Bitka kod Pelkenea
| Bitka kod Pelkenea | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo Velikog severnog rata | |||||||||||
.jpg) Bitka kod Pelkenea 1713. godine | |||||||||||
| |||||||||||
| Sukobljene strane | |||||||||||
 Švedska |
 Ruska imperija | ||||||||||
| Komandanti i vođe | |||||||||||
| Fjodor Apraksin | |||||||||||
| Jačina | |||||||||||
| oko 12.000 u celoj Finskoj[1] | oko 14.000[1] | ||||||||||
| Žrtve i gubici | |||||||||||
| teški | laki | ||||||||||
Bitka kod Pelkenea (engl. Battle of Pälkäne) bila je odlučujuća ruska pobeda u severnom ratu (1700-1721).[1]
Pozadina[uredi | uredi izvor]
Rusko napredovanje protiv švedskih poseda na Pribaltiku, započeto nakon odlučujećeg švedskog poraza kod Poltave (1709), koje je započelo osvajanjem Viborga (1710), privremeno je usporeno zbog izbijanja rata sa Turskom (novembra 1710). Rat je završen ruskim porazom u neuspeloj prutskoj kampanji (1711), ali je zaključenje mira s Turskom omogućilo Petru Velikom da nastavi operacije na Pribaltiku, kako bi Šveđane izbacio iz Finske, koju je štitilo jedva 12.000 vojnika. Prema planu operacija za 1712. godinu predviđeno je da saveznici (Danska, Poljska i Rusija), pošto izvedu desant pod zaštitom danske flote, izvrše glavni udar na Švedsku, s tim da ruske snage - diverzijom u Finsku - privuku na sebe znatan deo švedske armije i olakšaju udar na glavnom pravcu. Međutim, operacije koje su neenergično vođene nisu dale značajnije rezultate. Ruske trupe pod komandom Aleksandra Menšikova dejstvovale su u švedskoj Pomeraniji. U 1713. Rusi su zauzeli obalu Finskog zaliva između Viborga i Helsingforsa (Helsinki), i grad Obu (Abo, Turku). Jedina veća bitka vođena je kod Pelkanea (fin. Pälkäne).[1]
Bitka[uredi | uredi izvor]
Švedska vojska posela je jako utvrđeni položaj (između dva jezera) oko 2 km širine, koji je bilo teško zauzeti s fronta ili obići s kopna. Komandanti ruskih trupa Apraksin i Golicin odlučili su da gotovo polovinu snaga (6.000 od 14.000 ljudi) prebace splavovima preko jezera i izvrše udar na neprijatelja iz pozadine, vezujući ga istovremeno jakim napadima s fronta. Golicinove trupe prešle su preko jezera i udarom u pozadinu Šveđana rešile bitku u svoju korist.[1]
Posledice[uredi | uredi izvor]
Potpuno demoralisana švedska vojska izbačena je iz Finske.[1]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d đ Nikola Gažević, Vojna enciklopedija (knjiga 8), Vojnoizdavački zavod, Beograd (1974), str. 533-536
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Nikola Gažević, Vojna enciklopedija (knjiga 8), Vojnoizdavački zavod, Beograd (1974), str. 533-536