Salon 77 u Nišu
| Salon 77 u Nišu | |
|---|---|
 GSLU Niš Salon 77 | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Niš |
| Opština | Niš |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | Džamija—Galerija |
| Vreme nastanka | 1521—23. |
| Stepen zaštite | Spomenik kulture od velikog značaja |
| Vlasnik | Republika Srbija |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture |
Salon 77 u Nišu jedan je od tri izložbena prostora (galerija) Galerije savremenih likovnih umetnosti Niš. Ovaj galerijski prostor, smešten je u Bali-begovoj džamiji iz 1523. godine, u centralnom delu niške tvrđave. Prostor kvadratne osnove, sa 16 prozora i kupolom na pandantivima, visine 12 m, koji je nekada bio Turska džamija, svojim arhitektonskim vrednosti i unutrašnjom visinom svoda od skoro 10 m jako je pogodan ne samo za izlagačke aktivnosti likovnih umetnika već i za koncerte i druge akustičke predstave.[1]
Osnovni podaci[uredi | uredi izvor]
- Salon 77 , nalazi se u centralnom delu niške Tvrđave.
- Izložbeni prostor je površine 72 m².
- Prostor je dodeljen GSLU Niš, Ugovorom o ustupanju na korišćenje, od strane osnivača, Skupštine grada Niša.[2]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Bali-begova je džamija, u čijem prostoru je smešten Salon 77, predstavlja zadužbinu Bali-bega Malkočevića, koju je on, sagradio u centralnom delu Niške tvrđave. Prema popisnom Smederevskom defteru iz perioda 1521—23. godine, ona je ubeležena kao mesdžid, a 1710. godine upisana je u popis Niša kao džamija. Prema Prizrenskoj salamani iz 1873/74, ova džamija bila je jedna od trinaest koliko ih je u tom periodu bilo u isto toliko turskih mahala u Nišu, i jedina je sačuvana od deset ukupno izgrađenih u Tvrđavi.[3]
Pored džamije, mogu se videti arheološki ostaci nekadašnje prve biblioteke u Nišu, koju su Osmanlije izgradile uz samu Bali-begovu džamiju 1868. godine.
Džamija je prvi put rekonstruisana u periodu 1976—77. godine, kada je postala jedan od dva izložbena prostora Galerije savremenih likovnih umuetnosti Niš u drevnoj niškoj tvrđavi.
Iako je ova džamija jedna od dve očuvane niške džamije iz osmanskog perioda, ona se više ne koristi u verske svrhe, već služi kao izložbeni prostor, odnosno galerija pod nazivom Salon 77 (GSLU Niš Salon 77).
Od septembra 2013. godine, kada je odlukom Vlade Srbije, Galerija savremenih likovnih umetnosti Niš, dobila status ustanove kulture od nacionalnog značaja i postala prva ustanova te vrste u Nišu, Salon 77, kao impozantan izložbeni prostor smešten u drevnoj džamiji, dobila je poseban značaj za kulturu ne samo Niša već i cele Srbije i šire van njenih granica.[4]
Namena[uredi | uredi izvor]
Prostor stare džamije, površini od 64 kvadratna metra, koji svojom arhitektonskom konstrukcijom i unutrašnjom visinom svoda od skoro 10 m, deluje impozatno, pruža idealne uslove za:[5]
- Održavanje kamernih koncerata i akustičnih predstava.
- Eksperimentalnu art scenu umetnika iz Niškog regiona.
- Izlagačke aktivnosti umetnika mlađe generacije.
- Prezentaciju velikog broj različitih atraktivnih umetničkih izložbi koje se odlikuju neobičnim načinom predstavljanja (npr instalacije).
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Niška tvrđava
- Galerija savremene likovne umetnosti Niš
- Paviljon u Niškoj tvrđavi
- Digitalni muzej u Nišu
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Program razvoja, Galerija savremene srpske umetnosti u Nišu, 1970
- ^ Ustanove kulture Srbije, Galerija savremene umetnosti, Niš, Na sajtu: Ministarstva kulture i informisanja Srbije
- ^ B. Andrejević, Spomenici Niša. Zaštićena kulturna dobra od izuzetnog i velikog značaja, Niš (1996). str. 73–74.
- ^ Tijana Nikolić, Niš dobio prvu ustanovu kulture od nacionalnog značaja, Izvor: City radio, 30. 9. 2013. Niš Arhivirano na sajtu Wayback Machine (4. mart 2016)
- ^ Statut Galerija savremene likovne umetnosti Niš, (2011) [1] Arhivirano na sajtu Wayback Machine (26. septembar 2011)
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Plan Niške tvrđave sa označenom džamijom
- Zvanična prezentacija Galerije savremene likovne umetnosti Niš
- Galerija savremene likovne umetnosti Niš, na sajtu Ministarstva kulture i informisanja Republike Srbije
- Statut Galerija savremene likovne umetnosti Niš, (2011) [2]