Grdan (vojvoda)

Grdan
Lični podaci
Datum rođenja	oko 1570.
Mesto rođenja	Nikšić,
Datum smrti	1612.

Grdan (oko 1570 — 1612) je bio vojvoda hercegovačkog plemena Nikšići. Podigao je ustanak plemena (Drobnjaka, Pivljana, Riđana i Nikšića) protiv osmanske vlasti, 1597. godine (Grdanov ustanak). Veliku ulogu u organizaciji borbe imao je i pećki patrijarh Jovan (1592-1614) koji je sa Grdanom poslao izaslanike u Rim, radi traženja vojne pomoći od pape Klimenta VIII. Poslije poraza ustaničkih snaga na Gatačkom polju, dolazi do privremenog izmirenja vojvode Grdana (i njegovih pristalica) sa osmanskim vlastima (koje je predstavljao Ahmet-paša Kadum). Vojvoda Grdan i patrijarh Jovan su nastavili kontakte i sa naslednikom Klimenta VIII, papom Pavlom V (1605—1621) u cilju stvaranja hrišćanske lige protiv Osmanlija. Ustanici su uzaludno tražili pomoć od Austrije i španskog Napulja. Godine 1608. u martu, nakon skupa u manastiru Kosijerevo, Grdan i hercegovački glavari upućuju pismo i vojvodi Karlu Emanuelu I Savojskom, u znak podrške njegovim oslobodilačkim planovima. Sa skupa u manastiru Morači, aprila 1608. starohercegovački glavari upućuju pismo papi Pavlu Petom, da utiče na špansku odluku o pomoći. Na novom skupu u manastiru Morači, 13. decembra 1608. godine, glavari (južne hercegovine, Brda, Stare Crne Gore, Zadrime i Metohije) proglašavaju savojskog vojvodu za svog jedinog zemaljskog kralja i gospodina. Međutim, španski dvor (zbog drugih planova na zapadu i prijetnje od mletačke i osmanske flote) odustao je od pokretanja krstaškog rata na Balkanu. Vojvoda Grdan je umro 1612. godine, a kao nikšićkog vojvodu ga nasljeđuje njegov sin Jovan. Grdanov sinovac, Petar Nikolin, kasnije će od Osmanlija dobiti berat, kao ćehaja i knez sela nikšićke nahije.

Vidi još

• Grdanov ustanak
• Nikšići
• Riđani

Literatura

• Grupa autora: Istorijski leksikon Crne Gore, knjiga 3 „Daily Press-Vijesti“, 2006.