Park prirode Rusanda

Park prirode Rusanda
IUCN kategorija IV (stanište)
Park prirode Rusanda
Mjesto	Srbija
Najbliži grad	Zrenjanin, Novi Bečej
Koordinate	45° 31′ 45.4″ N 20° 17′ 46.2″ E
Površina	11,6 km²
Upravljačko tijelo	Srbija

Park prirode Rusanda se nalazi u blizini Zrenjanina i Novog Bečeja. U okviru banjskog kompleksa nalazi se veliki park, jedina šumolika površina u srednjem Banatu. Rusanda je bitna selidbena stanica i mesto gnežđenja ptica. Do sada je ovde zabeleženo 220 vrsta ptica, od kojih su 85 vrsta ptice gnezdarice. Tu se može u nekim periodima godine videti oko 2/3 vrsta ptica koje uopšte žive na području Srbije. Zbog toga u banji često borave predstavnici društva za zaštitu i posmatranje ptica Srbije, na čelu sa Milanom Ružićem. Takođe dolaze ljubitelji ptica i ornitolozi i sate i sate provode posmatrajući i fotografišući prave lepotice. Neke od fotografija ptica iz rusandskaog parka posetilac ili korisnik Banje može da vidi u čekaonici SB.

Park prirode Rusanda prostire se na području opština Novi Bečej i Zrenjanin. Specijalna bolnica za rehabilitaciju „Rusanda“ Melenci je postavljena za upravljača istimenog zaštićenog parka prirode. To je otvorilo nova vrata za zaštitu ove banatske oaze. Odlukom Pokrajinske vlade, a na predlog Pokrajinskog zavoda za zaštitu prirode, od 3. jula 2014. godine najveće zaslanjeno jezero u Srbiji, Rusanda u Melencima i njegova neposredna okolina, koja obuhvata 1.160 hektara sa režimom zaštite drugog stepena na 398 hektara i trećeg stepena na 762 hektara, proglašeno je za zaštićeno područje druge kategorije od velikog regionalnog značaja.

Očuvanje Parka prirode Upravljač sprovodi po savetima dr Slobodana Puzovića, Pokrajinskog sekretara za urbanizam, graditeljstvo i zaštitu životne sredine i njegovih saradnika, kao i Pokrajinskog zavoda za zaštitu prirode. Duša zaštite prirode u području Rusande je Vesna Kicošev.

Značaj

Park prirode „Rusanda“ proglašen je zaštićenim područjem Pokrajinskom uredbom o proglašenju Parka prirode „Rusanda“ ("Sl. list AP Vojvodine", br. 27/14). Prema nacionalnoj kategorizaciji spada u prirodna dobra od velikog značaja (II kategorija), a u skladu sa klasifikacijom Svetske unije za zaštitu prirode (IUCN) spada u IV kategoriju (Područje upravljanja staništima i vrstama). Park prirode „Rusanda“ ima veliki značaj u zaštiti prirode na nivou Evropske unije, zbog postojanja stanišnih tipova koji predstavljaju potencijalna centralna područja Natura 2000 ekološke mreže.

Značaj Parka prirode „Rusanda“ ogleda se u postojanju reprezentativnih očuvanih staništa prioritetnih za zaštitu na nacionalnom i međunarodnom nivou, na kojima je utvrđen veliki diverzitet biljnih i životinjskih vrsta. Na ovom prostoru egzistiraju brojne zaštićene i strogo zaštićene divlje vrste, među kojima su karakteristične biljke (Bassiasedoides, Salicorniaeuropaea, Salsolasoda, Scillaautumnalis, Suaedapannonica), ptice (Himantopushimantopus, Recurvirostraavosetta), sisari (Spermophiluscitellus), slatinski račići (Branchynectaferox, Branchinectaorientalis, Eolepthesteriaspinosa, Heterocyprisvitrea, Imnadiabanatica, Lymnocythereinopinata) i dr. Na osnovu Pravilnika o kriterijumima za izdvajanje tipova staništa, o tipovima staništa, osetljivim, ugroženim, retkim i za zaštitu prioritetnim tipovima staništa i o merama zaštite za njihovo očuvanje („Sl. glasnik RS“, br. 35/10), u značajna staništa spadaju: slane travne formacije na solončaku (nacionalni kod: C6.11), panonske slatine (C6.12) i panonske slane stepe i utrine (C6.13), EUNIS klasifikacija: E6.21. Područje u potpunosti reprezentuje stanište „panonske slane stepe i slane močvare“ koje su predstavljale jedan od dominantnih tipova iskonske vegetacije Vojvodine. Prema regulativi EU vrednovane su (pod oznakom: 1530) kao prioritetna staništa za zaštitu u Panonsko biogeografskom regionu i nalaze se u Aneksu I Direktive o očuvanju prirodnih staništa i divlje faune i flore (CouncilDirective 92/43/EEC). Navedeni Aneks obuhvata tipove prirodnih staništa od interesa za Zajednicu, čija zaštita zahteva proglašavanje Posebnih područja za očuvanje staništa i vrsta – Special Areas of Conservation.

Područje „Okanj bara i Rusanda“

• izdvojeno je Uredbom o ekološkoj mreži („Sl. glasnik RS“, br. 102/10) kao jedno od centralnih područja nacionalne ekološke mreže (pod red. br. 9. „Okanj i Rusanda“)
• ima verifikovan međunarodni status značajan za biljke (IPA) pod nazivom Srednji Banat I (deo: Okanj, Rusanda), a međunarodni status značajan za ptice (IBA) za područje Okanj i Rusanda je RS0101IBA
• identifikovano je kao jedno od preliminarnih područja SPA– SpecialProtected Areas, sa ukupno 31 nominovanom vrstom: 17 migratornih i 14 sa Aneksa I Direktive o očuvanju divljih ptica (Directive 2009/147/EC).