Pređi na sadržaj

Pekvot

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Teritorija Pekvota i Mohiganaca u 17. veku, istočni deo teritorije Pekvota i Mohiganaca oko reke Mistik su naseljavali Pekvoti, a zapadni deo oko gornjeg i srednjeg toka reke Temze su naseljavali Mohiganci

Pekvoti ili Pikvoti, Pekuoti (engl. Pequot /ˈpiːˌkwɒt/)[1] su algonkvinski narod, koji je u 17. veku naseljavao veliki deo današnje američke države Konektikat. Pekvoti su govorili pekvotskim dijalektom mohigansko-pekvotskog jezika, koji pripada istočnoj grupi algonkvinskih jezika.

Početkom 17. veka bili su najmoćniji narod južne Nove Engleske. Nakon Pekvotskog rata i masakra na reci Mistik, Pekvoti su bili skoro potpuno istrebljeni. Deo preživelih su 1655. engleske kolonijalne vlasti naselile na dve lokacije u istočnom Konektikatu. Nekoliko godina kasnije stvorena su dva pekvotska rezervata: rezervat Mašantaket (za zapadne Pekvote) 1666. i rezervat Pokatak (za istočne Pekvote) 1683.[2]

Potomci Pekvota su početkom 21. veka organizovani kao 2 plemena: Mašantaket Pekvot pleme Konektikata, koje je federalno priznato 1983. i Plemenska nacija Istočni Pekvot, koje je federalno priznato juna 2002. godine, ali je nakon lobiranja države Konektikat to priznanje opozvano. Ministarstvo unutrašnjih poslova SAD je opozvalo federalno priznanje 2005, nakon provere koju je sprovela BIA (Biro za Indijanska Pitanja). To je bio jedan od prvih primera od 1970-ih, da je federalno priznanje nekog indijanskog plemena poništeno. Prema popisu iz 2010. u SAD je živelo 1.087 Pekvota (kada se uključe osobe mešanog porekla 3.040).[3]

Istorija[uredi | uredi izvor]

Poreklo[uredi | uredi izvor]

Prema svešteniku Vilijamu Habardu, Pekvoti su u oblast istočnog Konektikata došli sa gornjeg toka reke Hadson u 16. veku, nekoliko decenija pre osnivanja engleske kolonije Plimut. On je ovu teoriju objavio u svom delu „Pripovesti o nevoljama sa Indijancima Nove Engleske” 1677.[4] Veliki deo arheoloških, lingvističkih i drugih dokaza, koji su danas raspoloživi, svedoče da Pekvoti nisu bili skorašnji doseljenici u dolinu reke Konektikat već autohtoni narod, koji je na tom prostoru bio prisutan hiljadama godina.[5]

Prvi kontakt sa Evropljanima[uredi | uredi izvor]

U vreme osnivanja engleskih kolonija Plimut i Masačusets Bej, Pekvoti su već postali dominantna politička, vojna i ekonomska sila u centralnom i istočnom Konektikatu. Oni su naseljavali priobalno područje između naroda Niantik, na reci Niantik, u današnjem Konektikatu na zapadu i reke Vekapog i naroda Naraganset u zapadnom Rod Ajlendu na istoku. Oko 16.000 Pekvota je živelo u najgušće naseljenom delu južne Nove Engleske.[6] Epidemija boginja 1616-19 je dovela do smrti velikog broja domorodaca sa istočne obale današnje Nove Engleske, ali nije doprla do Pekvota, Niantika i Naraganseta.

Oko 1610. holandski trgovci iz Nove Nizozemske su počeli da istražuju južnu obalu Nove Engleske, nakon čega su započeli trgovinu sa Pekvotima i ostalim domorocima oko donjeg toka reke Konektikat. Nakon incidenta iz 1622. kada je holandski trgovac držao kao taoca pekvotskog sahema sve do trenutka kada je iznudio 140 fatoma (oko 252 metara) vampuma. Pekvoti su trgovali samo sa Holanđaninom Piterom Barencom, koji je govorio njihov jezik i u koga su imali poverenja. Holanđani su 1633. osnovali trgovinsku stanicu pod nazivom Kuća Dobre Nade u današnjem Hartfordu.[7] Holanđani su zarobili i pogubili pekvotskog sahema Tatobema zbog kršenja sporazuma, kojim je bilo zabranjeno međusobno ubijanje domorodaca u blizini Kuće Dobre Nade. Nakon što su Pekvoti platili Holanđanima veliki otkup, oni su vratili Tatobemovo telo.

Epidemija koja je počela 1633. i proširila se do Konektikata 1634-1635 je dovela do smrti velikog dela domorodačkog stanovništva. Istoričari procenjuju da je 80% pekvotskog stanovništva umrlo u epidemiji. Na početku Pekvotskog rata, bilo je samo oko 3.000 preživelih Pekvota.[8]

Pekvotski rat[uredi | uredi izvor]

Dugogodišnje napetosti u odnosima između engleskih Puritanaca iz kolonija Konektikat i Masačusets Bej i Pekvota dovele su 1636. do izbijanja rata. Do zaoštravanja odnosa došlo je 1634. kada su pekvotski vazali Zapadni Niantici ubili engleskog trgovca Džona Stouna i 7 članova njegove posade. Pekvoti su njegovo ubistvo objasnili kao osvetu za prethodno ubistvo pekvotskog sahema Tatobema, koje su izvršili Holanđani, a Stoun i njegova posada su ubijeni, jer su Pekvoti mislili da su oni Holanđani.[9] Nakon ubistva drugog engleskog trgovca Džona Oldama u julu 1636, koji je ubijen u blizini ostrva Blok Ajlend, a koga su ubili naragansetski vazali Istočni Niantici, došlo je do napada Engleza na Pekvote, čime je započeo Pekvotski rat.[10] Englezi su napali Pekvote, jer su oni dali utočište ubicama Džona Oldama.[11] Nakon izbijanja rata Mohiganci i Naraganseti su ušli u rat na strani Engleza.

U znak odmazde za napad na svoje selo Pekvoti su opseli englesku tvrđavu Sejbruk. Sledeće godine u maju 1637. udružene snage engleskih kolonista (iz gradova Hartford, Vedersfild i Vindzor) i domorodačkih saveznika Mohiganaca i Naraganseta napale su i uništile pekvotsku tvrđavu Mistik. U napadu je ubijeno oko 500 Pekvota, većinom žena, dece i staraca, a preživelo je samo 7 koji su zarobljeni i 7 koji su uspeli da pobegnu.[12]

Pekvoti su zatim napustili svoja naselja u strahu od novih napada i podelili su se u manje grupe. Poslednja značajna bitka se desila 13. jula u močvari koja se danas zove močvara Pekvot, ona je istovremeno i jedina bitka u ratu u kojoj su Pekvoti koristili vatreno oružje. Nekoliko sati pre nego što su Englezi došli do močvare, sahem Sasakus sa još 6 sahema, nekoliko žena i 20 ratnika je pobegao na sever na teritoriju Mohoka, gde su tražili njihovu pomoć u borbi protiv Engleza. Krajem jula 1637. iznenada grupa ratnika Mohoka i Mohiganaca je napala njihove vigvame i ubila sahema Sasakusa.[13]

Pekvotski rat je formalno završen potpisivanjem Hartfordskog sporazuma 21. septembra 1638. Prema sporazumu preživeli Pekvoti su podeljeni između Mohiganaca i Naraganseta i zabranjeno im je da se nazivaju Pekvoti. Pekvotima je sporazumom zabranjeno da se ikada više vrate na svoju zemlju.[13]

Oko 1.500 Pekvota je ubijeno u toku rata. Ostali su bili zarobljeni i postali su robovi ili sluge. Neki su uspeli da pobegnu i da se pridruže Mohocima ili Nianticima na Long Ajlendu. Na kraju, neki Pekvoti su se vratili na svoju tradicionalnu zemlju, gde su neki pekvotski rodovi „prijateljski” (prema Englezima) uspeli da opstanu. Većina zarobljenih je dodeljena savezničkim narodima Mohigancima i Naragansetima, ali su mnogi prodati u ropstvo na ostrvu Bermuda.[14][15] Mohiganci su primoravali Pekvote da do iznemoglosti rade na izradi vampuma, kako bi Mohiganci mogli da plate kaznu zbog pružanja utočišta Pekvotima, zbog čega su im ih vlasti kolonije Konektikat 1655. oduzele i naselile ih na dve odvojene lokacije u istočnom Konektikatu. Svi narodi koji su pružali utočište Pekvotima su imalu obavezu plaćanja kazne Englezima, čak iako su te Pekvote njima dodelili Englezi.[2]

Konektikat je uspostavio dva rezervata za Pekvote 1666. i 1683. godine, u kojima su bili naseljeni Pekvoti oduzeti Mohigancima: rezervat Istočnih Pekvota ili Pokatak Pekvota u Nort Stoningtonu i rezervat Zapadnih Pekvota ili Mašantaket Pekvota u Ledjardu. Iako je vremenom zemlja dva plemena znatno smanjena, te dve grupe su uspele sačuvaju svoju zemlju i održe kontinuitet zajednice.[2]

Moderna istorija[uredi | uredi izvor]

Prema popisu iz 1910. godine, Pekvota je bilo 66.[16] 

Broj Pekvota je od tada značajno porastao, naročito Mašantaket Pekvota i najviše u 1970-im i 1980-im. Ričard A. Hejvord plemenski predsednik plemena Mašantaket Pekvota je podsticao svoje saplemenike da se vrate u svoju domovinu. On je radio na tome da pleme bude federalno priznato i nakon priznanja na stabilnom ekonomskom razvoju rezervata.[17]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Salwen, Bert (1978). "Indians of Southern New England and Long Island: Early Period." In Northeast, ed. Bruce G. Trigger. Vol. 15 of Handbook of North American Indians, ed. William C. Sturtevant. Washington, D.C.: Smithsonian Institution. pp. 175.
  2. ^ a b v Sultzman, Lee. Istorija Pekvota [1]
  3. ^ „2010 Census CPH-T-6. American Indian and Alaska Native Tribes in the United States and Puerto Rico: 2010” (PDF). census.gov. 
  4. ^ William Hubbard, The History of the Indian Wars in New England 2 vols. (Boston: Samuel G. Drake, 1845), vol. 2, pp. 6-7.
  5. ^ For archaeological investigations disproving Hubbard's theory of origins, see Irving Rouse, "Ceramic Traditions and Sequences in Connecticut," Archaeological Society of Connecticut Bulletin 21 (1947): 25; Kevin McBride, "Prehistory of the Lower Connecticut Valley" (Ph.D. diss., University of Connecticut, 1984). pp. 126-28, 199-269; and the overall evidence on the question of Pequot origins in Means, "Mohegan-Pequot Relationships," 26-33.
  6. ^ Dean R. Snow and Kim M. Lamphear, "European Contact and Indian Depopulation in the Northeast: The Timing of the First Epidemics," Ethnohistory 35 (1988): 16-38.
  7. ^ Sturtevant, William C. "Handbook of North American Indians", Volume 11, p.173
  8. ^ Refer to Sherburne F. Cook, "The Significance of Disease in the Extinction of the New England Indians," Human Biology 45 (1973): 485-508; and Arthur E. Speiro and Bruce D. Spiess, "New England Pandemic of 1616-1622: Cause and Archaeological Implication," Man in the Northeast 35 (1987): 71-83.
  9. ^ Alfred Cave, The Pequot War (Amherst: University of Massachusetts Press, 1996), pp. 58-60.
  10. ^ Cave, The Pequot War, pp. 104-105.
  11. ^ https://faculty.gordon.edu/hu/bi/ted_hildebrandt/nereligioushistory/bradford-plimoth/bradford-plymouthplantation.pdf Arhivirano na sajtu Wayback Machine (26. maj 2016) p. 491
  12. ^ Mason, John. A Brief History of the Pequot War: Especially of the Memorable taking of their Fort at Mistick in Connecticut in 1637 (Boston: S. Kneeland & T. Green, 1736), p. 10.
  13. ^ a b The History of the Pequot War
  14. ^ Lion Gardiner, "Relation of the Pequot Warres," History of the Pequot War: The Contemporary Accounts of Mason, Underhill, Vincent, and Gardiner (Cleveland, 1897). pp. 138; Ethel Boissevain, "Whatever Became of the New England Indians Shipped to Bermuda to be Sold as Slaves," Man in the Northwest 11 (Spring 1981). pp. 103-114; and Karen O. Kupperman, Providence Island, 1630-1641: The Other Puritan Colony (Cambridge, MA: Harvard University Press, 1993). pp. 172.
  15. ^ „Rootsweb: Pequot-Bermudian Reconnection Festival 2002”. Arhivirano iz originala 17. 12. 2008. g. Pristupljeno 13. 09. 2016. 
  16. ^ "Thirteenth Census of the United States taken in the year 1910" United States Bureau of the Census, (Washington, D.C. : Government Printing Office, 1912-1914).
  17. ^ See Laurence M. Hauptman and James Wherry, eds.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Primarni izvori[uredi | uredi izvor]

  • Gardiner, Lion. Leift Lion Gardener his Relation of the Pequot Warres (Boston: (First Printing) Massachusetts Historical Society Collections, 1833).
  • Hubbard, William. The History of the Indian Wars in New England 2 vols. (Boston: Samuel G. Drake, 1845).
  • Johnson, Edward. Wonder-Working Providence of Sion's Saviour in New England by Captain Edward Johnson of Woburn, Massachusetts Bay. With an historical introduction and an index by William Frederick Poole (Andover, MA: W. F. Draper, (London: 1654) 1867.
  • Mason, John. A Brief History of the Pequot War: Especially of the Memorable taking of their Fort at Mistick in Connecticut in 1637/Written by Major John Mason, a principal actor therein, as then chief captain and commander of Connecticut forces; With an introduction and some explanatory notes by the Reverend Mr. Thomas Prince (Boston: Printed & sold by. S. Kneeland & T. Green in Queen Street, 1736).
  • Mather, Increase. A Relation of the Troubles which have Hapned in New-England, by Reason of the Indians There, from the Year 1614 to the Year 1675 (New York: Arno Press, (1676) 1972).
  • Orr, Charles ed., History of the Pequot War: The Contemporary Accounts of Mason, Underhill, Vincent, and Gardiner (Cleveland, 1897).
  • Underhill, John. Nevves from America; or, A New and Experimentall Discoverie of New England: Containing, a True Relation of their War-like Proceedings these two yeares last past, with a figure of the Indian fort, or Palizado. Also a discovery of these places, that as yet have very few or no inhabitants which would yeeld speciall accommodation to such as will plant there . . . By Captaine Iohn Underhill, a commander in the warres there (London: Printed by I. D(awson) for Peter Cole, and are to be sold at the signe of the Glove in Corne-hill neere the Royall Exchange, 1638).
  • Vincent, Philip. A True Relation of the late Battell fought in New England, between the English, and the Salvages: VVith the present state of things there (London: Printed by M(armaduke) P(arsons) for Nathanael Butter, and Iohn Bellamie, 1637).

Sekundarni izvor[uredi | uredi izvor]

  • Boissevain, Ethel. "Whatever Became of the New England Indians Shipped to Bermuda to be Sold as Slaves," Man in the Northwest 11 (Spring 1981). pp. 103–114.
  • Bradstreet, Howard. The Story of the War with the Pequots, Retold (New Haven, CT: Yale University Press, 1933).
  • Cave, Alfred A. "The Pequot Invasion of Southern New England: A Reassessment of the Evidence," New England Quarterly 62 (1989): 27-44.
  • ______. The Pequot War (Amherst: University of Massachusetts Press, 1996).
  • Cook, Sherburne F. "The Significance of Disease in the Extinction of the New England Indians," Human Biology 45 (1973): 485-508.
  • Hauptman, Laurence M. and James D. Wherry, eds. The Pequots in Southern New England: The Fall and Rise of an American Indian Nation (Norman: University of Oklahoma Press, 1993).
  • Kupperman, Karen O. Providence Island, 1630-1641: The Other Puritan Colony (Cambridge, MA: Harvard University Press, 1993).
  • McBride, Kevin. "The Historical Archaeology of the Mashantucket Pequots, 1637-1900," in Laurence M. Hauptman and James Wherry, eds. Pequots in Southern New England: The Fall and Rise of an American Indian Nation (Norman: University of Oklahoma Press, 1993). pp. 96–116.
  • ______. Prehistory of the Lower Connecticut Valley (Ph.D. diss., University of Connecticut, 1984).
  • Means, Carrol Alton. "Mohegan-Pequot Relationships, as Indicated by the Events Leading to the Pequot Massacre of 1637 and Subsequent Claims in the Mohegan Land Controversy," Archaeological Society of Connecticut Bulletin 21 (1947): 26-33.
  • Michelson, Truman D. "Notes on Algonquian Language," International Journal of American Linguistics 1 (1917): 56-57.
  • Richter, Daniel K. Facing East from Indian Country: A Native History of Early America (Cambridge, MA: Harvard University Press, 2001).
  • Rouse, Irving. "Ceramic Traditions and Sequences in Connecticut," Archaeological Society of Connecticut Bulletin 21 (1947).
  • Oberg, Michael. Uncas: First of the Mohegans (Ithaca, NY:Cornell University Press, 2003).
  • Simmons, William S. Spirit of the New England Tribes: Indian History and Folklore, 1620-1984 (Dartmouth, NH: University Press of New England, 1986).
  • Snow, Dean R. and Kim M. Lamphear. "European Contact and Indian Depopulation in the Northeast: The Timing of the First Epidemics," Ethnohistory 35 (1988): 16-38.
  • Spiero, Arthur E., and Bruce E. Speiss. "New England Pandemic of 1616-1622: Cause and Archaeological Implication," Man in the Northeast 35 (1987): 71-83.
  • Vaughan, Alden T. "Pequots and Puritans: The Causes of the War of 1637," William and Mary Quarterly 3rd Ser., Vol. 21, No. 2 (Apr., 1964). pp. 256–269; also republished in Roots of American Racism: Essays on the Colonial Experience (New York: Oxford University Press, 1995).
  • _______. New England Frontier: Puritans and Indians 1620-1675 (New York: W.W. Norton & Co., 1980) (Norman: University of Oklahoma Press, 1995 Reprint).

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Пеквот&oldid=26972073”