sastavljene većim delom od feudalaca iz Jorka i narodnih obveznika (engl. Fyrd) iz grofovije Jorkšir i severnih delova Midlendsa. Brojno slabije engleske snage, imale su više oklopnika i strelaca a moral im je održavao svojim energičnim propovedima nadbiskup Jorka Turstan od Bajea. On je kao relikviju dao vojsci hostiju ~ prosforu i posvećene barjake katedrale sa relikvijama biskupa Baverleja i Vilfrida po kojima je bitka na kraju i dobila ime. Oni su bili zakačeni na jarbol, koji je bio postavljen na kola u središtu engleskog rasporeda.
Snage kralja David I od Škotske - prema nekim izvorima između 26000 do 35000 gorštaka naoružanih mačevima i kopljima, ali sa malo oklopnika i strelaca - upale su u Grofoviju Jork i opustišio je. Uspeli su da zauzmu čitav Nortamberland sa izuzetkom zamkova Varka (engl. Warka) i Bamburg (engl. Bamburgh). Nastaviviši napredovanje ka Jorku škotske snage su prešle reku Tiz (engl. Tees) ali su ubrzo naišle na Engleze spremne za bitku.
Bitka[uredi | uredi izvor]
Engleske snage su pod Vilijemom od Elbemarla postrojile u dubok linijski poredak duž padina brežuljaka u blizini Nortelertona. Oklopnici su sjahali sa konja i postavili se u prvu liniju radi veće čvrstine, a stariji vitezovi su bili u rezervi oko kola sa zastavama. Uz podršku strelaca naoružanih tzv. engleskim lukom ili velškim lukom bili su iako brojčano nadjačani u velikoj prednosti.
Kralj David I od Škotske je težio da svojom konjicom probije put kroz englesku prvu liniju sa sjahalim oklopnicima, ali su gorštaci odbili da oklopnici budu ispred njih, pa je 22. avgusta u 06:00 časova počeo škotski napad u tri kolone.
Srednja kolona, koju su prvenstveno činili Kelti pokolebala je svojim prvim naletom englesku liniju, ali je ona bila veoma brzo uspostavljena a dalji pokušaji Kelta da napreduju su propali pred oklopnim vitezovima. Škotska desna kolona probila se na konjima kroz engleski raspored, ali ju je zaustavila ponovo uspostavljena engleska linija. Škotska leva kolona koja je bila sastavljena mahom od emigranata Engleza povukla se posle neuspešnog prvog juriša.
Kralj David I od Škotske do 09:00 časova nije uspeo ni sa svojim rezervama spreči doslovno bezglavo povlačenje svoje vojske. On i njegov sin Henri su sa malim brojem vitezova i oklopljenih najamnika uspeli da se povuku u relativnom redu, a Englezi su prestali da ih progone.
Škotska vojska je po nekim izvorima, navodno, izgubila 10000 do 12000 ljudim, dok su prema izvorima engleski gubici ili namerno prećutkivani ili su bili veoma mali.
Kralj David I se povukao u Karlajl i, nakon dogovorenog primirja zauzeo je zamak Vark.
Zaključak[uredi | uredi izvor]
Ova bitka je veoma neubičajena za XII vek pošto jača konjica sjhauje za borbu peške, a slabija juriša u pokušaju proboja.
Ubrzo nakon bitke bio je postignut novi mirovni sporazum kojim je kralj Stiven od Engleske Davidu I ustupio još teritorija, odnosno one teritorije koje je uspeo da zadrži do kraja rata.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Vojna enciklopedija, Nortelerton, strana 138
- Petar Tomac, Vojna istorija, Beograd, 1959. g.
- Kriston I. Arčer, Džon R. Feris, Holger H. Hervig i Timoti H. E. Travers, Svetska istorija ratovanja, Alexandria Press, Beograd, 2006. g.