Lavrentije Černjigovski

Lavrentije Černjigovski
Lični podaci
Datum rođenja	1868,
Mesto rođenja	Karilskoe, Krolevecki okrug, Černigovska gubernija,
Datum smrti	19. januar 1950,
Mesto smrti	Černigov,
Religija	Ukrajinska pravoslavna crkva

Preosvećeni shiarhimandrit Lavrentije (rođ. Luka Jevsejevič Proskura; 1868, Karilskoe, Krolevecki okrug, Černigovska gubernija — 19. januar 1950, Černigov) — duhovnik i svetitelj Ruske pravoslavne crkve.

Dana 22. avgusta 1993. godine, na Arhijerejskom Saboru Ukrajinske pravoslavne Crkve, shimoarhimandrit Lavrentije je kanonizovan za svetitelja kao preosvećeni. Sećanje - 29. decembar / 11. januar po gregorijanskom kalendaru.

Biografija

Rođen je 1868. u selu Karilskoe, Černigovska gubernija, u siromašnoj porodici. Lukin otac je rano umro, dok je majka bila slaba i često bolesna. Imao je divan glas; pevao u crkvenom horu. Studirao je osnovnu zemsku školu, koju je završio sa 13 godina, a ostao je kao učiteljski pomoćnik. U Koropu je upoznao bivšeg direktora carskog hora, koji je cenio mladićeve sposobnosti i počeo da ga uči regentskoj umetnosti; naučio da svira violinu. Po povratku kući postao je direktor svog hora. Naučio je da šije i počeo da zarađuje sopstvenim radom da bi pomogao svojoj porodici; sa 17 godina postao je profesionalni krojač.

Nakon smrti majke, odlučio je da ode u manastir, ali je njegov stariji brat Vartolomej insistirao da ne napušta porodicu. Sa svojim prijateljem mladosti Simeonom pođe peške u Kijev kod starca Jone, da ga blagoslovi da dobije duhovno obrazovanje. Ali starac Jona im je rekao: „Vaša bogoslovija je s vama“, i nije ih blagoslovio. Zajedno sa Simeonom otišao je na Atos, gde je boravio u Pantelejmonovom manastir. U ovom svetogorskom manastiru petorica suseda svetog Lavrentija iz sela Karilskoe. Posle upornih molbi, Simeon je primljen u bratiju Atonskog Pantelejmonskog manastira. A jedan od svetogorskih staraca reče Luki: „Idi u svoju otadžbinu, tamo ćeš biti potreban. Istoričar Sergej Šumilo nije mogao da utvrdi ko je bio ovaj starac, „ali je moguće da bi to mogao biti atonski monah Siluan, koji se u isto vreme podvizavao u Pantelejmonskom manastiru i sa kojim je verovatno komunicirao Luka Proskura“.

Godine 1912, u 45. godini, Luka je zamonašen sa imenom Lavrentije. Dve godine kasnije rukopoložen je za jerođakona, a 1916. za jeromonaha.

Za vreme obnoviteljskog raskola otac Lavrentije je odlučno stao na stranu patrijarha Tihona.

1930. godine, nakon zatvaranja hrama, prelazi na ilegalan položaj. Pridruživši se pokretu „nesećanja“, 1936-1937. prošao je istragu o pripadnosti antisovjetskoj katakombnoj „Istinskoj pravoslavnoj crkvi“ u Černigovskoj oblasti koju je pokrenuo NKVD u Černigovskoj oblasti. On je saslušan, u okviru istrage, u kojoj je uhapšena cela grupa černigovskog sveštenstva, hteli su da ga pošalju u Sibir, međutim, zbog starosti od sedamdeset godina pušten je na slobodu, što je zabeleženo u protokolu istrage. 1930-1942, tajno je služio kod kuće, opremivši tajni hram u podrumu i primajući noću duhovnu decu. Posle okupacije Černigova od strane nemačkih vlasti tokom rata, organizovao je dve monaške zajednice: mušku (35 ljudi) i žensku (70 ljudi). Ovaj poslednji se nalazio u Trojičkom Černigovskom manastiru, gde je na Vaskrs 1942. godine otvorio hram, koji je postao jedan od centara verskog života u Černigovskoj oblasti.

Posle rata ponovo je proganjan i čak uklonjen iz službe. Prema predanju, Lavrentije Černigovski je blagoslovio budućeg mitropolita sve Ukrajine Vladimira (Sabodana), koji je došao k njemu u detinjstvu sa svojom majkom, da služi.

Umro je 19. januara 1950. godine. Sahranjen je u maloj crkvi nekadašnje Svete Trojice Černigovskog manastira.

Poštovanje

Ime starca je još za njegovog života bilo okruženo narodnim poštovanjem. Osamdesetih godina 20. veka u samizdatu se pojavila zbirka domišljatih, ponekad naivnih memoara duhovne dece arhimandrita Lavrentija, koji je blisko poznavao starca i čuvao sećanje na njega posle njegove smrti 1950. godine. 1988. godine u broju 14 zbirke „Nada. Hrišćansko štivo”, koji je u Nemačkoj objavila izdavačka kuća „Posev” i čiji su brojevi potom ilegalno prokrijumčareni u SSSR. Upravo je ovo izdanje bilo osnov svih narednih publikacija o životu i delu shimoarhimandrita Lavrentija (Proskure).

1991. godine, bez rezova i dodataka, ovaj tekst je ponovo objavila kao zasebnu brošuru izdavačka kuća „Svet Pečerski” u Kijevu pod naslovom „Biografija, pouke i proročanstva starca Lavrentija Černigovskog”. Godine 1992, kao dodatak časopisu Vera i Sion koji izlazi u Černigovu, objavljena je skraćena verzija memoara o. Lavrentija, „Učenje o. Lavrentija Černigovskog“, kao posebna štampa. Godine 1993. u Černigovu je protojerej Jovan Fesik, ne navodeći mesto i godinu izdanja, preštampao memoare arhimandrita Lavrentija u posebnoj brošuri, sve iz istog časopisa Nadežda. Ove publikacije su objavljene u malom tiražu i bile su lokalne prirode.

Godine 1993. njegove mošti su prenete u Trojički saborni hram nekadašnjeg Trojičkog manastira u Černigovu. Preosvećenim Arhijerejskim Saborom Ukrajinske Pravoslavne Crkve 9 (22) avgusta 1993. godine proslavljen je kao svetitelj u činu prepodobnog.

Zbirka memoara o arhimandritu Lavrentiju, objavljena 1995. godine u malom izdanju, koju je sastavio Pavel Aleksejevič Flerov, koji ga je lično poznavao.

Dana 3. februara 2016. godine, odlukom Arhijerejskog Sabora Ruske pravoslavne crkve, kanonizovan je za opšte crkveno poštovanje.

Odlukom Svetog sinoda Ukrajinske pravoslavne crkve od 27. decembra 2002. godine, u selu Veresoč Kulikovskog okruga, Černigovske oblasti Ukrajine, osnovan je Lavrentijevski metoh Černigovske i Novgorod-Severske eparhije Ukrajinske Pravoslavne Crkve.