Slavko Jovanović
Slavko Jovanović | |
|---|---|
| Datum rođenja | 1887. |
| Mesto rođenja | Sefkerin |
| Datum smrti | 1962. |
| Mesto smrti | Beograd |
Slavko Jovanović (1887-1962) je prvi srpski snimatelj, rodom iz mesta Sefkerin.
Život i stvaralaštvo[uredi | uredi izvor]
Slavko, od oca Josifa i majke Perside je prvi srpski kinooperater, prvi srpski filmski snimatelj, ali i prvi koji je uradio snimanje u pokretu u istoriji kinematografije uopšte. Pre nego što je započeo posao snimatelja, bio je časovničar, i imao je svoju časovničarsku radnju u Beogradu, nadomak hotela Moskva. Učestvovao je u snimanju prvog srpskog igranog filma, a i kralj Petar I Karađorđević ga je zaposlio na svom dvoru kao kinooperatera. Godine 1908. u kafani „Takovo“ na Terazijama, razboleo se mađarski kinooperater, te se vlasnik obratio se Jovanoviću, koji se odmah prihvatio posla te ga je tako da će dobio. Prvobitno je radio kao pomoćnik Bele Gotliba, a potom kao samostalni kinooperater u bioskopima Takovo i Pariz. Na taj način Slavko Jovanović je postao prvi srpski kinooperater. Plata kod kralja je iznosila jedan dukat po projekciji. Za potrebe žurnala, 1910. godine je snimao poplavu reke Save u Karađorđevoj i Dušanovoj ulici. [1]
Filmovi[uredi | uredi izvor]
- „Život i delo besmrtnog vožda Karađorđa“, Čiča Ilija Stanojević, 1911.
- Dolazak prvih srpskih ranjenika u Beograd 1912.
- Dolazak turskih zarobljenika u Beograd 1912.
- Sahrana majora Jovanovića 1912,
- Pogreb ruskog poslanika Hartviga 1914
- Polaganje zakletve regruta Vardarske divizije 1914.
Ulazak u istoriju svetske kinematografije[uredi | uredi izvor]
U rano jutro u Knez Mihajlovoj Slavko Jovanović, 23. avgusta 1913.,godine pravi prvi far, to jest snimanje u pokretu, povodom spremanja trijumfalne parade i svečanog otkrivanja spomenika Karađorđu na Kalemegdanu. Smišljao je kako bi paradu mogao da snima u cugu, zatim je kadar snimio kamerom učvršćenom na platformu automobila, izdignutom metar i po od tla.[2] Slavko je uspeo da pokreće kameru levo i desno a prvi kadar u istoriji kinematografije snimljen u pokretu traje dva i po minuta i čini deo dokumentarne filmske reportaže „Povratak srpskih pobednika”.
Osnivanje preduzeća i povlačenje iz kinematografije[uredi | uredi izvor]
Jovanović 1923. godine osniva preduzeće „Mačva film“ u čijoj produkciji je želeo o da snimi film „Hajduk Stanko“ po romanu Janka Veselinovića. Požar koji je izbio mu je uništio knjigu snimanja i dekor, i nakon ovog događaja Slavko se vratio svom prvobitnom zanatu preciznog mehaničara i časovničara. Njegovo poslednje angažovanje na filmu bilo je za potrebe snimanja filma Kačaci u Topčideru 1924., čija se realizacija u javnosti nikada nije desila. Slavko je umro u Beogradu 1962. u 75. godini života.
Materijal Slavka Jovanovića[uredi | uredi izvor]
Slavkove snimljene materijale u trajanju oko 30 minuta danas čuva Jugoslovenska kinoteka u Beogradu.