Miloš Babić (umetnik)
| Miloš Babić | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1904. |
| Mesto rođenja | Novi Segedin, Austrougarska |
| Datum smrti | 1968. (63/64 god.) |
| Mesto smrti | SFR Jugoslavija |
Miloš Babić (Novi Segedin, 1904 — 1968) bio je slikar i grafički dizajner, zaposlen u firmi „Futur”, poznat po radovima za filmske kuće i reklamne agencije, čiji su se dela nalazili na kalkanima mnogih beogradskih zgrada.[1] Jedan je od srpskih likovnih stvaralaca čiji opus nije bio dovoljno poznat javnosti kada je nastajao, u vreme između dva svetska rata
Iako je sebe smatrao slikarom, on se bavio i grafičkim dizajnom. Bez obzira što je Miloš Babić smatrao bavljenje grafičkim dizajnom nužnošću koja mu obezbeđivala egzistenciju...njegova dizajnerska dela svrstavaju ga (prema likovnoj kritici)... među pažnje vredne predstavnike međuratnog beogradskog grafičkog dizajna.[2]
Miloševa slikarska dela danas su postala deo kolekcija Gradskog muzeja u Subotici i Narodnog muzeja u Beogradu, a ostvarenja grafičkog dizajna Muzeja primenjene umetnosti u Beogradu.[3]
Život i karijera[uredi | uredi izvor]
Rođen je 1904. godine u Novom Segedinu, tada gradu u Austrougarskoj monarhiji.U rodnom gradu se od 1918. do 1921. godine školovao u Školi za primenjenu umetnost, Odsek unutrašnje arhitekture.
Kada se sa porodica Babić 1921. godine preselila u Suboticu, Miloš je počeo da radi na sitnim firmopisačkim poslovovima. U Beogard se preselio 1923. godine, i u njemu ostao do svoje smrti 1968. godine, ne prekidajući veze sa Suboticom. (u koju se vraćao da izlaže i radi u ataljeu koji je imao kod svoje tetke).[4] U Beogard je Miloš otišao kao i mnogi umetnici sa prostora Balkanskog poluostrva, jer se on kao prestonica novostvorene Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, dinamično razvija i modernizovao, i time privlačeći stvaraoce iz svih jugoslovenskih krajeva.[5][6][7][8]
U Beogradu, Miloš Babić je našao posao u tek osnovanom Ateljeu za molersko-farbarske poslove, reklame, firme i dekoracije „Futur“.[9][10] čiji vlasnici su bila braća Pavle Bihali i Oto Bihalji Merin, tada članovi zabranjene Radničke stranke. U ovoj firmi se često diskutovalo o savremenoj umetnosti i društvenim pojavama[11] Iako je i ranije bio u prilici da prisustvuje avangardnim umetničkim istupima, Babić se u ovom ateljeu našao među ličnostima aktivno posvećenim svojoj društveno-umetničkoj orijentaciji.
Nije poznato koliko je dugo Miloš Babić radio u „Futuru“, koji je zatvoren 1927. godine. Braća Bihali su naredne godine osnovala Izdavačko preduzeće „Nolit“, a on je sa njima činio prve samostalne korake u komercijalnom grafičkom dizajnu.[3]
Babić je za manje od decenije prošao put od mladog firmopisca do grafičkog dizajnera koji samosvesno potpisuje svoje radove. Time se svrstao u pripadnike jedne mlade i sve traženenije profesije.[3]
Posle Prvog svetskog rata u novoosnovanoj kraljevini dolazi do ubrzanog razvoja potrošačkog društva, u kome je savremeni vid poslovanja nametao potrebu stalnog reklamiranja i skromnom zanatliji i velikoj kompaniji. Reklama je smatrana „cvetom savremenog života“.[12]
Grafički dizajn Miloš Babić[uredi | uredi izvor]
- Preduslovi
Prema mišljenju Bojane V. Popović, iz Muzej primenjene umetnosti, Beogradu, Miloš Babić se formirao kao grafički dizajner...
u vremenu kada su otkrivene mogućnosti masovne upotrebe proizvoda i usluga. Teorijski, komercijalni i psihološki zahtevi reklame su još u prvoj polovini 19 veka doveli do osnivanja specijalizovanih agencija i zavoda u kojima je rađeno na stvaranju grafičkih rešenja koja će privući pažnju najšireg kruga potrošača.[13] Beograd je 1890. godine dobio Prvu srpsku agenciju za oglase, a vremenom je broj takvih institucija rastao. Dvadesetih godina 20. veka najpoznatije među njima bile su: „Mlada Srbija“, „Reklama“, „Jugoreklam a. d.“, Atelje „Osvit – ETS“, „Propaganda“, „Fama“, „Rus“. Tridesetih godina dominirala su dva reklamna zavoda – „Oblik“ (1933–1941) i „Sedma sila“ (1937–1941).[2] Novinske i izdavačke kuće su, takođe, imale svoja reklamna odeljenja. Među njima isticalo se Vreme, koje je prvo ponudilo usluge u oblasti reklame, a potom delovalo prilagođavajući se novim trendovima.[14] Oni koji su želeli da se reklamiraju mogli su da se i direktno obrate afirmisanim umetnicima, a oni sa najskromnijim budžetom i neiskusnim ali talentovanim crtačima.[3]
- Plakater i firmopisac „Babić“
U takvim uslovima Miloš Babić je 1930/1931. godine osnovao, ili razmišljao o pokretanju, sopstvene firme sa nazivom Plakater i firmopisac „Babić“, na adresi na kojoj je tada stanovao,u Vladetinoj ulici broj 16. Odabrao je staromodne odrednice – plakater i firmopisac, nasuprot, recimo, Mihailu S. Petrovu i Franji Radočaju, koji su 1932. godine osnovali „Pet–Rad“, definišući ga kao „atelje za primenjenu grafiku i reklamnu umetnost.“[3]
Međutim, likovna rešenja Babićevih ostvarenja nisu bila anahrona. Iskustva internacionalnog konstruktivizma, kao i poznavanje postulata savremene reklame, s kojima se blisko upoznao radeći u „Futuru“, bila su odlučujuća za njegovu dizajnersku praksu. On se bavio uobičajenim vidovima onovremene reklame – plakatima, novinskim i bioskopskim oglasima, reklamnim lecima, grafičkim identitetom firmi i etiketama za različite proizvode.[3]
- Likovno stvaralaštvo
Babićevi radovi na polju primenjene umetnosti smatraju se vrednim dostignućima međuratnog grafičkog dizajna, a stilska sličnost, sličnost kompozicije i motiva na slikama, obeležili su njegov dizajnerski opus i međuratni ciklus stvaranja.[4]
Kao slikar Miloš je naslikao seriju uljanih slika, koje odražavaju konstruktivističko-futuristički duh modernizma 1930-ih, delima podstaknutim prisustvom na kursevima figuralnog crtanja Petra Dobrovića, kojem je autor prisustvovao od 1934. do 1940.[4]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ „I nacionalno i avangardno”. Politika Online. Pristupljeno 2021-06-02.
- ^ a b Popović, Bojana. Primenjena umetnost i Beograd 1918–1941. Beograd: Muzej primenjene umetnosti, 2011: 180–185
- ^ a b v g d đ Bojana V. Popopvić Grafički dizajn Miloša Babića, Muzej primenjene umetnosti, Beograd. Originalni naučni rad, 2015. UDC 766:929 Babić M
- ^ a b v „Ravnoteža znakova”. GradSubotica. Pristupljeno 2021-06-02.
- ^ Subotić, Irina. „Deset slika Miloša Babića.“ Zbornik za likovne umetnosti Matice srpske (Subotić, Irina. “Dix tableaux de Miloš Babić.” Matica srpska journal for fine arts) 16 (1980): 388
- ^ Kovačev Ninkov, Olga. „Oblak u pantalonama.“ Rukovet 5–9 (2010): 27–32.
- ^ Kovačev-Ninkov, Olga. „Legat Miloša Babića.“ u: Gradski muzej. Legati i poklon zbirke Umetničkog odeljenja Gradskog muzeja. Izbor. Subotica: Gradski muzej, 2008a
- ^ Kovačev Ninkov, Olga. „Povodom 30 godina postojanja legata Miloša Babića u Gradskom muzeju Subotice.Prilog sagledavanju ikonografije deset slika Miloša Babića.“ Museĩon. Godišnjak Gradskog muzeja Subotice br. 7 (2008b): 139–156.
- ^ Subotić, Irina. “Dix tableaux de Miloš Babić.” Matica srpska journal for fine arts) 16 1980: 388;
- ^ Čolaković Rodoljub, Oto Bihalji Merin i dr. Izdavač Pavle Bihali. Beograd: Nolit, 1978: 187–188
- ^ .Kovačev Ninkov, Olga. „Parallels of Activism: Cubo-Expressionism, Futurism and Constructivism in the Work of Balázs G. Árpád and Miloš Babić.“ Journal. Museum of Apllied Art 2010: 61–70.
- ^ Roque, Georges. „The Surrealist (Sub-)version of Advertising.“ u: Wood, Ghislaine (ed.). Surreal Things. Surrealism and Design. London: V & A Publications, 2007:162
- ^ Pincas, Stéphane, Marc Loiseau. A History of Advertising. Köln: Taschen, 2008: 32
- ^ Popović, Bojana. Primenjena umetnost i Beograd 1918–1941. Beograd: Muzej primenjene umetnosti, 2011:: 185–186.