Dezinsekcija

Dezinskecija je skup mehaničkih, bioloških i hemijskih mera i postupaka koji se preduzimaju u cilju uništavanja, suzbijanja ili smanjenja broja štetnih insekata i krpelja. Sprovodi se kao mera profilakse u objektima za proizvodnju promet životnih namirnica, zdravstvenim ustanovama, predškolskim i školskim objektima, stambenim jedinicama, javnim površinama i slično.

Za dezinsekciju se koriste insekticidi i repalenti koji moraju imati najviše ekološke standarde. To su uglavnom preparati bez mirisa, koji ne ostavljaju vidljive tragove na površinama i produženog su delovanja.

Cilj[uredi | uredi izvor]

Kako su mnogi insekti i krpelji ne samo prenosnici zaraznih bolesti, već i velike štetočine jer nanose materijalnu štetu u poljoprivredi, skladištima hrane, i na imovini, cilj dezinsekcije nije samo uklaljealj neprijatnih parazita iz našeg okruženja, već i zaštita zdravlja ljudi, domaćih životinja i imovine.

Metode dezinsekcije[uredi | uredi izvor]

Mehaničke metode

Mehaničke metode dezinsekcije^[1] podrazumevaju načine sprečavanja prolaza i zadržavanja insekata u određenom prostoru. U ovaj metod spada postavljanje lepljivih traka, zamki za hvatanje i fizičko zatvaranje otvora, uz ručno uklanjanje i sakupljanje insekata.

Fizičke metode

Uništavanje insekata fizičkim metodama zasniva se na: mehaničkom ili ručnom uklanjanju insekata, postavljanju mehaničkih zamki, primeni temperature, jonizujućeg ili drugog zračenja, ultrazvuka, električne struje i sl.

Biološke metode

Ova metoda se zasniva se na upotrebi prirodnog predatora koji u insektima aindukuje patološka stanja, ograničava njihovo razmnožavanje i uzrokuju smrt insekata i krpelja.

Hemijske metode

Ove metode uasnivaju se na upotreba toksičnih materija koje izazivaju smrt u zaraženom insektu (insekticidi) ili upotrebi repalanata koji odvraćaju insekte.

Postupak sprovođenja[uredi | uredi izvor]

Dezinskecja se sprovodi od strane organizacija ili službi za dezinsekciju i pojedinaca, edukovanih za te poslove kroz nekoliko faza:

Uvid u stanje objekta i stepana infestacije

Izlaskom na teren edukovana lica za dezinsekciju obavljaju razgovor sa naručiocem dezinsekcije, obavljaju detaljan pregled objekta, postavljaju feromonske lepljive zamki ili korišste sredstava za isterivanje insekata iz njihovih skloništa u cilju utvrđivanja mesta i stepena infestacije.

Planiranje dezinsekcije

Pplaniranje akcije, obuhvata: izbor insekticida, metode dezinsekcije, procenu utroška materijala i broja radnih sati i angažovanog ljudstav itd.

Sprovođenje dezinsekcije

Dezinsekcija se najčešće sprovodi kombinovanom primenom određenih postupaka:

prskanje ručnim prskalicama
prskanje motornim prskalicama
hladno zamagljivanje električnim uređajem
toplo zamagljivanje eletričnim ili benzinskim uređajima
zaprašivanje
nanošenjem specifičnih insekticidnih mamaca
postavljanje različitih klopki.

Kontrola sprovedene dzinskecije

Kontrola uspešnosti dezinsekcije ostvaruje se razgovor sa naručiocem dezinskecije, ponovljenim detaljanim pregledom objekta, postavljanjem feromonskih lepljivih zamki ili korišćenjem sredstava za isterivanje insekata.

Vrste insekticida koje se koriste u dezinskecijama[uredi | uredi izvor]

Insekticidi	Vrste	Mehanizmi dejstva
Insekticidi koji se koriste u kontroli komaraca
Adulticidi sredstva za kontrolu odraslih komaraca	Organofosfati: Malathion, Naled Sintetički piretroidi: Permethrin, Resmethrin, Sumithrin, Prallethrin, Etofenprox	Primenjuju se u obliku sprejeva ultra niskog volumena (ULV). Primenom finih kapljica, aerosola, adulticidi dugo ostaju u vazduhu i u kontaktu sa letećim komarcima izazivaju njihovu smrt. U zavisnosti od veličine područja, primenjuju se u količinama manjim od 3 grama po hektaru, što minimizira štetni uticaj po ljude i životnu sredinu.
Larvicidi sredstva za kontrolu larvi komaraca	Bakterijski insekticidi: Bacillus thuringiensis,^[2] Bacillus sphaericus^[3] Inhibitori rasta komaraca: Methoprene Organski insektidi: Temephos Ostala sredstva: Mineralna ulja, Monomolekularni filmovi	Larvicidi su hemikalije tako dizajnirane da se njihovom primeniti na vodenim površinama onemogućava razvoj komaraca iz larvi.
Sinergisti	Piperonyl Butoxide,^[4] N-Octyl bicycloheptene dicarboximide^[5]	Sinergisti nisu direktno toksični na komarace, ali njihova primena čini adulticide efikasnijim.

Izvori[uredi | uredi izvor]

^ „Dezinsekcija | rešenje protiv insekata | Eko Tim Beograd”. Dezinsekcija deratizacija Eko Tim Beograd (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2022-06-19.
^ Bacillus thuringiensis(General Fact Sheet) (jezik: engleski)
^ Bacillus sphaericus serotype H5a5b strain 2362 (128128) Fact Sheet (jezik: engleski)
^ Tozzi, A. A Brief History of the Development of Piperonyl Butoxide as an Insecticide Synergist. In Piperonyl Butoxide: The Insecticide Synergist; Jones, D. G., Ed.; Academic: San Diego, CA, (1998). str. 1.-5.What is piperonyl butoxide? (jezik: engleski)
^ Reregistration Eligibility Decision for N-Octyl bicycloheptene dicarboximide (MGK-264) (jezik: engleski)

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje
u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja).

[1] „Dezinsekcija | rešenje protiv insekata | Eko Tim Beograd”. Dezinsekcija deratizacija Eko Tim Beograd (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2022-06-19.

[Bacillus_thuringiensis-2] Bacillus thuringiensis(General Fact Sheet) (jezik: engleski)

[3] Bacillus sphaericus serotype H5a5b strain 2362 (128128) Fact Sheet (jezik: engleski)

[4] Tozzi, A. A Brief History of the Development of Piperonyl Butoxide as an Insecticide Synergist. In Piperonyl Butoxide: The Insecticide Synergist; Jones, D. G., Ed.; Academic: San Diego, CA, (1998). str. 1.-5.What is piperonyl butoxide? (jezik: engleski)

[5] Reregistration Eligibility Decision for N-Octyl bicycloheptene dicarboximide (MGK-264) (jezik: engleski)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]