Pređi na sadržaj

Обична вија

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Obična vija (lat. Medicago lupulina) predstavlja jednogodišnju ili višegodišnju zeljastu biljku iz porodice leptirnjača ili još poznatih kao mahunarke (lat. Fabaceae). Ima mnoštvo narodnih imena tako da je još je poznata i pod nazivima hmeljasta dunjica, hmeljasta detelina, crna vija, gunjica itd.[1]

Obična vija
Naučna klasifikacija
Carstvo:
Plantae
Potcarstvo:
Viridiplantae
Nadtip:
Embryophyta
Tip:
Tracheophyta
Podtip:
Spermatophytina
Klasa:
Magnoliopsida
Nadred:
Rosanae
Red:
Fabales
Porodica:
Fabaceae
Rod:
Medicago
Vrsta:
M.Lupulina
Binomno ime
Medicago lupulina

Opšte karakteristike[uredi | uredi izvor]

Stablo je razgranato i može biti uspravno ili poleglo, takođe može dostići visinu od 60 cm.[2]

Koren se nalazi odmah blizu površine i po tipu je vretenast.

Listovi složeni, naizmenično raspoređeni i čine ih 3 liske, koje su na naličju dlakave.[3] Objajastog su oblika i po obodu nazubljeni. Donji listovi imaju lisnu dršku dugu 3-8 cm, dok su one od gornjih listova nešto kraće (2-3cm). Javljaju se i lisni zalisci koji su jajastog do jajasto-lancetastog oblika, zašiljeni i mogu po obodu mogu biti celi ili nazubljeni. [4][1]

Veličina semena obične vije

Cvetovi su zigomorfni, sitni, sakupljeni u grozdastu cvast od po 10-50 cvetova sa osovinom dugačkom 3,5 cm. [4]Imaju dvojan perijant, što znači da se sastoji od čašice i krunice. Čašica ili calyx je dugačka 1-1,5 mm, dlakava i ima trouglasto-lancetaste zupce, dok je krunica ili corolla nešto duža 2,5-3 mm i žute boje.[4] Skup prašnika cveta naziva se andreceum i kod obične vije se sastoji od 10 prašnika.[3] Dok se gineceum, skup oplodnih listića, sastoji iz samo jednog, tj. po tipu je monokarpan. Ova biljka obično cveta u maju do septembra meseca.[5]

Plod je bubrežasta, gola ili slabo dlakava mahuna crne boje koja sadrži jedno seme. Veličine je 2-3 mm.[1]

Ekologija biljke[uredi | uredi izvor]

Primer staništa

Medicago lupulina raste na aluvijalnim i glinovitim zemljištima, kao i na krečnjačkim, ilovačkim, vulkanskim i bazaltnim podlogama. Nalazi se u otvorenim šumama, pašnjacima i livadama, takođe se može naći i pored puteva,u gradskim predelima na stepskim staništima, travnjacima, suvim rečnim koritima, obalama jaraka i reka. [5]

Temperaturni opseg koji podnosi je između 5,7 i 22,5 °C, dok je opseg kiselosti zemljšta između 4,5 do 8,2. pH. Što se tiče padavina, podnosi godišnju količinu padavina između 310 i 1710 mm.[5]

Može se naći na nadmorskoj visini od 1600-2060 m.

Rasporstranjenost[uredi | uredi izvor]

Autohtono se može naći u sledećim zemljama/predelima: Avganistan, Albanija, Alžir, Austrija, Azori, Baleari, Baltičke države, Bangladeš, Belorusija, Belgija, Bugarska, Kanarska ostrva, Centralnoevropska Rusija, Kina, Kipar, Češka, Danska, Istočna evropska Rusija, Istočni Himalaji, Egipat, Eritreja, Etiopija, Finska, Francuska, Nemačka, Velika Britanija, Grčka, Mađarska, Indija, Iran, Irak, Irska, Italija, Kriti, Krim, Liban, Sirija , Libija, Madeira, Maroko, Nepal, Holandija, Severni Kavkaz, Severnoevropska Rusija, Severozapadna Evropa, Norveška, Pakistan, Palestina, Poljska, Portugal, Rumunija, Sardenija , Saudijska Arabija, Sicilija, Sinaj, Somalija Španija , Švedska, Švajcarska, Tibet, Zakavkaz, Tunis, Turska, Ukrajina, Zapadni Himalaji, Jemen, zemlje bivše Jugoslavije.[4]

Upotreba[uredi | uredi izvor]

Dobra je medonosna biljka, prinosi meda mogu biti i do 20 kg po košnici. Takođe semenke, iako sitne, su jestive i mogu se pržiti ili mleti u brašno. [1]

Zakonska zaštita[uredi | uredi izvor]

Prema Evropskoj regionalnoj proceni kao i EU regionalnoj proceni spada u kategoriju: eng. Least Concern (najmanja zabrinutost). Obična vija je veoma česta vrsta i čini se da nema većih pretnji, procenjuje se da su populacije stabilne, stoga ima ocenu najmanje zabrinutosti.[5]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v g „Hmeljasta vija”. Priroda i biljke. Pristupljeno 26. 5. 2022. 
  2. ^ „Medicago lupulina L. Black Medick”. NBN atlas. Pristupljeno 26. 5. 2022. 
  3. ^ a b „Medicago lupulina - black medick”. Native Plant Trust, Go Botany. Pristupljeno 26. 5. 2022. 
  4. ^ a b v g „Medicago lupulina L.”. Plants of the World Online, Royal Botanic Gardens, KEW. Pristupljeno 26. 5. 2022. 
  5. ^ a b v g „Black Medic- Medicago lupulina”. IUCN Red List. Pristupljeno 26. 5. 2022. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Obična vija na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Обична_вија&oldid=27784232”