Enciklopedijski članak
Enciklopedijski članci su izlagačke prirode, a karakteriše ih naučno-popularni stil pisanja. Naučno-popularni stil posjeduje dva svojstva, a tu su analiza i sinteza. Analiza je logičko povezivanje ideja i informacija u idejno i konceptulano povezanu i uravnoteženu strukturu, a sinteza njihovo pojednostavljivanje tako da budu razumljive prosječnom čitaocu. Dobar enciklopedijski članak na samom početku ima definiciju i uvod, gdje se daju osnovne informacije o temi koja je predmet članka. Dalje ideje koje treba da predstave odabranu temu, grupišu se po zajedničkim kriterijumima, prvo one koje idu u grupu glavnih, a zatim one koje idu u grupu sporednih, da bi se na kraju i jedne i druge povezale u jednu čitku, hijerarhizovanu strukturu.
Definisanje koncepta ili pojma[uredi | uredi izvor]
Definicija je diskursna operacija, česta u stručnim i drugim tekstovima izlagačke prirode, preko koje preciziramo značenje nekog koncepta ili pojma. Definicija ima funkciju da opiše jedan koncept počev od opštih pa sve do njegovih specifičnih karakteristika. Njome se takođe određeni koncept jasno izdvaja od drugih. U slučaju definicija pojmova, slijede se striktne formalne norme, koje moraju imati odgovarajuću oblik i jasno izraziti hijerarhiju reda koncepata, koje zadati pojam predstavlja.
Uvod u predmet ili temu članka[uredi | uredi izvor]
Uvod je početni dio teksta u kojem se kontekstualizuju i predstavljaju informacije koje će se naći dalje u članku. Obično služi da se određena tema predstavi i/ili stavi u određeni kontekst. Takođe može da posluži za najavu onoga što će se naći dalje u članku.
Biranje relevantnih informacija[uredi | uredi izvor]
Biranje informacija je proces u kom se između svih mogućih prikupljenih informacija o određenoj temi, biraju one najrelevantnije, tj. one koje se najbolje uklapaju u komunikacioni zadatak članka. Na prvom mjestu, odbacujju se informacije koje se ponavljaju, kao i one koje ne odgovaraju zadatom cilju, odnosno sve one informacije koje će učiniti da članak postane nečitak zbog pretjeranog zalaženja u detalje. Takođe treba odbaciti sve informacije koje se ne mogu povezati sa ostatkom poruke teksta, pošto će najvjerovatnije narušiti strukturu i jedinstvo samog članka. One koje ostanu nakon ovih prvih procesa, sada treba grupisati po zajedničkom kriterijumu, odnosno odlučiti koje su glavne, a koje sporedne i na kraju ih organizovati u jednu strukturu.
Načini i tehnike organizacije[uredi | uredi izvor]
Grupisanje ideja je tehnika organizovanja informacija koja se sastoji od pravljenja spiska svih dobijenih informacija o određenoj temi, postavljanja međuveza između ideja koje te informacije predstavljaju, preko nekog homogenog kriterijuma i pravljenja grupa koje povezuju glavne i sporedne ideje. Na kraju se traže opšta imena za svaku grupu, a koja će definisati i sažeti svu informaciju koja se u njoj sadrži.
Kao i kod svakog drugog pisanja, na samom početku je potrebno postaviti sebi pitanja o vrsti informacija koje se žele prenijeti. Dobro pisanje se zasniva na prethodnom planiranju, pošto je u tekst nemoguće transponovati ideje mehaničkim putem, odnosno bilježenjem svega što nam padne na pamet. Ideje je potrebno grupisati, klasifikovati i organizovati. Drugim riječima, potrebno je uraditi jedan prethodni posao povezivanja i organizovanja, čime se čitaocima omogućava lakše razumijevanje teksta u članku.
Članak sa informacijama bez cilja, nabacanim bez organizacije, podsjeća na prve računarske programe, koji su zbog nedostatka jasne i logične strukture i pošto su rađeni bez ikakvog prethodnog planiranja, dobili ime ”špageta programi”. Iz tog razloga se razvila jedna nova disciplina u računarstvu, koja je dobila ime računarska analiza, (bavi se strukturom i logikom računarskih programa). Kako bi čitalac mogao da shvati ono što se želi izložiti, odnosno objasniti u članku, neophodno je uspostaviti vezu između ideja, jasno razdvojiti glavne od sporednih i podrediti jedne drugima. Drugim riječima, neophodno je uspostaviti hijerarhiju među idejama koje se žele prenijeti. U protivnom, čitalac neće uspjeti da shvati i poveže ono što želimo objasniti, pošto informacije u članku nisu podređene nikakvom cilju.
Postoji veći broj tehnika grupisanja i organozovanja ideja. Jedna od najjednostavnijih se sastoji od pravljenja spiska prikupljenih informacija. Jednom već gotov spisak, prelazi se na proces traženja onih koje su međusobno povezane preko zajedničkih karakteristika, sličnosti, ili čak nekih drugih kriterijuma, recimo preko hronologije, tematike, objektivnih činjenica, mišljenja za i protiv, itd. Nakon obavljanja ovog zadatka, razdvajaju se glavne od sporednih i traže se opšta imena za svaku grupu informacija, čiji je cilj definisanje i sažimanje svih informacija koje data grupa sadrži.