Leksington avenija (Njujork)
| Leksington avenija (Njujork) | |
|---|---|
Lexington Avenue | |
 Leksington avenija sa Krajsler zgrade | |
| Nazvana po | bitka kod Leksingtona |
| Dužina | 9,3 km |
| Lokacija | Menhetn, Njujork, SAD |
| Konstrukcija | |
| Početak izgradnje | 1832. |
| Završetak | 1836. |
Leksington avenija, često kolokvijalno skraćeno kao „Leks“, je avenija na istočnoj strani gradske oblasti Menhetn u Njujorku kojom se odvija jednosmerni saobraćaj od Istočne 131. ulice do Gramersi parka u Istočnoj 21. ulici. Duž svojih 8,9 km, od 110 blokova, avenija Leksington prolazi kroz Harlem, Karnegi Hil, Gornji Ist Sajd, Midtaun i Marej Hil do Gramersi parka. Južno od Gramersi parka, nastavlja se kao Irving Plejs od 20. ulice do istočne 14. ulice.
Avenija Leksington nije bila jedna od ulica uključenih u uličnu mrežu Generalnog plana iz 1811. godine, tako da adrese za poprečne ulice ne počinju ni od stotinu, kako je to sa avenijama koje su prvobitno bile deo plana.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Leksington avenija i Irving Plejs su započete 1832. godine kada je Semjuel Ragls, advokat i investitor za nekretnine, podneo peticiju zakonodavnoj skupštini države Njujork da odobri stvaranje nove avenije u pravcu sever-jug između postojeće Treće i Četvrte avenije, između 14. i 30. ulice. Ragls je kupio zemljište u toj oblasti i razvijao ga kao planiranu zajednicu gradskih kuća oko privatnog parka, koji je nazvao Gramersi park. Takođe je razvijao područje oko planiranog Union skvera, i želeo je da novi put poboljša vrednost ovih zona. Zakon je usvojen a Ragls je bio vlasnik većine zemljišta duž trase nove ulice. On je južni deo, ispod 20. ulice, koji je otvoren 1833. godine, nazvao po svom prijatelju Vašingtonu Irvingu. Severni deo, koji je otvoren tri godine kasnije, 1836, dobio je ime po bici kod Leksingtona u ratu za nezavisnost. [1]
U Leksington aveniji se desilo prvo hapšenje u Njujorku zbog prekoračenja brzine, 1899. godine, kada je patrolni biciklista pretekao taksistu Džejkoba Germana, koji je jurio avenijom brzinom od 19 km/č.[2] Deo Leksington avenije iznad Istočne 42. ulice rekonstruisan je u isto vreme kada i linija njujorškog metroa. Proširena ulica i linija metroa otvorene su 17. jula 1918.[3]
Delovi avenije su prošireni 1955. godine.[4] Avenija Leksington ima jednosmerni tok saobraćaja od 17. jula 1960.[5]
Eksplozija pare u Njujorku 2007. godine izazvala je gejzir vrele pare ispod avenije u 41. ulici, što je rezultiralo smrću jedne osobe i više od 40 povređenih.
Opis[uredi | uredi izvor]
Leksington Avenija[uredi | uredi izvor]
Avenija Leksington ide jednosmerno ka jugu celom dužinom od 131. do 21. ulice. Paralelno sa Avenijom Leksington nalazi se Park Avenija na zapadu i Treća avenija na istoku. Avenija ima uglavnom komercijalne sadržaje u prizemlju, sa kancelarijama iznad. Postoje grupe hotela iz 30-ih i 40-ih godina, otprilike od raskrsnice avenije sa 30. ulicom do raskrsnice sa 49. ulicom, i stambene zgrade dalje na severu.
Postoje brojne strukture označene kao znamenitosti Njujorka, Nacionalne istorijske znamenitosti i zgrade iz Nacionalnog registra istorijskih mesta na aveniji Leksington. Od juga ka severu uključuju:[6] [7]
- Fondacija Rasel Sejdž
- Hotel Džordž Vašington
- Oružarnica 69. puka
- Kuća Čestera A. Artura
- Njujorška škola primenjenog dizajna za žene,
- Šanin zgrada
- Zgrada Sokoni-Mobil
- Krajsler zgrada
- Poslovna zgrada Grejbar
- Leksington Hotel
- Hotel Šelton
- Valdorf Astorija Njujork
- Hotel Beverli (sada Bendžamin)
- Hotel Samit
- Zgrada General Elektrik
- Sitigrup Center
- Centralna sinagoga
- Barbizon 63
- Crkva Svetog Vinsenta Ferera
- Oružarnica sedmog puka
- Rimokatolička crkva St. Žan Batist
- Državna škola 72
Sledeći autobusi koriste aveniju Lekington između sledećih ulica (autobusi na sever voze Trećom avenijom): M98, M101, BM1, SIM6, SIM11, SIM22, SIM26.
Linija (4, 5, 6) njujorške podzemne železnice prolazi ispod avenije Leksington severno od 42. ulice do 125. ulice . Liniju zamenjuju E i M vozovi.[8]
U popularnoj kulturi[uredi | uredi izvor]
Avenija Leksington postala je deo klasičnog američkog kinematografskog trenutka, u filmu Sedam godina vernosti iz 1955. godine, sceni u kojoj je Merilin Monro snimila ono što će postati njena najpoznatija scena. Dok stoji na rešetki metroa ispred pozorišta, njena suknja se diže od vetra ispod.[9]
Ova ulica je predstavljena i u filmu 1408.
Ulica se pominje u pesmi Eltona Džona ''Island Girl'', prvom singlu sa albuma iz 1976.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Lexington Avenue bombing
- Southern Indian Cuisine: in reference to the growing number of Asian Indian restaurants and spice shops along a stretch of Lexington Avenue between 25th and 30th Streets in the Rose Hill neighborhood which has become known as Curry Hill.[10]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Harris, Gale and Shockley, Jay.
- ^ Lewis, Mary Beth.
- ^ Cunningham, Joseph and DeHart, Leonard: A History of the New York City Subway System, 1993. p. 51.
- ^ „Congregation Orach Chaim History”. Arhivirano iz originala 31. 7. 2013. g. Pristupljeno 2. 9. 2013.
- ^ Spiegel, Irving (18. 7. 1960). „2 One-Way Shifts Go Smoothly”. The New York Times. Pristupljeno 28. 8. 2012.
- ^ Interactive map: „Discover New York City Landmarks”. New York City Landmarks Preservation Commission. Pristupljeno 2019-12-21 — preko ArcGIS.
- ^ National Park Service (2013-11-02). „National Register Information System”. National Register of Historic Places. National Park Service.
- ^ „Subway Map” (PDF). Metropolitan Transportation Authority. 21. 10. 2019. Pristupljeno 18. 1. 2018.
- ^ "Marilyn" Essay by George S. Zimbel.
- ^ Kris Ensminger (10. 10. 2008). „Good Eating Curry Hill More Than Tandoori”. The New York Times. Arhivirano iz originala 03. 02. 2014. g. Pristupljeno 8. 2. 2014.
Dodatna literatura[uredi | uredi izvor]
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- New York Songlines: Lexington Avenue with Irving Place, a virtual walking tour
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
