Krajputaš Krsti Topaloviću u Brđanima

Krajputaš Krsti Topaloviću u Brđanima
Krajputaš Krsti Topaloviću u Brđanima
	Spomenik terzijskom kalfi Krsti Topaloviću u Brđanima.
Opšte informacije
Mesto	Brđani
Opština	Opština Gornji Milanovac
Država	Srbija
Vrsta spomenika	krajputaš
Vreme nastanka	1877

Krajputaš Krsti Topaloviću u Brđanima (Opština Gornji Milanovac) nalazi se na staroj deonici puta kroz Brđane, u blizini kamenog mosta preko reke Despotovica.

Istorijat[uredi | uredi izvor]

Spomenik je 1877. godine podignut Krsti Topaloviću, terzijskom kalfi rodom iz Brđana, koji je godinu dana ranije izgubio život u Javorskom ratu. Spomenik je dugo bio oboren i zaboravljen. Zajedno sa krajputašem Iliji Stevanoviću prenet i postavljen u dvorište obližnje kuće, u kojoj je nekada bila krčma Miloja Jevtovića.^[1]

Izgled spomenika[uredi | uredi izvor]

Spomenik je u obliku stuba, visine 150 cm, sa stranicama širine 40 i 28 cm. Isklesan je od crvenkastog grabovičkog kamena, sa tragovima boje u urezima. Delom je oštećen, prekriven žutom patinom.

Likovni sadržaj[uredi | uredi izvor]

Na prednjoj strani krajputaša prikazan je vojnik u stavu mirno, bez oružja, sa bočno okrenutim nogama. Na naličju i bočnim stranama uklesani su stilizovani dvostruki krstovi.

Natpisi[uredi | uredi izvor]

Iznad glave vojnika, u formi oreola, lučno je uklesano ime i prezime: KRSTA TOPALOVIĆ.

Na poleđini spomenika stoji natpis:

OVAJ

SPOMEN

POKAZUJE

VOJNIKA KRS

TU TOPALO

VIĆA KALFU

TERZIJ SKA

ROD IZ BR

ĐANA ONJE

BIO U TRNA

VSKOJ BATA

LjONA ČAČA

SKO 1-BRI

GADE

Na levoj bočnoj strani u 12 redova piše:

“Koi e u 25. god svoga života Krsta Topalovića za krst časni i za otadžbinstvo na pogledi 21. avgus 1876.”

Na suprotnoj, desnoj strani tekst svedoči o tome ko je podigao spomenik:

“Ovaj spomen srodnika palog voj kovači Milanovca 21. avgusta 1877. g.”^[1]

Galerija[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

^ ^a ^b Savović, Saša (2009). Srce u kamenu: krajputaši i usamljeni nadgrobnici rudničko- takovskog kraja. Beograd: Službeni glasnik. str. 40. ISBN 978-86-519-0181-5.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Savović, Saša (2009). Srce u kamenu: krajputaši i usamljeni nadgrobnici rudničko- takovskog kraja. Beograd: Službeni glasnik. str. 40. ISBN 978-86-519-0181-5.
Radičević Branko V, Plava linija života: srpski seoski spomenici i krajputaši, „Savremena škola” Beograd, 1961.
Glišić dr Milomir V, Brđani, Biblioteka „Hronike sela” br. 97, Odbor za proučavanje sela SANU Beograd, Gornji Milanovac, 1997.
Dudić Nikola. Stara groblja i narodni belezi u Srbiji, Republički zavod za zaštitu spomenika kulture Beograd, Posebna izdanja 13, „Prosveta” Beograd. 1995. ISBN 978-86-07-00900-8.
Nikolić Radojko, Kamenoresci narodnog obraza: kamenorezaštvo i kamenoresci zapadne Srbije, „Litopapir” Čačak 1998.
Savović Saša, Srce u kamenu: krajputaši i usamljeni nadgrobnici rudničko-takovskog kraja, „Službeni glasnik” Beograd; Muzej rudničko-takovskog kraja Gornji Milanovac, 2009. ISBN 978-86-519-0181-5. ISBN 978-86-82877-29-5.
Glišić dr Milomir V. Rodoslovi familija i porodica sela Brđani, autorsko izdanje, Gornji Milanovac. 2012. ISBN 978-86-7432-061-7.

[Срце_у_камену-1] Savović, Saša (2009). Srce u kamenu: krajputaši i usamljeni nadgrobnici rudničko- takovskog kraja. Beograd: Službeni glasnik. str. 40. ISBN 978-86-519-0181-5.

[1]