Mehmet Ali Agdža
Mehmet Ali Agdža | |
---|---|
Datum rođenja | 9. januar 1958. |
Mesto rođenja | Hekimhan |
Mehmet Ali Agdža (tur. Mehmet Ali Ağca; rođen 9. januara 1958) je Turčin koji je pucao i ranio papu Jovana Pavla Drugog 13. maja 1981. Nakon odsluženja 19 godina kazne u Italiji, deportovan je u Tursku, gdje je odslužio drugu presudu za ubistvo Abdija Ipekčija, ljevičarskog novinara, 1979. godine. Oslobođen je 18. januara 2010. Agdža sebe opisuje kao plaćenika bez političke orijentacije, iako je poznato da je bio pripadnik turske ultra-nacionalističke organizacije Sivi vukovi.
Detinjstvo i mladost
[uredi | uredi izvor]Agdža je rođen u okrugu Hekimhan, provincija Malatja, Turska. Kao mladić počeo je da se bavi sitnim kriminalom i postao je član ulične bande u svom rodnom gradu. Nakon toga je krijumčario između Turske i Bugarske.
Tvrdi da je imao dva mjeseca obuke korišćenja oružja, i terorističke taktike u Siriji kao član ljevičarskog Narodnog fronta za oslobođenje Palestine kojeg je plaćala bugarska komunistička vlada, iako je to neprovereno.
Pokušaj atentata na papu
[uredi | uredi izvor]Početkom avgusta 1980. Agdža je počeo prelazak Mediterana, promenom pasoša i identiteta. U Rim je ušao 10. maja 1981., dolazeći vozom iz Milana.
Prema Agdžinom kasnijem svjedočenju, on se u Rimu sastao sa tri saučesnika, jednim Turčinom i dvojicom Bugara. Operacijom je komandovao Zilo Vasilev, bugarski vojni ataše u Italiji. On je rekao da mu je ovu misiju dodijelio turski mafijaš Bekir Celenek u Bugarskoj. Le Monde diplomatique, međutim, tvrdi da je atentat organizovao Abdulah Čatli „u zamjenu za sumu od 3 miliona maraka“, koju je Bekir Celenek platio Sivim vukovima.[1]
Prema Agdži, plan je bio da on i revolveraš Oral Čelik otvore vatru na Trgu svetog Petra i pobjegnu do bugarske ambasade pod okriljem panike koju bi garantovala mala eksplozija. Toga dana, 13. maja, oni su sjedili na Trgu i pisali razglednice, čekajući da papa naiđe. Kada ih je on prošao, Agdža je nekoliko puta pucao i kritično ga ranio, ali je bio uhvaćen od strane nadgledača i šefa vatikanske bezbjednosti Kamila Cibina, koji ga je spriječio da ubije Papu ili pobjegne. Papa je bio pogođen sa četiri metka, dva od njih u stomak, jedan u lijevu ruku, a jedan u desno rame. Takođe su ranjena dva gledaoca. Čelik se uspaničio i pobjegao bez postavljanja bombe ili otvaranja vatre.
Kasniji događaji i oslobađanje
[uredi | uredi izvor]Mehmed ali Agdža je 2. maja 2008. tražio da mu bude dodijeljeno poljsko državljanstvo jer želi da poslednje godine svog života provede u zemlji porijekla pape Jovana Pavla Drugog.[2] Izjavio je da nakon puštanja želi da posjeti papin grob.
Agdža je pušten iz zatvora 18. januara 2010. Prebačen je u vojnu bolnicu kako bi se procijenilo da li je, u 52. godini, i dalje spreman za odsluženje vojnog roka. Vojska ga je odbacila kao nedostojnog za službu zvog „antisocijalnog poremećaja ličnosti“. U izjavi, on je rekao „Vidjećemo se u naredna tri dana. U ime Boga Svedržitelja, objavljujem kraj svijeta u ovom vijeku. Cijeli svijet će biti uništen, sva ljudska bića će umrijeti. Ja nisam Bog, ja nisam božji sin, ja sam Hristos Vječni“.[3]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Martin A. Lee, "Les liaisons dangereuses de la police turque," Le Monde diplomatique, 3 March 1997.
- ^ Fraser, Suzan (2. 5. 2008). „Turk who shot Pope John Paul II seeks Polish citizenship”. USA Today. Associated Press. Pristupljeno 10. 10. 2008.
- ^ „Pope John Paul II gunman released from prison”. The Guardian. London. Associated Press. 18. 1. 2010. Pristupljeno 26. 4. 2010.