Poljsko-švedski rat (1617—1629)

Poljsko-švedski rat (1617—1629)
Deo Tridesetogodišnji rat
Bitka kod Olive
Vreme 1617-1629 Mesto Baltik, Pruska, Letonija, Poljska Ishod Mir u Altmarku
Sukobljene strane
Švedsko carstvo	Poljska

Švedsko poljski rat vođen u periodu 1617-1629. godine drugi je ratni sukob Poljske i Švedske. Ovaj rat je deo Tridesetogodišnjeg rata, a završen je pobedom Švedske i mirom u Altmarku.

Uvod

Švedsko-poljski ratovi vođeni su, s prekidima, od 1598. do 1660. godine za sticanje prevlasti na Baltičkom moru i dominacije nad pribaltičkim teritorijama. Posle Livonskog rata (1558—1583) u kom je Poljska dobila Livoniju, a Švedska Estoniju, odnosi između ove dve zemlje bili su veoma zaoštreni, ali je već 1587. godine obrazovana poljsko-švedska unija radi zajedničke borbe protiv Rusije.

Sin švedskog kralja Zigmund III postaje poljski kralj, koji 1592. godine nasleđuje i švedsku krunu (1592—1604) te nastoji da stvori veliku i snažnu švedsku državu. Ovo izaziva otpor poljskih magnata i katoličkog sveštenstva koji su težili da Poljska, a ne Švedska stekne prevlast na Baltiku.

Rat

U težnji da se ponovo dokopa švedskog prestola, Zigmund III obnavlja 1617. godine ratna dejstva, koja se vode do 1629. godine u sklopu Tridesetogodišnjeg rata (1618—1648). 1621. godine Švedska je zauzela Rigu i nastavila operacije kroz Kurlandiju i primorske oblasti. U bici kod Olive od 27. oktobra 1627. godine poljska eskadrila porazila je švedsku, ali nije obezbedila prevlast na Baltiku. Već sledeće godine, poljska flota trpi niz poraza i prinuđena je da se skloni u luku Gdanjsk. Posle neuspeha i na kopnu, Poljska je prinuđena da 1629. godine sklopi mir u Altmarku prema kojoj Švedskoj ustupa Livoniju, Gdanjsk, Memel, Rigu i delove istočne i zapadne Prusije.

Vidi još

• Švedsko-poljski ratovi
• Poljsko-švedski rat (1600—1611)
• Poljsko-švedski rat (1655—1660)

Izvori

• Vojna enciklopedija, tom 9 (656)