Bitka kod Rabana
| Bitka kod Dare | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo Vizantijsko-arapskh ratova | |||||||
 Mapa Arapsko-Vizantijske pogranične zone | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
| Vizantija |
Hamdanidski Emirat Alepa. | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
|
Jovan Cimiskije Vasilije Lakapin | Saif el Davla | ||||||
| Žrtve i gubici | |||||||
| nepoznati. | nepoznati. | ||||||
Bitka kod Rabana bila je borbeno angažovanje u jesen 958. godine u blizini utvrđenja Raban (u današnjem delu moderne Sirije)Vizantijske vojske, predvođene od strane Jovana Cimiskija (kasnije cara između 969–976), protiv snaga Hamdanidskog emirata Alepa pod zapovedništvom čuvenog emira Saif el-Davla (vladao. 945–967). Ova bitka je bila velika pobeda Vizantijaca, i umnogome je doprinela padu vojne moći Hamdanida, koja se inače početkom 950-tih pokazala kao veliki izazov za Vizantiju.
Pozadina[uredi | uredi izvor]
U periodu od 945 do 967. god, Hamdanidski emir Alepa ,Saif el Davla, bio je najuporniji Vizantijski neprijatelj na njenoj istočnoj granici, on je bio opasan protivnik jer je na osnovu svoje umešnosti uspeo da kontroliše većinu Vizantijsko-Muslimanskih pograničnih područja(Tugur) i to zahvaljujući svojoj izuzetnoj posvećenosti džihadu.[1]Saif el Davla je već predvodio pohode protiv Vizantijaca 938. i 940. godine, ali se to odigralo tek nakon uspostavljanja njegove velike oblasti skocentrisane oko Alepa 945. godine, nakon čega je počeo da dolazi u sukobe sa Vizantijom svake naredne godine počevši od tada.[2][3]Uprkos brojčanoj prednosti koju su imali Vizantijci[2][4], Hamdanidsko iznenadno pojavljivanje otupelo je vizantijsku ofanzivu koja je trajala od sredine 920-tih i koja je već urodila padom (oslobođenjem) Malatije (934. god),Aršamašata(940. god), i Kalikala(u 949. godini.).[5]
Njegov glavni neprijatelj tokom prve decenije stalnih sukoba bio je Domestik Shola (glavnokomandujući vizantijskih snaga) pod Bardas Fokom. Nakon nekoliko početnih neuspeha, Saif el Davla brzo je uspeo da uspostavi svoju premoć, već 935. god, uspeo je da teško porazi Bardasa u blizini Maraša. Ekspedicijone snage koje je predvodio Bardas u naredne dve godine bile su takođe poražene, omogućivši time Saiifu el-Davli da ponovo utvrdi svoje područje fronta i ojača(osigura) ga od daljih vizantijskih napada.[2][6] Koristio je laku konjicu kako bi izbegao vizantijske snage koje su se sporije kretale, Saif el-Davla, je takođe bio u moćućnosti da pokreće razarajuće napade duboko u Vizantijska područja, međutim, us vojim pohodima zaobilazio je utvrđena područja, i tada nije uspeo da ugrozi vizantijsku kontrolu nad njenim nedavno oslobođenim područjima.[7]Međutim, nakon 955. godine, situacija je počela da se menja: ne-efikasni Bardas Foka smenjen je i svojim daleko sposobnijim sinom, Nićiforom, pod čijim je ličnim nadzorom Vizantijska vojna oprema unapređena i poboljšana, i čije je redove popunio Jermenima, čiju je obuku je višestruko pojačao. Novo Vizantijsko zapovedništvo, koje takođe uključivao Nićiforovog brata Lava i njegovog nećka Jovana Cimiskija, odlučilo se za čeonu (frontalnu) strantegiju i započelo sa pustošenjem duboko u Hamdanidskoj teritoriji.[2][4][6][7]
Cimiskijevi prepadi i bitka kod Rabana[uredi | uredi izvor]
U proleće 965. godine, Saif el-Davla je preduhitrio Vizantice u njihovom planu za napad na Amidu u Džaziri, i prvi napao vizantijske teritorije. Cimiskije je tada zauzo prolaz u pozadini Saifa el-Davlovih snaga, i napao ga na njegovom povratku. Teška borba koja se vodila, tokom obilnih padavina, uzrokovala je Muslimasku pobedu i Cimiskijev gubitake od oko 4 000 ljudi. Međutim, u isto vrme, Lav Foka napao je Siriju porazivši i zarobivši Saif el Davlovog nećaka, koga je nakon toga ostavio za sobom na mesu gde je i zarobljen.[2][6]Godine 957, Nićifor je zauzeo i sravio sa zemljom tvrđavu Hadata, a narednog proleća opustošio je Džaziru.[2] Tamo je, zauzeo tvrđavu Dare, i izvojevao razarajuću pobedu blizu Amide nad vojskom predvođenom Saif el Davlovim omiljenim zapovednikom, Čerkezom Nađom. Od Nađinih 10,000 vojnika, Cimiskije je prema izveštajima polovinu pobio a više od polovine preživelih zarobio.[2][8]
Pojačan sa još vojske pod komandom parakoimenosa Vasilija Lakapina, u Junu, Cimiskije je sravnio Samostu, i utvrđenje Raban južno od Hadata. Ka tom mestu pošao je i Saif el-Davla kako bi mu se lično suprotstavio. Bitka koja je usledila(koja se odigrala između 18. oktobra i 15. decembra 958. god) praćena je teškim borbama-Saif el-Davlov rođak i dvorski pesnik Abu Firas je prema kazivanju slomio dva koplja u svom prvom jurišu-ali su na kraju, Vizantijske sanage ipak uspele da nadjačaju i slome muslimansku vojsku, koja se razbežala. Mnogi od Saifovih dvorana saputika i vojika-robova bili su progonjeni od strane vizantijske potere koja im je bila za petama, dok je preko 1 700 njegovih konjanika zarobljeno i paradno sprovedeno ulicama Carigrda.
Posledice[uredi | uredi izvor]
Pobeda kod Rabana jasno je pokazala da su Vizantijci, ostavrali premoć i kontrolu nad Hamdanidima.Njihov uspeh omogućio im je da zadrže kontrolu nad Samostatom, što je značilo da su se probili kroz jako utvrđeno pogranično područje koje je štitilo severnu Siriju.[8][7]Pa ipak, Hamdanidski vladar je i dalje pod svojom kontrolom zadržao još uvek moćnu vosjku i bio je još uvek dovoljno sposoban da pokreće pohode na vizantijske teritorije, sve dok nije doživeo katastrofalan poraz u novembru 960. god, od ruke Lava Foke. Nakon toga, vojna snaga Hamdanida bila je skršena, Kilikija je anektirana od strane Vizantijaca u periodu od 964-965. god, a čak je i sam Alepo nakratko bio zauzet od strane Vizantijaca 962. godine.[4][9]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Bianquis 1997, str. 106–107; Kennedy 2004, str. 276–278
- ^ a b v g d đ e Bianquis 1997, str. 107
- ^ Kennedy 2004, str. 276
- ^ a b v Kennedy 2004, str. 277
- ^ Treadgold 1997, str. 479–484, 489
- ^ a b v Treadgold 1997, str. 492
- ^ a b v Shepard 2010, str. 151
- ^ a b Treadgold 1997, str. 493
- ^ Bianquis 1997, str. 107–108; Treadgold 1997, str. 495–497, 500–501
Izvori[uredi | uredi izvor]
- Bianquis, Thierry (1997). „Sayf al-Dawla (search results)”. Ur.: Bosworth, C. E.; van Donzel, E.; Heinrichs, W. P.; Lecomte, G. The Encyclopaedia of Islam, New Edition, Volume IX: San–Sze. Leiden: E. J. Brill. str. 103—110. ISBN 90-04-10422-4.
- Kennedy, Hugh N. (2004). The Prophet and the Age of the Caliphates: The Islamic Near East from the 6th to the 11th Century (Second Edition). Harlow: Longman. ISBN 978-0-58-240525-7.
- Shepard, Jonathan (2010). „Raban, Battle of”. Ur.: Rogers, Clifford. The Oxford Encyclopedia of Medieval Warfare and Military Technology, Volume 3. Oxford: Oxford University Press. str. 151—152. ISBN 978-0-19-533403-6.
- Treadgold, Warren (1997). A History of the Byzantine State and Society. Stanford, California: Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-2630-6.