Pređi na sadržaj

Potiljačna presa

Dodaj veze
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Prva generacija pilotska potiljačne prese ruske proizvodnje.

Potiljačna presa, potiljačna kompenzaciona komora, potiljačni balon, potiljačni mehur, (engl. Occipital bladder), je specijalno konstruisana rastegljiva komora od gume, slična manžetni za merenje krvnog pritiska, koja se postavlja sa spoljašnje ili unutrašnje strane pilotske kacige u potiljačnom predelu glave. Preko gumenog creva potiljačna presa je povezana sa pilotskom kiseoničkom maskom i vazušnim kompresorom aviona, koji u nju upumpava vazduh u toku dejstva jačih gravitacionih sila na organizam pilota, ili kiseonika u toku disanja pod natpritiskom na velikim visinama, čime se postiže bolje prianjanje pilotske kiseoničke maske uz lice i sprečava gubitak kiseonika i sniženje njegove koncentracije u unutrašnjosti maske, što omogućava pilotu normalno disanje u toku letenja na velikim visinama ili manevrisanja avionom.

Namena i konstrukcija

[uredi | uredi izvor]

Tokom visokih „g“ (gravitacionih) oprećanja koja deluju na organizam pilota u toku manevra vazduhoplova, ili za vreme disanja 100% kiseonika na uvećanom pritisku na velikim visinama, otvara se ventil unutar pilotske kiseoničke maske i vazuh iz kompresora aviona ulazi u kiseoničku masku i povećava pritisak u njoj. Preko gumenog creva sa kojim je povezana potiljačna presa, iz kiseoničke maske se uvećan pritisak prenosi i njenu unutrašnjost. Ona se naduvava kao mehur ili balon i vrši zatezanje traka pilotske kiseoničke maske, čvrsto je priljubljujući uz lice pilota. Na taj način potiljačna presa sprečava gubitak pritiska i „curenje“- izlazak ili gubitak kiseonika iz pilotske kiseoničke maske i sniženje koncentracije kiseonika, što omogućava pilotu nesmetano disanje u toku gravitacionog („g“) opterećenja ili disanja pod natpritiskom.

Zajedno sa pilotskom kiseoničkom maskom, anti-G odelom, trbušnom presom, aniti-G pantalonama, i prslukom, potiljačna presa je sastavni deo kompleta zaštitne letačke opreme, koja omogućava bezbedno letenje pilotu vazduhoplova na velikim visinama pri velikim brzinama.

Potiljačna presa (koja liči na manžetnu lakarskog aparata za merenje krvnog pritiska) proizvodi se od specijalne visoko otporne gume. Dovodno gumeno crevo koje je jednim krajem povezano za komoru prese, drugim krajem sa priključuje se za pilotsku kiseoničku masku. Presa je umetnuta u platnenu, rastegljivu vrećicu na kojoj se nalaze kopče za pričvršćivanja prese za pilotsku kacigu (zaštitni šlem).

Nakon postavljanja pilotske kacige i kiseoničke maske na glavu pilot povezuje crevo potiljačne prese sa specijalnim crevom na kiseoničkoj masci i probnim upumpavanjem vazduha provarava ispravnost avionskog kompresora i pravilna podešenost pilotske maske, potiljačne prese i zaštitne kacige, pre poletanja vazduhoplova.

Istorijat

[uredi | uredi izvor]

Prva potiljačna presa konstruisana je i primenjena u vazduhoplovstvu SSSR početkom šezesetih godina 20. veka, i pratila je razvoj jedne od najprodavanijih pilotskih maski u svetu, KM-32.

Prve verzije potiljačne prese nalazile su se u sistemu vaza pilotske kiseoničke maske, kao njen sastavni deo, a pričvršćivana je sa spoljne-zadnje strane kožne pilotske kacige u potiljačnom delu glave.

U kasnijem razvoju zaštite letačke kaacige, potiljačna presa smeštena u unutrašnjost kožne pilotske kacige, a danas se ona ugrađuje u oplatu svremenih pilotskih kaciga od čvrstog materijala.

Pilotska potiljačna presa u svom razvojnom putu prošla je kroz brojne modifikacije i usavršavanja materijala od koga se izrađuje, ali i do danas nije izmenila svoj osnovni izgled i način rada.

Galerija

[uredi | uredi izvor]
Potiljačna presa smeštena u unutrašnjost kožne pilotske kacige ruske proizvodnje (na slici se vidi crevo prese)
Potiljačna presa smeštena u unutrašnjost savremene ruske pilotske kacige ZŠ-7 (desno)

Literatura

[uredi | uredi izvor]
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Потиљачна_преса&oldid=27762728”