Mala hidroelektrana „Moravica”
| Mala hidroelektana „Moravica” | |
|---|---|
 Zgrada električne centrale | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Ivanjica |
| Opština | Ivanjica |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 1911. |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture Kraljevo |
| www | |
Mala hidroelektrana „Moravica” ili MHE „Moravica”,[a] se nalazi u Ivanjici, puštena je u rad 1911. godine, kao sedma centrala centarala sa vodenim pogonom u Srbiji. Predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture od velikog značaja.[1][2]
Pre nje napravljene hidrocentarle u Užicu (1900), Valjevu (1900), Vučju kod Leskovca (1902), Kraljevu, na Ribnici (1903), u Sićevačkoj klisuri kod Niša (1908) i Gamzigradskoj Banji kod Zaječara (1910). Imala je 260 KS i osvetljavala je samo varošicu. Godine 1936. izgrađena je kameno-betonska brana visine 9m, a širine 16m. Ovaj vodopad je turistička atrakcija i gotovo zaštitni znak Ivanjice. Još uvek proizvodi struju, ali predstavlja i svojevrsni muzej.[3]
Kompletno je početkom 21. veka rekonstruisana i brana i svi objekti hidrocentrale.
Galerija[uredi | uredi izvor]
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ Ne postoji tačna definicija malih hidroelektrana. Portugal, Španija, Irska, Grčka i Belgija su prihvatile 10 MW kao gornju granicu instalirane snage za male hidroelektrane. U Italiji je ta granica 3 MW, u Švedskoj 1,5 MW, u Francuskoj 8 MW, u Indiji 15 MW. U Evropi se sve više prihvata kapacitet od 10 MW instalirane snage kao gornja granica, da bi neka hidroelekatrana bila proglašena malom. Tu granicu je podržala Evrpska komisija i ona je opšteprihvaćena u većini zemalja Evrpske unije. Kako je Elektroprivreda Srbije, kao buduća članica EU prihvatila je ovaj stav i sve hidroelektrane u njenom sastavu, čija je instalirana snaga manja od 10 MW, proglasila je za male hidroelektrane (MHE).
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ „Spomenici kulture”. Ivanjica-Internet portal. Arhivirano iz originala 13. 11. 2017. g. Pristupljeno 13. 11. 2017.
- ^ „Nepokretna kulturna dobra na tlu Ivanjice”. Info liga. Pristupljeno 13. 11. 2017.
- ^ „Bela knjiga Elektroprivrede Srbije” JP EPS, Beograd (2011)
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Marković S., Protić E. (2012). Izgradnja hidrocentrale na Moravici u svetlu arhivske građe. Čačak: Izvornik - građa Međuopštinskog istorijskog arhiva, br 27.
