Vol strit
| Vol strit | |
|---|---|
 Njujorška berza, pogled sa Vol strita | |
| Nazvana po | Ime je dobila po zemljanom zidu koji su sagradili holandski doseljenici 1653. godine kako bi odbio očekivanu englesku invaziju. |
| Zapad kraj | Brodvej |
| Istok kraj | Menhetn |
Vol strit (engl. Wall Street) je ulica na Menhetnu u Njujorku (SAD). Proteže se istočno od Brodveja do Saut strita na Ist Riveru kroz istorijski centar Finansijskog distrikta. Vol strit je bio prvo stalno sedište Njujorške berze pa se vremenom nazivom Vol strit počeo označavati i kraj oko ove ulice. Vol strit se takođe smatra za jedno od središta ekonomskog života Sjedinjenih Američkih Država. Nekoliko izuzetno značajnih finansijskih ustanova smešteno je u zgradama koje se nalaze u ovoj ulici. Među njima su i: NYSE, NASDAQ i druge. Pojedine finansijske institucije su svoja sedišta izmestila u druge krajeve Njujorka.[1]
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Naziv Vol strit je dobila po zemljanom zidu koji su sagradili holandski doseljenici 1653. godine kako bi se odbranili od engleske invazije. Još pre Američkog građanskog rata ulica je bila poznata kao centar finansija u Njujorku. U okrugu je takođe sedište mnogih investicionih banaka, državnih i opštinskih trgovaca hartijama od vrednosti, povereničkih kompanija, komunalija, osiguravajućih društava i brokerskih kuća.[2]
Vremenska linija Vol strita[uredi | uredi izvor]
Razvoj Vol strita[3]:
- 1652/53 - Holandski doseljenici u Novi Amsterdamu grade zid kako bi zaštitili svoju koloniju od engleske invazije kopnom.
- 1664. - Zid je uspešan i Novi Amsterdam nije okupiran kopnom. Englezi ga osvajaju morem i preimenuju koloniju u Njujork
- 1711. - Grad Njujork zvanično otvara tržište robova na Vol stritu, selivši finansijski centar grada.
- 1837. - Samjuel Morze lansira svoj telegraf u Njujork Sitiju. Prihvatili su ga trgovci na Vol Stritu.
- 1867. - Na Vol Stritu se prvi put lansira oznaka sa berzama.
- 1882. - Otvara se Njujorška robna berza.
- 1882. - Tomas Edison dovodi struju u prvi američki grad, počev od finansijskog okruga Njujorka.
- 1903 - Otvara se moderna zgrada Njujorške berze u Broud stritu i Vol stritu
- 1929. - Berzanski kolaps, finansijski kolaps koji brzo dovodi do Velike depresije.
- 1971 - lansirana je NASDAK.
- 1970-ih - Tokom decenije, finansijski centri sa Vol strita, poput Njujorške berze i novostvorenog NASDAK-a, počinju da koriste računare za pokretanje svojih tržišta.
- 1999. - Kongres ukida zakon Glesa Stigla, poznatog kao Zakon o bankama iz 1933. godine, koji je pokrenuo obnavljanje poverenja u bankarski sistem nakon hiljada bankarskih neuspeha u prvim godinama Depresije. Tako da su mnoge banke još jednom objedinile svoje investicione i depozitarne aktivnosti.
Bik-zaštitni znak Vol strita[uredi | uredi izvor]
Čuvena bronzana skulptura bika američkog vajara italijanskog porekla Artura di Modike, poznata i po nazivima Ulični bik i Punjeni bik postavljena je u centru njujorške poslovne četvrti Vol strit 1989. godine. Skulptura je jedan od najpopularnijih simbola Njujorka i Vol strita i uglavnom se tumači kao spomenik agresivnom finansijskom optimizmu i ekonomskom prosperitetu. Skulptura bika je visoka 3,4 m, duga 4,9 m, a teška 3.200 kg. Ogromna skulptura prikazuje bika koji stoji, pognute glave na jednu stranu, sa velikim očima, nozdrvama koje se šire i otvorenim ustima. Bronzana boja i tvrda, metalna tekstura površine skulpture naglašava njegovu brutalnu silu. Izgled bika odaje moć i snagu i ukazuje slikovito da je besan i spreman za napad. Svi njegovi mišići su napeti, rep je zakrivljen poput biča, a dugi, oštri rogovi kao da ističu da mogu da proburaze i da ne bi trebalo da se igraju sa njim.[4]
Zanimljivost i legenda[uredi | uredi izvor]
Danas je skulptura bika popularna turistička destinacija koja privlači hiljade ljudi dnevno, kao i jedna od najpoznatijih slika Njujorka i ikona Vol strita. Urbana legenda kaže da trljanje nosa, rogova i bika donosi sreću.[5]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Wall Street”. Britannica. Pristupljeno 11. 4. 2020.
- ^ „Wall Street: How It Works, Its History, and Its Crashes”. The balance. Arhivirano iz originala 28. 02. 2020. g. Pristupljeno 11. 4. 2020.
- ^ „Wall Street’s Timeline”. The street. Arhivirano iz originala 11. 04. 2020. g. Pristupljeno 11. 4. 2020.
- ^ „Bik sa Vol strita - Njujork”. ARTNIT. Arhivirano iz originala 12. 04. 2020. g. Pristupljeno 12. 4. 2020.
- ^ „Bik s Vol strita (Njujork, SAD)”. National Geographic Srbija. Arhivirano iz originala 12. 04. 2020. g. Pristupljeno 12. 4. 2020.
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ostale | |
