Vilanovanska kultura
Vilanovanska kultura je drevna kultura gvozdenog doba na teritoriji Severne i Centralne Italije, koja je nasledila Teramarsku kulturu bronzanog doba na prostorima naseljenim etrurcima.
Vilanovanska kultura je nastala nakon raspada Proto-villanovanske kulture na veliki broj regionalnih kultura. Razvijala se pod velikim uticajem Halštatske kultura istočnih Alpa. Pripadnici ove kulture su bili prvi po obradi gvožđa na teritoriji današnje Italije, druga bitno njihovo obeležje je spaljivanje mrtvih i sahrane pepela u urne karakterističnog oblika.
Većina istraživača deli kulturu Vilanova na protovillanovsku i na kulture Villanova, otprilike između godina 1100. i 900. p. n. e. i razvijenu villanovsku kulturu (900. p. n. e. -700. p. n. e.).
Ime potiče od sela Villanova, koji se nalazi u blizini današnje Bolonje, gde je između 1853. i 1856. godine. Đovani Gozađini (1810–1887) otkrio ostatke nekropole.[1]
Datiranje početka ranog gvozdenog doba u Italiji ostaje diskutabilno pitanje. Konvencionalno, era gvožđa u ovim oblastima počinje između 10-9 veka p. n. e. Mešovita slika arheološkog nalazišta ukazije na tranziciju od bronzanog do gvozdenog doba. Postoji vidljiv pomak u odnosu na kulture Apeninskog poluostrva u obliku keramike, bronze. U južnoj Etruriji nastavlja da postoji kultura Teramara. U severnoj i centralnoj Etruriji, kao rezultat velikih etničkih pokreta, uspostavljena je nova vrsta kulture ovog perioda koja se naziva kultura Vilanova. Zapravo, to je poljoprivredna kultura.
Osnovna karakteristika kulture Vilanova, uključujući i prethodne kulture "proto-villanova» je sahrana sa kremiranjem, gde se pepeo pokojnika stavlja u urnu dvukonicheskie (ovaj metod odlaganja je sličan karakteristikama Kulturi polja sa urnama.
Nedaleko od naselja, od kojih su neki u tom periodu dostigli neviđene razmere, naselili su područje sa karakterističnim grobnicama u obliku jama, ili „bunara“ u kaldrmi i kamenim pločama.
Kolibe i drugi stanova građeni su u sa elipsastom, kružnom, pravougaonom ili kvadratnom osnovom, od drveta i gline. Ognjište je u najužem delu kuće; postoje i dimne komore, a neke kolibe imaju i prozore.
U početku, stanovništo se većinski bavi poljoprivredom i stočarstvom, ali postepeno, profesionalni zanati (posebno obrada metala i keramike za proizvodnju) dozvoljava akumulaciju bogatstva, i postavlja temelje za podelu društva na klase.
Od 9. veka p. n. e. stanovništvo počinje da napušta brda, gde su iz razloga odbrane, bili uglavnom naseljeni u prethodnom periodu, i radije naseljava platoe na okolnim brdima kako bi bolje koristili poljoprivredne i mineralne resurse. Naselja u ovom periodu se odlikuju većom koncentracijom i lokacijom u neposrednoj blizini prirodnih sredstava komunikacije: reke, jezera i more.
U oblasti Toskane i severnog regiona Italije dolazi do kontinuiranog demografskog rasta i stanovništvo u stalnom kontaktu sa drugim populacijama, dovodi do formiranja velikih centara stanovništva, počevši od 9. veka p. n. e. Tako nastajuu temelji naselja, koji su potom razvijaju u velike etrurske gradove kao što su: Voltera, Ćiusi, Vetulonija, Orvijeto, Vulči, Rosele, Tarkvinija, Cerveteri, Veji.
Postoje četiri faze ove kulture koje karakterišu unapređenje mašina za proizvodnju bronzanih proizvoda, novi oblici bronzanih posuda. Veliki korak napred u razvoju tehnoloških veština je proizvodnja keramike. Arheolozi su pronašli proizvode koji se mogu tumačiti kao predmet trgovine među plemenima. Ovo uključuje grčku keramiku, proizvode od stakla, zlata i srebra, slonovače. [2]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ S. Gozzadini: La nécropole de Villanova, Fava et Garagnani, Bologna, 1870
- ^ Gordon Čaйld. Ariйcы. Osnovateli evropeйskoй civilizacii. Centrpoligraf. 2010 g. ISBN 978-5-9524-4939-8.
