Savo Skarić-Zembilj

Savo Skarić-Zembilj
Lični podaci
Datum rođenja	(1878-01-27)27. januar 1878.
Mesto rođenja	Sarajevo, Osmansko carstvo
Datum smrti	8. septembar 1909.(1909-09-08) (31 god.)
Mesto smrti	Sarajevo, Austrougarska

Savo Skarić-Zembilj (Sarajevo, 27. januar 1878 – Sarajevo, 8. septembar 1909) bio je pisac i satirični hroničar. Poznat je kao i Zembilj-efendija.

Biografija

Savo Skarić-Zembilj rođen je 1878. u Sarajevu u staroj sarajevskoj porodici. U rodnom gradu završio je osnovnu školu i šest razreda gimnazije. Najviše ga je privlačilo jezičko šarenilo mahale, te je taj jezik starog Sarajeva prenjeo i u školu. Počeo je sa njime da pravi duhovite šale, po kojima su ga jedni voljeli, a drugi omalovažavali. Sa svojim prijatenjima Živkom Nježićem, Vasiljem Grđićem, Milanom Srškićem, Acom Babićem i drugima, počeo je vrlo rano da se zanima i za politička pitanja. Prvi impuls za organizaciju tih omladinaca dala je borba za srpsku-školsku autonomiju, kada oni osnivaju tajno političko-književno udruženje, koje izdaje i svoj nelegalni list „Srpska svijesti” (1896). Organizacija ovog lista je jedno vrijeme svoje sastanke održavala u avlijama i magazi Skarićevog ujaka Vidaka Avakumovića, a časopis se litografisao na tavanu Skarićeve kuće. Kao učenik Skarić se bavio i sakupljanjem narodnih pjesama, koje je bilježio od seljaka iz sarajevske okoline i slao Akademiji u Beogradu. Završivši šest razreda gimnazije, upisao se na farmaceutski fakultet u Zagrebu, gdje je bio aktivan u studentskim organizacijama. Na studijima je obolio od reumatizma zglobova, pa se 1904. godine pred diplomski ispit vratio u Sarajevo, gdje se iz postelje do smrti više nije digao. U avgustu 1906. godine, već teško bolestan, prvi put se javno oglasio u sarajevskom političkom dnevniku „Srpska riječ” svojim prvim feljtonom pod nazivom „Zembiljem”. To je bila satirična reportaža o prilikama u Bosni, oštra narodna replika na političku ofanzivu Austrije u okupatorskim pokrajinama. Zembilj se ovdje postavio kao simbol pravde, narodnog blagostanja, istine, morala i slobode. Zbog toga su Skarićevi feljtoni došli kao melem na političku ranu. Po bosanskim čaršijama su ga čitali naglas pred gomilama nepismenih, a mnogi su radi „Zembilja” i naučili čitati. „Zembilj” je mnogima postao pristupačna politička škola. „Srpskoj riječi” je podigao tiraž tako da je u najteže doba mogla, i pored stroge cenzure, da se održi. Umro je u Sarajevu 08.09. u 32. godini života.

Skarićev jezik, njegovi turcizmi i sarajevska frazeologija predstavljaju interes naričite vrste. Jezik starog Sarajeva nije nigdje bolje sačuvan. Skarić se javio u „Srpskoj riječi” u avgustu 1906. svojim satiričnim referatom „Politički zerzevat”, s potpisom „Džumbuščija”. Smatra se da Skarić najviše sličnosti ima sa svojim zemljakom Petrom Kočićem, koji je pisao protiv istih prilika i neprijatelja, pa su im samim tim često slični i motivi, sarkazam i anegdote.

Bibliografija

• Zembilj: šala i maskara, Knj. I i II (Sarajevo, 1908)
• Zembilj: šala i maskara, Knj. III (Sarajevo, 1936)

Literatura

• Jovan Kršić: Odabrani članci, Svjetlost, Sarajevo, 1952