Naselja i tvrđave Stefana Vukčića Kosače u predjelima današnje Crne Gore

Predio Pive

Na nekadašnjoj teritoriji Stefana Vukčića Kosače, na sastavime rijeka Tare i Pive nalazio se Soko, tvrđava i „slavni dvor“ Kosača, sa podgrađem.

Župa Breznica

U ovoj župi (u današnjoj opštini Pljevlja) značajna su tri mjesta: Kukanj (ljetnje boravište porodice Kosača) sa podgrađem ; istočno se nalazio trg Breznica sa manastirskim posjedima (posebno je od tridesetih godina XIV vijeka sticao sve važniju ulogu u trgovini, a od 1430. mu se u dubrovačkim izvorima mijenja ime u Pljevlja) ; tvrđava Koznik je bila u pograničnom kraju (čiji ostaci se danas nazivaju Jerinin grad), oblasti koje je kontrolisao Herceg, a pored nje je vodio značajan put kojim su trgovci iz Primorja i Dubrovnika. Koznik je prije svega štitio rudnik gvožđa u svom podnožju, i kao takav predstavljao rudarsko mjesto. U podnožju Koznika nalazilo se podgrađe koje je služilo kao trg, na kom su trgovci otkupljivali i prebacivali stoku kupljenu od obližnjih stočarskih vlaških područja (Mataruge) ali i industrijske proizvode (proizvode od gvožđa i čelika). Smatra se da su u Kozniku dominantno bili naseljeni Sasi (Saksonci) ali o tom nema preciznijih pisanih podataka.

Župa Onogošt

U ovoj župi se pominju naselje-utvrđenje Susjed (danas takođe poznat kao Jerinin grad) i Ostrog (po srednjovjekovnim dokumentima granični grad prema Zeti). Jugozapadno od današnjeg Nikšića, nalazio se grad Budoš (na istoimenom brdu).

Župa Vrm

Prema Trebinju nalazio se grad Klobuk (posljednje uporište vlastelinske porodice Pavlovića).

Župa Morača

Grad Morača, nalazio se u blizini manastira Morače, ali mu se danas položaj sa sigurnošću ne može utvrditi.

Družine vlaških stočara

U selima su, pored slovenskog stanovništva prebivale družine vlaških stočara. Pominju se: Mataruge, Kričak, Drobnjaci, Onogošte, Nikšići, Banjani i Riđani.

Literatura

• Sima Ćirković, Ivan Božić, Dimitrije Bogdanović, Vojislav Korać, Jovanka Maksimović, Pavle Mijović i Vojislav Đurić (1970). Istorija Crne Gore — II knjiga (II tom). Titograd: Redakcija za istoriju Crne Gore. CS1 održavanje: Višestruka imena: spisak autora (veza)