Pobuna Baša de Kasanže
Pobuna Baša de Kasanže (port. Greve da Baixa do Cassange) smatra se prvim sukobom rata za nezavisnost u Angoli i Portugalskog kolonijalnog rata u portugalskim Prekomorskim pokrajinama. Ustanak je započeo 3. januara 1961. godine u regionu Baša de Kasanže, okrug Malanje, portugalska Angola. Do sledećeg dana portugalske su vlasti uspešno ugušile pobunu.[1] Dan 4. januar se danas obeležava kao državni praznik u Angoli, Dan mučenika kolonijalne represije (Dia dos Mártires da Repressão Colonial).[2]
Pobune[uredi | uredi izvor]
3. januar[uredi | uredi izvor]
Dana 3. januara 1961, poljoprivredni radnici zaposleni u Kotonangu, portugalsko-belgijskom preduzeću za plantaže pamuka, organizovali su protest tražeći poboljšane radne uslove.[1] Protest, koji je kasnije postao poznat kao pobuna Baša de kasanže, predvodila su dva prethodno nepoznata Angolca, Antonio Marijano i Kulu-Šingu.[3] Tokom protesta angolski radnici spalili su svoje legitimacije i fizički napali portugalske trgovce u prostorijama tvrtke. Protest je doveo do opšteg ustanka, na koji su portugalske vlasti narednog dana odgovorile vazdušnim napadom na dvadeset sela u tom području, pobivši veliki broj seljana. Narodni pokret za oslobođenje Angole (MPLA) tvrdio je da je vazdušni napad pobio oko 10.000 ljudi, ali se većina procena kreće od 400 do čak 7.000 ubijenih.[4][5]
15. mart[uredi | uredi izvor]
Dana 15. marta, dva meseca kasnije, União das Populações de Angola (UPA), predvođena Holdenom Robertom, pokrenula je narodnu pobunu u regionu Bakongo u severnoj Angoli. Angolski Bantu farmeri i radnici na plantažama kafe pridružili su se ustanku i u mahnitom besu ubili oko 1000 belih Angolaca u nekoliko dana, zajedno s nepoznatim brojem domorodaca.[6] Pobunjenici su spalili plantaže, mostove, vladine objekte i policijske stanice te uništili nekoliko teglenica i trajekata.[6] Slike silovanih i osakaćenih doseljenika razbesnile su portugalsku javnost, a portugalska vojska pokrenula je protivpobunjeničku kampanju tokom koje su uništile na desetke sela i ubile oko 20.000 ljudi sve dok ustanak nije ugušen u septembru 1961. godine.[6][7]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Rat za nezavisnost Angole
- Narodni pokret za oslobođenje Angole
- Masakr u Virijamuu
- Pokolj u Batepau
- Pokolj u Pižigitiju
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Jerónimo, Manuel (2008). „Angola: "Baixa De Kassanje" Massacre Turns 47 Years”. Angola Press Agency via allAfrica. Pristupljeno 5. 1. 2008.
- ^ „Angolans celebrate Colonial Martyrs Repression Day”. Agênica Angola Press. 4. 1. 2011. Pristupljeno 3. 2. 2017.
- ^ George 2005, str. 9 harvnb greška: više ciljeva (3×): CITEREFGeorge2005 (help)
- ^ Wright, George (1997). The Destruction of a Nation: United States' Policy Towards Angola Since 1945. Pluto Press. str. 5–6. ISBN 9780745310299.
- ^ George, Edward (januar 2005). The Cuban Intervention in Angola, 1965-1991: From Che Guevara to Cuito Cuanavale. New York: Frank Cass. str. 9. ISBN 0-415-35015-8.: Some sources state as many as 7,000 Angolans were killed in the air raids.
- ^ a b v George, Edward (januar 2005). The Cuban Intervention in Angola, 1965-1991: From Che Guevara to Cuito Cuanavale. Frank Cass. str. 9—10. ISBN 0-415-35015-8.
- ^ Walker, John Frederick (2004). A Certain Curve of Horn: The Hundred-Year Quest for the Giant Sable Antelope of Angola. New York: Grove Press. str. 143. ISBN 0-8021-4068-8.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- George, Edward (2005). The Cuban Intervention in Angola, 1965-1991: From Che Guevara to Cuito Cuanavale. New York: Frank Cass Publishing Co. ISBN 0-415-35015-8.