Pređi na sadržaj

Životni standard u Sjedinjenim Državama

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Srednji godišnji bruto proizvod domaćinstva i lični prihod u Sjedinjenim Državama u 2005. godini[1][2][3]
Srednji ekvivalizovani prihod domaćinstva i BDP po stanovniku u pojedinim razvijenim državama.
Porast u ukupnom BDP SAD uporedo sa srednjim primanjima domaćinstva SAD.

Životni standard u Sjedinjenim Državama je jedan od 20 najviših u svetu po standardima koji ekonomisti koriste za merenje životnog standarda. Prihod po stanovniku je visok, ali takođe i manje jednako raspoređen u odnosu na većinu drugih razvijenih država; za posledicu, Sjedinjene Države imaju prilično dobar rezultat u izmerenim prosečnim vrednostima kvaliteta života koji ne daju na težini aspektima jednakosti.

Merila

[uredi | uredi izvor]

Prema sveobuhvatnim merilima kao što je Indeks ljudskog razvoja UN, Sjedinjene Države su uvek među prvih 20, trenutno zauzimajući treće mesto. Prema Indeksu ljudskog siromaštva, Sjedinjene Države su na 17. mestu, jedno mesto ispod Ujedinjenog Kraljevstva, i jedno mesto iznad Irske.[4]

Prema „Ekonomistovom“ indeksu kvaliteta života, Sjedinjene Države su rangirane 13, između Finske i Kanade, sa rezultatom 7,6 od mogućih 10. Najveći dat rezultat od 8,3 pripao je Irskoj. Dati indeks uzima u obzir razne socio-ekonomske varijable poput BDP po stanovniku, očekivani životni vek, političku stabilnost, porodični život, život u zajednici, ravnopravnost polova i sigurnost posla.[5]

Stopa posedovanja stanova relativno je visoka u poređenju sa ostalim post-industrijskim zemljama. Godine 2005. 69% Amerikanaca živelo je u svojim kućama, grubo uzevši sličan procenat kao i u Ujedinjenom Kraljevstvu, Belgiji, Izraelu i Kanadi.[6][7][8] Stanovnici Sjedinjenih Država takođe uživaju dobar pristup potrošačkim dobrima. Amerikanci imaju više automobila i radio uređaja po stanovniku nego bilo koja druga nacija[9] i više televizora i ličnih kompjutera po stanovniku, nego bilo koji narod sa više od 200 miliona stanovnika.[10][11]

Promene tokom vremena

[uredi | uredi izvor]

Od 1930-ih do 1980. godine, prosečni američki prihod (sa obračunatim porezima i stopom inflacije) je utrostručen,[12] što je prenelo viši životni standard za američku populaciju.[13][14][15][16][17][18][19][18][20][21][22][23][24][25][26][27][28] Izmeđi 1949. i 1969, stvarni srednji prihod porodice porastao je za 99,3%.[29]

Prosečni stvarni prihod porodice više je nego udvostručen od 1945 do 1970-ih, dok je nezaposlenost postepeno padala dok nije dostigla 4% tokom 1970-ih.[30] Između 1949-50. i 1965-66, srednji porodični prihod (u američkim dolarima od 2009) porastao je sa 25.814$ na 43.814$[31] a od 1947. do 1960, potrošačka potrošnja je porasla za punih 60%, i po prvi put, kako je primetila Meri P. Rajan, „većina Amerikanaca uživala je nešto što se zove diskrecioni dohodak, zaradu koja je bila sigurna i dovoljno znatna da im obezbedi pristup delovima tržišta koji su nekad bili rezervisani samo za vrlo bogate“.[32]

Tokom 1960-ih, prosečni porodični dohodak povećan je za preko 33%, dok su rashodi po stanovniku za rekreaciju i obroke porasli za preko 40%. Od 1959. do 1969, prosečna porodična primanja (u dolarima iz 1984) porasla su sa 19.300$ na 26700$.[33] Do 1969. 79,6% svih domaćinstava posedovala su barem jedan automobil, 82,6% su imali frižider i zamrzivač, 79% su imali crno-beli televizor, 31,9% su imali televizor u boji, a 70% je posedovalo veš mašinu.[34] Posleratni prosperitet takođe je rezultovao u povećanju slobodnog vremena. Do 1970. je procenjeno da je prosečan radni čovek iz SAD imao 140 slobodnih dana svake godine.[35]

Kako je 1980. prenela Organizacija za ekonomsku saradnju i razvoj, američki standard života bio je najveći među industrijskim zemljama. Od 85 miliona domaćinstava u Sjedinjenim Državama, 64% je posedovalo useljive stanove, 55% je imalo najmanje dva TV seta, i 51% je imao više od jednog vozila. Do 1985, američki prihod po stanovniku bio je 11.727$, jedan od najviših među industrijskim zemljama. Do sredine 1980-ih 98% svih domaćinstava imalo je telefonski uređaj, 77% veš mašinu, 45% zamrzivač i 43% mašinu za pranje sudova.[36] Do 1990-ih prosečan američki standard života smatran je među najvišim u svetu.[37]

Trenutno

[uredi | uredi izvor]

Prosečan prihod je 43.318$ po domaćinstvu (26.000$ po članu domaćinstva)[1] sa 42% domaćinstava koja imaju dva člana sa primanjima.[38] Dok bi srednji prihod prosečnog Amerikanca od preko 25 godina u grubim ciframa bio 32.000$[2] (39.000$ ako bi uračunati bili samo stalno zaposleni sa punim radnim vremenom, godina između 25 i 64) 2005.[3] Prema Cijinom džini koeficijentu, koji meri nejednakost prihoda (što je vrednost veća, manje je jednaka raspodela dohotka) izmerena je 2005. na 45,0[39] u poređenju sa 32,0 u Evropskoj uniji[40] i 28,3 u Nemačkoj.[41]


Država Austrija Belgija Danska Francuska Irska Norveška Španija Portugal UK Sjedinjene Države Izrael Kanada Rusija
Stopa posedovanja stanova[6] 56% 71% 51% 55% 42% 77% 77% 85% 64% 69% 69% 68%[42] 72%

SAD na međunarodnim rang-listama

[uredi | uredi izvor]
Pokazatelj Vrednost
Indeks ljudskog razvoja 4. od 172
BDP po stanovniku 7. od 183
BDP (nominalni) po stanovniku 9. od 183
Indeks kvaliteta života 13. od 111
Indeks siromaštva 17. od 19

Društvene klase

[uredi | uredi izvor]
Glavni članak: Društvene klase u Sjedinjenim Državama

Standard života u Sjedinjenim Državama varira znatno u odnosu na društveno-ekonomski status. Tabela ispod daje sumarizaciju uglednih akademskih teorija o društveno-ekonomskom raslojavanju u Sjedinjenim Državama:

Akademski modeli klasa
Denis Gilbert, 2002 Vilijam Tomson i Džozef Hajki, 2005 Leionard Bigli, 2004
Klasa Tipične odlike Klasa Tipične odlike Klasa Tipične odlike
Kapitalistička klasa (1%) Najviši rukovodioci, najmoćniji političari, naslednici. Često obrazovani na univerzitetima Ajvi lige. Viša klasa (1%) Najviši rukovodioci, poznate ličnosti, naslednici; često prihod od preko 500.000$. Često obrazovani na univerzitetima Ajvi lige. Veoma bogati (0,9%) Multi-milioneri čija primanja obično premašuju 350.000$; uključuju poznate ličnosti i moćne rukovodioce/političare. Često obrazovani na univerzitetima Ajvi lige.
Viša srednja klasa[1] (15%) Visoko obrazovani (često sa diplomskim zvanjima), najčešće sa platom, stučnjaci i srednje visoki rukovodioci sa velikom radnom autonomijom. Viša srednja klasa[1] (15%) Visoko obrazovani (često sa diplomskim zvanjima) stručnjaci i rukovodioci sa dohotkom domaćinstva koji varira od visoko plaćenog ranga do obično iznad 100.000$. Bogati (5%) Domaćinstva sa ukupnom vrednošću od 1 milion $ ili više; uglavnom u formi otplaćene kućne nekretnine. Uglavnom imaju fakuletsku diplomu.
Srednja klasa(većina; 46%) Univerzitetski obrazovani radnici sa prihodima i kompenzacijama znatno većim od proseka; plata muškarca od 57.000$ i žene od 40.000$ smatrane su za uobičajene.
Niža srednja klasa (30%) Poluprofesionalni radnici i zantalije, koji obuhvataju grubi prosek standarda života. Većina imaju nešto univerzitetskog obrazovanja i oni su šalterski radnici. Niža srednja klasa (32%) Poluprofesionalni radnici i zantalije sa nekom radnom autonomijom; prihodi domaćinstva varijaju u rangu od 35.000$ do 75.000$. Tipično, imaju nešto univerzitetskog obrazovanja.
Radna klasa (30%) Sveštenici i većina zanatskih radnika čiji rad je vrlo rutinski. Standard života varira u odnosu na broj zaposlenih u domaćinstvu, ali je često pristojan. Srednje školsko obrazovanje.
Radna klasa (32%) Sveštenički, „ženski“ i zanatski poslovi, i često niska radna sigurnost; uobičajeni prihod domaćinstva varira u rangu od 16.000$ do 30.000$. Srednje školsko obrazovanje. Radna klasa
(ca. 40% - 45%) 		Zanatski radnici i oni čiji je posao vrlo rutinski, sa niskom ekonomskom sigurnošću; muškarac sa primanjima od 40.000$ i žena sa primanjima od 26.000$, smatrani su za tipične. Srednje školsko obrazovanje.
Siromašni radnici (13%) Uslužna delatnost, niskorangirani sveštenici i neki zantaski radnici. Visoka ekonomska nesigurnost i veliki rizik od siromaštva. Nešto srednje školskog obrazovanja.
Niža klasa (14% - 20%) Oni koji imaju nisko plaćena mesta ili zavise od vladinih prenosa. Nešto srednje školskog obrazovanja.
Niža klasa (12%) Oni sa ograničenim ili nikakvim učešćem u radnoj snazi. Zavisni od vladinih prenosa. Nešto srednje školskog obrazovanja. Siromašni (ca. 12%) Oni koji žive ispod granice siromaštva sa ograničenim do nikakvim učešćem u radnoj snazi; prihod domaćinstva od 18.000$ može biti tipičan. Nešto srednje školskog obrazovanja.
Izvori: Gilbert, D. (2002) The American Class Structure: In An Age of Growing Inequality. Belmont, CA: Wadsworth; Thompson, W. & Hickey, J. (2005). Society in Focus. Boston, MA: Pearson, Allyn & Bacon; Beeghley, L. (2004). The Structure of Social Stratification in the United States. Boston, MA: Pearson, Allyn & Bacon.
1 Viša srednja klasa može takođe da se odnosi i na „stručnu klasu“ Ehrenreich, B. (1989). The Inner Life of the Middle Class. NY, NY: Harper-Colins.


Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ a b „US Census Bureau news release in regards to median income”. Arhivirano iz originala 27. 06. 2006. g. Pristupljeno 12. 14. 2013.  Proverite vrednost paramet(a)ra za datum: |access-date= (pomoć)
  2. ^ a b „US Census Bureau, personal income distribution, age 25+, 2006”. Arhivirano iz originala 19. 03. 2007. g. Pristupljeno 28. 12. 2006. 
  3. ^ a b „US Census Bureau, income distribution of individuals, employed full-time, year round, age 25–64, 2006”. Arhivirano iz originala 29. 09. 2006. g. Pristupljeno 14. 12. 2013. 
  4. ^ „Human Poverty Index” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 29. 09. 2006. g. Pristupljeno 14. 12. 2013. 
  5. ^ „Economist, quality of life index” (PDF). The Economist. Pristupljeno 14. 12. 2013. 
  6. ^ a b „EU homeownership rates, 2002” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 16. 06. 2007. g. Pristupljeno 14. 12. 2013. 
  7. ^ „OWNED DWELLINGS, Israel” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 20. 01. 2013. g. Pristupljeno 14. 12. 2013. 
  8. ^ „Home Ownership Rate Soars in Canada”. Arhivirano iz originala 10. 10. 2008. g. Pristupljeno 14. 12. 2013. 
  9. ^ „Median radios per capita”.  Nedostaje ili je prazan parametar |url= (pomoć)
  10. ^ „Median TVs per capita”.  Nedostaje ili je prazan parametar |url= (pomoć)
  11. ^ „Median PCs per capita”. Pristupljeno 14. 12. 2013. 
  12. ^ Sarasota Herald-Tribune - Feb 27, 1980
  13. ^ Hinshaw 2002, str. 157.
  14. ^ Na. стр. 275. ISBN 9780549790792. . Working for Independence: The Failure of New Deal Politics in a Rural Industrial Place[мртва веза]
  15. ^ Zieger, Robert H.; Gall, Gilbert J. (2002). American Workers, American Unions: The Twentieth Century. JHU Press. стр. 182. ISBN 9780801870781. . American Workers, American Unions: The Twentieth Century
  16. ^ ), Edward J. Welniak (Jr (1988). Money Income and Poverty Status in the United States: 1987 (Advance Data from the March 1988 Current Population Survey). стр. 5. . Money income and poverty status in the United States: 1987 (advance data from the March 1988 Current Population Survey).
  17. ^ Murphy, Elenor Gould (1963). Economic Forces in the United States in Facts and Figures: Its People, Its Labor Force, Its Economy. . Economic Forces in the United States in Facts and Figures: Its People, Its Labor Force, Its Economy (Google eBook)
  18. ^ a b The Declining Middle
  19. ^ Mink, Gwendolyn; O'Connor, Alice M. (22. 11. 2004). Poverty in the United States [2 Volumes]: An Encyclopedia of History, Politics, and Policy. Abc-Clio. стр. 719. ISBN 9781576075975. . Poverty in the United States: A - K., Volume 1
  20. ^ Marty, Myron A. (28. 10. 1997). Daily Life in the United States, 1960-1990: Decades of Discord. Greenwood Publishing. стр. 99. ISBN 9780313295546. . Daily Life in the United States, 1960-1990: Decades of Discord
  21. ^ Marable, Manning (1997). Black Liberation in Conservative America. South End Press. str. 49. ISBN 9780896085596. 
  22. ^ French, Michael (1997). US Economic History Since 1945. Manchester University Press. str. 189. ISBN 9780719041853. 
  23. ^ Olian, Joanne (januar 1999). Everyday Fashions of the Sixties: As Pictured in Sears Catalogs. Sears, Roebuck and Company. ISBN 9780486401201. 
  24. ^ Cayton, Andrew R. L.; Sisson, Richard; Zacher, Chris (8. 11. 2006). The American Midwest: An Interpretive Encyclopedia. Indiana University Press. str. 1311. ISBN 0253003490. 
  25. ^ Lackawanna & Johnstown: Shutdowns, Steel Towns and the Union
  26. ^ 1960s Family
  27. ^ Middle America's standard of living Архивирано на сајту Wayback Machine (30. октобар 2013)
  28. ^ Alonso, William; Starr, Paul. Politics of Numbers, the. Russell Sage Foundation. str. 84. ISBN 9781610445757. 
  29. ^ Mink, Gwendolyn; O'Connor, Alice (2004). Poverty in the United States: An Encyclopedia of History, Politics, and Policy. ABC-CLIO. str. 41—. ISBN 978-1-57607-597-5. 
  30. ^ William Henry Chafe (2003). The Unfinished Journey: America Since World War II. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-515049-0. 
  31. ^ Crotty, William J. (2012). The Obama Presidency: Promise and Performance. Lexington Books. str. 61. ISBN 9780739172346. 
  32. ^ Ryan 2009, str. 231–
  33. ^ Frank Levy (1988). Dollars and Dreams: The Changing American Income Distribution. Norton. ISBN 978-0-393-30557-9. 
  34. ^ Henry, Hazlitt. The Conquest of Poverty. Ludwig von Mises Institute. str. 51—. ISBN 978-1-61016-412-2. 
  35. ^ Britannica Book of the Year 1971, Encyclopaedia Britannica, Inc., William Benton (Publisher)
  36. ^ Time-Life Books, Library of Nations: United States, Sixth European English language printing, 1989
  37. ^ Brown, Clair (1994). American Standards of Living: 1918-1988. HarperCollins. str. 472—. ISBN 978-1-55786-371-3. [mrtva veza]
  38. ^ „US Census Bureau, income quintile and top 5% household income distribution and demographic characteristics, 2006”. Arhivirano iz originala 04. 01. 2007. g. Pristupljeno 14. 12. 2013. 
  39. ^ a b „CIA factbook, US gini index”. Arhivirano iz originala 12. 06. 2007. g. Pristupljeno 04. 01. 2007. 
  40. ^ „CIA factbook, EU gini index”. Arhivirano iz originala 15. 06. 2020. g. Pristupljeno 14. 12. 2013. 
  41. ^ „CIA factbook, Germany gini index”. Arhivirano iz originala 11. 02. 2016. g. Pristupljeno 14. 12. 2013. 
  42. ^ Canada Home Ownership

Literatura

[uredi | uredi izvor]
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Животни_стандард_у_Сједињеним_Државама&oldid=27727888”