Gradac (Grbavče)

Gradac je lokalitet na istoimenom stenovitom uzvišenju poviše sela Grbavče, na teritoriji opštine Svrljig.

Na lokalitetu su delimično očuvani ostaci starog gradića, najverovatnije srednjevekovnog. Na vrhu uzvišenja, na njegovom uzanom grebenu raspoznaju se ostaci bedema od kamena i maltera. Nešto niže od grebena vidljiv je i zid bedema, otkopan od meštana, na kome se raspoznaju dve faze gradnje: starija sa šutom i mlađa sa malterom, verovatno dograđena pre turskog zauzeća, krajem 15. veka. Turski zapis od 1478. do 1481. godine pominje i selo Grbavče, što znači da je naselje nastalo pre 15. veka.

Gradac je bilo manje srednjovekovno utvrđenje, koje je korišćeno i za vreme Turaka. Debljina bedema je preko 1,5m. Zid bedema se oslanja na stenu, tako da je stena bila prirodan zaklon, a onde gde je nije bilo građen je bedem. Na vrhu grebena postojala je kula, a ispod nje manje podgrađe. Utvrđenje je bilo polukružno, a kula kvadratne osnove.

Literatura

• Topografija nepokretnih kulturnih dobara Svrljiga, Zavod za zaštitu spomenika kulure Niš. Obrađivači:Borislav Andrejević, Čedomir Vasić, Jovan Šurdilović, Niš, 1985.